DOI Artikel:
Jurkowlaniec, Grażyna: Geneza i recepcja drzeworytów na kartach tytułowych kazań Lutra o sakramentach z 1519 roku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.39128#0023
GENEZA I RECEPCJA DRZEWORYTÓW NA KARTACH TYTUŁOWYCH KAZAN LUTRA O SAKRAMENTACH...
23
ćpn Armimi non tom t)orf)mtrta'
Vtà T|ri
2. Martin Luther, Eyn Sermon von dem hochwirdigen
Sacrament, des heyligen waren Leychnams Christi.
Und von den Bruderschaften (Wittenberga: Grunenberg 1519),
VD16 L 6386, karta tytułowa, strona recto, Berlin,
Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, URL,
http : //resolver, staatsbibbothek-berbn. de/
SBB000196DD00000000
3. Martin Luther, Eyn Sermon von dem hochwirdigen
Sacrament, des heyligen waren Leychnams Christi.
Und von den Bruderschaften (Wittenberga: Grunenberg
1519), VD16 L 6386, karta tytułowa, strona verso, Berlin,
Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz,
URL, http://resolver.staatsbibbothek-berbn.de/
SBB000196DD00000000
DWA OSTENSORIA W WITTENBERSKIEJ EDYCJI KAZANIA LUTRA O EUCHARYSTII
Przebieg wydarzeń można prześledzić dzięki obszernie zachowanej korespondencji Jerzego Brodatego,
a także licznym listom Lutra do Georga Spalatina, sekretarza Fryderyka Mądrego. 29 listopada 1519 r.
Luter donosił Spalatinowi, że kazanie o eucharystii właśnie się drukuje8. W Wigilię broszura wydana
przez Grunenberga trafiła w ręce Jerzego Brodatego, który natychmiast dostrzegł w wywodzie Lutra
znamiona „praskiej herezji”. Już 27 grudnia książę pisał o tym do swego kuzyna Fryderyka, a także do
biskupów Miśni, Jana VII von Schleinitz, i Merseburga, Adolfa von Anhalt-Zerbst, którym też przesłał
egzemplarze dzieła9. Ze wszystkich listów jasno wynika, że niepokój księcia wzmocniły, a może wręcz
wywołały, drzeworyty na karcie tytułowej. W liście do Fryderyka wspomniał tylko o dwóch monstrancjach
(„dy figur der beyden monstrancen”), ale w dopisku do równobrzmiących listów do biskupów drugą kom-
8 WABrl, s. 563.
9 Akten und Briefe zur Kirchenpolitik Herzog Georgs von Sachsen, Bd. 1, Leipzig 1905 (ABKG, 1), s. 110-111; ostatnio na
ten temat Ch. Volkmar, Reform statt Reformation: die Kirchenpolitik Herzog Georg von Sachsen, 1488-1525, Tübingen 2008, s. 457;
idem, Turning Luther’s weapons against him. The Birth of Catholic propaganda in Saxony in the 1520s, [w:] The Book Triumphant.
Print in Transition in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, ed. G. Kemp, M. Walsby, Leiden 2011, s. 127; Ch. Spehr, Luther und
das Konzil: zur Entwicklung eines zentralen Themas in der Reformationszeit, Tübingen 2010, s. 187-189.
23
ćpn Armimi non tom t)orf)mtrta'
Vtà T|ri
2. Martin Luther, Eyn Sermon von dem hochwirdigen
Sacrament, des heyligen waren Leychnams Christi.
Und von den Bruderschaften (Wittenberga: Grunenberg 1519),
VD16 L 6386, karta tytułowa, strona recto, Berlin,
Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz, URL,
http : //resolver, staatsbibbothek-berbn. de/
SBB000196DD00000000
3. Martin Luther, Eyn Sermon von dem hochwirdigen
Sacrament, des heyligen waren Leychnams Christi.
Und von den Bruderschaften (Wittenberga: Grunenberg
1519), VD16 L 6386, karta tytułowa, strona verso, Berlin,
Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz,
URL, http://resolver.staatsbibbothek-berbn.de/
SBB000196DD00000000
DWA OSTENSORIA W WITTENBERSKIEJ EDYCJI KAZANIA LUTRA O EUCHARYSTII
Przebieg wydarzeń można prześledzić dzięki obszernie zachowanej korespondencji Jerzego Brodatego,
a także licznym listom Lutra do Georga Spalatina, sekretarza Fryderyka Mądrego. 29 listopada 1519 r.
Luter donosił Spalatinowi, że kazanie o eucharystii właśnie się drukuje8. W Wigilię broszura wydana
przez Grunenberga trafiła w ręce Jerzego Brodatego, który natychmiast dostrzegł w wywodzie Lutra
znamiona „praskiej herezji”. Już 27 grudnia książę pisał o tym do swego kuzyna Fryderyka, a także do
biskupów Miśni, Jana VII von Schleinitz, i Merseburga, Adolfa von Anhalt-Zerbst, którym też przesłał
egzemplarze dzieła9. Ze wszystkich listów jasno wynika, że niepokój księcia wzmocniły, a może wręcz
wywołały, drzeworyty na karcie tytułowej. W liście do Fryderyka wspomniał tylko o dwóch monstrancjach
(„dy figur der beyden monstrancen”), ale w dopisku do równobrzmiących listów do biskupów drugą kom-
8 WABrl, s. 563.
9 Akten und Briefe zur Kirchenpolitik Herzog Georgs von Sachsen, Bd. 1, Leipzig 1905 (ABKG, 1), s. 110-111; ostatnio na
ten temat Ch. Volkmar, Reform statt Reformation: die Kirchenpolitik Herzog Georg von Sachsen, 1488-1525, Tübingen 2008, s. 457;
idem, Turning Luther’s weapons against him. The Birth of Catholic propaganda in Saxony in the 1520s, [w:] The Book Triumphant.
Print in Transition in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, ed. G. Kemp, M. Walsby, Leiden 2011, s. 127; Ch. Spehr, Luther und
das Konzil: zur Entwicklung eines zentralen Themas in der Reformationszeit, Tübingen 2010, s. 187-189.