DOI Artikel:
Dobrowolski, Witold: Świa̜tynia Diany w Arkadii koło Nieborowa: Świa̜tynia̜ Natury
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34225#0121
ŚWIĄTYNIA DIANY W ARKADII KOŁO NIEBOROWA SWIĄTYNIĄ NATURY
115
20. Cesare Ripa, /сояо/ogza, 1618, personiRkacja Natury
(za C. Ripa. /кояо/ogio. Kraków 1998)
Drugim przykładem programu ikonograficznego,
do którego włączono interesujące nas motywy, jest
Sała Bałowa Pałacu na Wodzie*^. W tej pięknej sa!i,
reaüzowanej w czasie uchwałania Konstytucji 3 maja,
dni euforii i następującego po nich okresu ostatecz-
nego rozbioru I Rzeczypospołitej, podjęto, posługu-
jąc się motywami zaczerpniętymi z grotesek Rafaeła
z Watykanu, züustrowanie tego samego kosmicznego
porządku co w groteskach Plerscha z Białego Domu.
Jednakże to nie łzyda-Wenus-Natura, kochająca jed-
nakowo i sprawiedłiwie wszystkie swoje dzieci, wcie-
!a się w rołę Najwyższego Umysłu. W Sa!i Baiowej
tę rołę pełni Boski Zegarmistrz-Chronos-Opatrzność
i to on ostatecznie zadecyduje o tym, co krółewska
mądrość (Apotło) i cnota (Herak!es) przedsięwzięh
w tak wrogich okohcznościach dta przyszłej (z woh
Opatrzności) pomyślności kraju. Wśród personifikacji
czterech żywiołów, zajmujących centrałne miejsce
pomiędzy symbo!ami kosmicznego ładu, odnajdu-
jemy także na najniższym poziomie powtórzony
za ryciną Vo!pata (ił. 21) obraz Artemidy Efeskiej
21. Izyda Pani Żywiołów, Giovanni Voipato,
Logg/e </; Ro/ôg/е ne/ lat/cano. Roma 1772, pl. VI.
Fot. Rzym. Bibiioteca di Palazzo di Venezia
44 W. Dobrowolski, /'rogro/H ,S'o/; Ra/owe/' /Y/осм Łor/en-
Aow^A/ego, [w:] Gr/r/a Л7о/о/: 5*/мг//а z ab/e/'ów A?///M/ą; q/Zo/'owo/re
Ą/r<7/*ze/ow/ C/ec/?a/7ow/eck/e/MM, Warszawa 1980, s. 111-144; Ber-
natowicz, №еро<7о//ме <7o /"zeczyw/^/o^c/..., s. 139-150, 249-256.
115
20. Cesare Ripa, /сояо/ogza, 1618, personiRkacja Natury
(za C. Ripa. /кояо/ogio. Kraków 1998)
Drugim przykładem programu ikonograficznego,
do którego włączono interesujące nas motywy, jest
Sała Bałowa Pałacu na Wodzie*^. W tej pięknej sa!i,
reaüzowanej w czasie uchwałania Konstytucji 3 maja,
dni euforii i następującego po nich okresu ostatecz-
nego rozbioru I Rzeczypospołitej, podjęto, posługu-
jąc się motywami zaczerpniętymi z grotesek Rafaeła
z Watykanu, züustrowanie tego samego kosmicznego
porządku co w groteskach Plerscha z Białego Domu.
Jednakże to nie łzyda-Wenus-Natura, kochająca jed-
nakowo i sprawiedłiwie wszystkie swoje dzieci, wcie-
!a się w rołę Najwyższego Umysłu. W Sa!i Baiowej
tę rołę pełni Boski Zegarmistrz-Chronos-Opatrzność
i to on ostatecznie zadecyduje o tym, co krółewska
mądrość (Apotło) i cnota (Herak!es) przedsięwzięh
w tak wrogich okohcznościach dta przyszłej (z woh
Opatrzności) pomyślności kraju. Wśród personifikacji
czterech żywiołów, zajmujących centrałne miejsce
pomiędzy symbo!ami kosmicznego ładu, odnajdu-
jemy także na najniższym poziomie powtórzony
za ryciną Vo!pata (ił. 21) obraz Artemidy Efeskiej
21. Izyda Pani Żywiołów, Giovanni Voipato,
Logg/e </; Ro/ôg/е ne/ lat/cano. Roma 1772, pl. VI.
Fot. Rzym. Bibiioteca di Palazzo di Venezia
44 W. Dobrowolski, /'rogro/H ,S'o/; Ra/owe/' /Y/осм Łor/en-
Aow^A/ego, [w:] Gr/r/a Л7о/о/: 5*/мг//а z ab/e/'ów A?///M/ą; q/Zo/'owo/re
Ą/r<7/*ze/ow/ C/ec/?a/7ow/eck/e/MM, Warszawa 1980, s. 111-144; Ber-
natowicz, №еро<7о//ме <7o /"zeczyw/^/o^c/..., s. 139-150, 249-256.