DOI Artikel:
Skrodzka, Agnieszka: Nagrobki osobistości z końca XVIII i 1. połowy XIX stulecia na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.39128#0183
NAGROBKI OSOBISTOŚCI Z KOŃCA XVIII I 1. POŁOWY XIX STULECIA...
183
11. Nagrobek Karola Henryka Kühnela,
popiersie dłuta Jakuba Tatarkiewicza, po 1836.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
12. Nagrobek Karola Henryka Kühnela,
popiersie dłuta Jakuba Tatarkiewicza, po 1836.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
Od frontu w piramidzie znajduje się płyta inskrypcyjna, o rozbudowanym obramieniu z neogotyckimi
i neoklasycznymi motywami, stanowiąca podstawę dla popiersia Karola Kühnela wykonanego prawdo-
podobnie przez Jakuba Tatarkiewicza69. Ów portret rzeźbiarski cechuje daleko posunięty realizm. Twarz
doktora, o lekko rozwartych ustach, została zapewne wymodelowana na podstawie maski pośmiertnej,
o czym świadczy charakterystyczny układ mięśni twarzy i nisko opadłej żuchwy. Korzystanie z odlewu
zdjętego z oblicza osoby zmarłej było rozpowszechnioną w Polsce praktyką, z której Tatarkiewicz często
korzystał, wzorem zresztą swego mistrza Thorvaldsena70. Jeśli chodzi zaś o inspiracje egipskie, które poja-
wiały się od końca XVIII w. w dekoracji budynków użyteczności publicznej i architekturze sepulkralnej
Europy i Ameryki Północnej, to należy przypomnieć, że nierzadko ewokowały one ukryte treści i rytuały
masońskie71. Kształt omawianego mauzoleum i jego egiptyzująca dekoracja być może zatem wiązały się
z faktem przynależności Kühnela do wolnomularstwa.
69 Wójcicki, op. c/Y., s. 240-241.
70 Na temat tego sposobu ostatnio: Z. Michalczyk, Franciszek Smuglewicz, Jan Chrystian Kamsetzer i pamięć synów o Józefie
Prozorze, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXVI, 2016, nr 2, s. 202-209.
71 J. Wilton-Ely, Egyptian Revival, [w:] The Dictionary..., Voi. 10, s. 95, 97. Zob. np. nagrobek hrabiego Volneya (znr. 1820)
w kształcie piramidy; F.G.T. de Jolimont, Les mausolées franęais. Recueil des tombeam les plus remarquables par lenr structure,
leurs épithaphes, ou les cendres qu’ils renferment, érigés dans les nouveaux cimetières de Paris, Paris 1821, bns.
183
11. Nagrobek Karola Henryka Kühnela,
popiersie dłuta Jakuba Tatarkiewicza, po 1836.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
12. Nagrobek Karola Henryka Kühnela,
popiersie dłuta Jakuba Tatarkiewicza, po 1836.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
Od frontu w piramidzie znajduje się płyta inskrypcyjna, o rozbudowanym obramieniu z neogotyckimi
i neoklasycznymi motywami, stanowiąca podstawę dla popiersia Karola Kühnela wykonanego prawdo-
podobnie przez Jakuba Tatarkiewicza69. Ów portret rzeźbiarski cechuje daleko posunięty realizm. Twarz
doktora, o lekko rozwartych ustach, została zapewne wymodelowana na podstawie maski pośmiertnej,
o czym świadczy charakterystyczny układ mięśni twarzy i nisko opadłej żuchwy. Korzystanie z odlewu
zdjętego z oblicza osoby zmarłej było rozpowszechnioną w Polsce praktyką, z której Tatarkiewicz często
korzystał, wzorem zresztą swego mistrza Thorvaldsena70. Jeśli chodzi zaś o inspiracje egipskie, które poja-
wiały się od końca XVIII w. w dekoracji budynków użyteczności publicznej i architekturze sepulkralnej
Europy i Ameryki Północnej, to należy przypomnieć, że nierzadko ewokowały one ukryte treści i rytuały
masońskie71. Kształt omawianego mauzoleum i jego egiptyzująca dekoracja być może zatem wiązały się
z faktem przynależności Kühnela do wolnomularstwa.
69 Wójcicki, op. c/Y., s. 240-241.
70 Na temat tego sposobu ostatnio: Z. Michalczyk, Franciszek Smuglewicz, Jan Chrystian Kamsetzer i pamięć synów o Józefie
Prozorze, „Biuletyn Historii Sztuki”, LXXVI, 2016, nr 2, s. 202-209.
71 J. Wilton-Ely, Egyptian Revival, [w:] The Dictionary..., Voi. 10, s. 95, 97. Zob. np. nagrobek hrabiego Volneya (znr. 1820)
w kształcie piramidy; F.G.T. de Jolimont, Les mausolées franęais. Recueil des tombeam les plus remarquables par lenr structure,
leurs épithaphes, ou les cendres qu’ils renferment, érigés dans les nouveaux cimetières de Paris, Paris 1821, bns.