DOI Artikel:
Szulc, Paulina: Dekoracja rzeźbiarska fasady Teatru Wielkiego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.34225#0154
148
PAULINA SZULC
21. Pawel MalińskL Доо//о но Awoćf/yć/re, projekty rzeźby dla Teatru Wielkiego, 1830,
tusz, pędzek pióro, gwasz, ołówek, papier, 10,3 x )3J cm. 9,9 * 13,2 cm. Muzeum Narodowe w Warszawie,
n:y inw. Rys.Pot.12381, Rys.Pol.12382 (zaNnton/o Corarz/. To/y w /</go/n. Katalog wystawy, Muzeum Teatralne
w Warszawie, Teatr Wielki-Opera Narodowa, Warszawa 2002, s. 20, il. 6-7)
NIEZREALIZOWANE PROJEKTY DEKORACJI
I ZMIANY W WYGLĄDZIE FASADY
Zaangażowany w realizację dekoracji rzeźbiarskiej Teatru Konstanty Hegel, miał jeszcze wykonać
stinksy i orły na kiuczach pomiędzy geniuszami. Prawdopodobnie nigdy one nie powstały. Na projekcie
z 1827 r. i na rycinie Fryderyka Krzysztofa Dietricha"Ą pokazującej wygląd Teatru zbliżony do projektu
Corazziego, przy schodach stoją inne kamienne sfinksy (miał je wykonać CzerwińskF'S). Na wspomnia-
nym projekcie Corazziego przedstawione są również dwie postaci kobiece siedzące po obu stronach
kwadrygi Apollina, zwrócone twarzami w kierunku boga. Postać po lewej stronie oparta jest o tympanon,
w prawym ręku trzyma maskę, postać po prawej gra na lirze, a obok niej leży maska. Te rzeźby są też
przedstawione na rycinie Dietricha.
Z kolei Jakubowi Tatarkiewiczowi zlecono wyrzeźbienie na wzór antyczny Tragedii i Komedii. Posągi
przewidywano ustawić w dolnych niszach, obok wejścia'^. Natomiast Ludwik Kaufmann miał wykonać
„2 posągi na akrotery obok frontonrf^o
W wyglądzie fasady zmiany zaszły jeszcze w XIX w. Podczas przebudowy Teatru w latach 70.
dodano metalowy podjazd, a w niszach obok niego rzeźby Melpomeny i Terpsychory (muzy tragedii
i tańcaji-E W 1890 r. zastąpiono metalowy podjazd czterokolumnowym portykiem, na który przeniesiono
fryz Pawła Malińskiego'^.
FASADA TEATRU PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
Zniszczenia wojenne dotknęły całego gmachu Teatru Wielkiego, w dobrym stanie zachowała się jedynie
fasada. Przed przystąpieniem do odbudowy dokonano analizy „wartości zabytkowo-architektonicznych",
a wnioski przedstawiono w warunkach konserwatorskich, opisanych w programie konkursowym na odbu-
dowę Teatru Wielkiego. Zawarto w nim opis Corazziańskiej fasady oraz cechy stylu architektonicznego,
"2 Fr\dcr\k Krzysztof Dietrich. IT/eA/ w Rb^jow/g, akwatinta, 2. ćwierć XIX w., Muzeum Warszawy, Gabinet Rycin,
sygn. AN 33778 (MHW 17222).
Biegański, 7eo/r И7ТА/м^ Rbr^jow/e, s. 82.
"9 7ń/<7<?7M. s. 81.
'2° /Nt/go?, s. 82.
'2' „Kurier Warszawski", 1870. nr 262, s. 2; B. Król-Kaczorowska, 7еа/т*у Т/кфтг^/ / ^o/e w /a/ac/? 774<8-797d,
Warszawa 1986, s. 83.
'22 Warszawa, Archiwum m.st. Warszawy, Zbiór Przyborowskiego, sygn. 54641-209.
PAULINA SZULC
21. Pawel MalińskL Доо//о но Awoćf/yć/re, projekty rzeźby dla Teatru Wielkiego, 1830,
tusz, pędzek pióro, gwasz, ołówek, papier, 10,3 x )3J cm. 9,9 * 13,2 cm. Muzeum Narodowe w Warszawie,
n:y inw. Rys.Pot.12381, Rys.Pol.12382 (zaNnton/o Corarz/. To/y w /</go/n. Katalog wystawy, Muzeum Teatralne
w Warszawie, Teatr Wielki-Opera Narodowa, Warszawa 2002, s. 20, il. 6-7)
NIEZREALIZOWANE PROJEKTY DEKORACJI
I ZMIANY W WYGLĄDZIE FASADY
Zaangażowany w realizację dekoracji rzeźbiarskiej Teatru Konstanty Hegel, miał jeszcze wykonać
stinksy i orły na kiuczach pomiędzy geniuszami. Prawdopodobnie nigdy one nie powstały. Na projekcie
z 1827 r. i na rycinie Fryderyka Krzysztofa Dietricha"Ą pokazującej wygląd Teatru zbliżony do projektu
Corazziego, przy schodach stoją inne kamienne sfinksy (miał je wykonać CzerwińskF'S). Na wspomnia-
nym projekcie Corazziego przedstawione są również dwie postaci kobiece siedzące po obu stronach
kwadrygi Apollina, zwrócone twarzami w kierunku boga. Postać po lewej stronie oparta jest o tympanon,
w prawym ręku trzyma maskę, postać po prawej gra na lirze, a obok niej leży maska. Te rzeźby są też
przedstawione na rycinie Dietricha.
Z kolei Jakubowi Tatarkiewiczowi zlecono wyrzeźbienie na wzór antyczny Tragedii i Komedii. Posągi
przewidywano ustawić w dolnych niszach, obok wejścia'^. Natomiast Ludwik Kaufmann miał wykonać
„2 posągi na akrotery obok frontonrf^o
W wyglądzie fasady zmiany zaszły jeszcze w XIX w. Podczas przebudowy Teatru w latach 70.
dodano metalowy podjazd, a w niszach obok niego rzeźby Melpomeny i Terpsychory (muzy tragedii
i tańcaji-E W 1890 r. zastąpiono metalowy podjazd czterokolumnowym portykiem, na który przeniesiono
fryz Pawła Malińskiego'^.
FASADA TEATRU PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
Zniszczenia wojenne dotknęły całego gmachu Teatru Wielkiego, w dobrym stanie zachowała się jedynie
fasada. Przed przystąpieniem do odbudowy dokonano analizy „wartości zabytkowo-architektonicznych",
a wnioski przedstawiono w warunkach konserwatorskich, opisanych w programie konkursowym na odbu-
dowę Teatru Wielkiego. Zawarto w nim opis Corazziańskiej fasady oraz cechy stylu architektonicznego,
"2 Fr\dcr\k Krzysztof Dietrich. IT/eA/ w Rb^jow/g, akwatinta, 2. ćwierć XIX w., Muzeum Warszawy, Gabinet Rycin,
sygn. AN 33778 (MHW 17222).
Biegański, 7eo/r И7ТА/м^ Rbr^jow/e, s. 82.
"9 7ń/<7<?7M. s. 81.
'2° /Nt/go?, s. 82.
'2' „Kurier Warszawski", 1870. nr 262, s. 2; B. Król-Kaczorowska, 7еа/т*у Т/кфтг^/ / ^o/e w /a/ac/? 774<8-797d,
Warszawa 1986, s. 83.
'22 Warszawa, Archiwum m.st. Warszawy, Zbiór Przyborowskiego, sygn. 54641-209.