Rocznik Historii Sztuki (42.2017)

166

AGNIESZKA SEIDEL-GRZES IN SKA


12. Świdnica, kościół Pokoju, obraz na podniebiu empory muzycznej. Fot. A. Seidel-Grzesińska

plastycznej prospektów i stropu. Nie przeszkodził temu fakt, że podobnie jak budowa świątyni, jej dekoracja
również sfinansowana została w drodze kolekty i powstała jako wynik wielu indywidualnych fundacji.
Potwierdzają to licznie zachowane w kościele okolicznościowe inskrypcje. Do najstarszych z nich należą
teksty znajdujące się na filarach empory organowej, które upamiętniają fundatorów pierwszych malowi-
deł, zachęcając jednocześnie pozostałych wiernych do ich naśladowania. Podobne teksty wpisane zostały
w kartusze przy godłach cechowych oraz w zdobiącą parapety empor wić akantową192. O „składkowej”
metodzie realizacji wystroju świadczą także materiały archiwalne. Znana jest treść podania skierowanego
do zarządu kościoła przez bractwo czeladników szewskich, które starało się o wyznaczenie dla siebie
miejsc w świątyni i zobowiązywało się do poniesienia kosztów odpowiedniej dekoracji193.
Klucz do interpretacji ikonologicznej całości wnętrza należy być może widzieć w malowidle zachowa-
nym na podniebiu empory muzycznej (il. 12). W centrum kompozycji przedstawiono tu nawową budowlę
o trójosiowej fasadzie. Dwuskrzydłowe drzwi otwierają widok na kolumnową, przesklepioną nawę. Na
wewnętrznych powierzchniach skrzydeł drzwiowych umieszczono przedstawienia cherubinów, w głębi
budowli widoczny jest osłonięty baldachimem ołtarz. Na banderolach nad wejściem widnieją słowa „Die
Kirche auff Erden gleich / Es ist dein Himmel Reich”; na jednym z gurtów w głębi złotymi literami wypi-
sano sentencję „Hier ist der Herr”. Na pierwszym planie, w niszach umieszczonych w osiach bocznych
fasady, stoją Mojżesz (po stronie północnej) i Zmartwychwstały Chrystus (po stronie południowej). Po
stronie Mojżesza, w głębi, widoczne są namioty i scena wywyższenia węża na pustyni. Obraz przywodzi

192 „...dieser Heiligkeit zum Zierde 1697” - fragment inskrypcji na kartuszu na godle cechowym szewców.
193 „Wir zur Endt Unterschriebene der Löblichen Brüderschafft der Schuhknechte Evangelischer Religion Bestätigten Altknechte,
thun Kundt und erkennen hiermit, Wo Noth, Vor unß und in nahmen der gesambten Evangelischen Bruderschafft der Schuhknechte, so
anitzo zu Schweidnitz sich befinden und künftig nach unß folgen werden [...]. In erwehnter Kirche, daß Mittlere Feldt, Von Einer Säulen
bis Zur Andern deß Untern Chores, vor der großen Haupt Thür, gegen dem Felde, Unß zu besitzen und zu Unserem Gottesdienst zu
gebrauchen, erlaubet und überlassen, Daß wir daßelbe Feldt oder Chor von einer Säule zu der Andern, auf acht Ellen lang. Den Obem
Boden, wie auch die Förderwand, nach Art wie die gantze Kirche Verziehret, und außgetäffelt werden wird, auch Verzieren und außtäffeln;
In gleichen auch die Bänke und Gestühle, ohne eintzige Zuthat der Kirchen, Verfertigen Lassen” - M. Seidel, Der Friedenskirchhof,
„Kirchliches Wochenblatt für die evangelische Gemeinde von Schweidnitz”, Jg. 97, Nr 38 (2.09.1925), Schweidnitz 1925, s. 2.