DOI article:
Skrodzka, Agnieszka: Nagrobki osobistości z końca XVIII i 1. połowy XIX stulecia na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.39128#0187
NAGROBKI OSOBISTOŚCI Z KOŃCA XVIII I 1. POŁOWY XIX STULECIA...
187
/ J&iiŁ i
16. Kaplica Skwarcowów, 1850, proj. Leon Karasiński.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
17. Mauzoleum Braeunigów (Braunigów), po 1821.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
Polskiego91. Sfinansowała ją Karolina Klary sa Braeunig z Lutzów po śmierci (w 1818 r.) swego męża Karola
Bogumiła, kupca warszawskiego, starszego wydziału kasowego. W grobowcu tym spoczął w 1826 r. także ich
syn, a w 1850 r. sama fundatorka92. Rodzina Braeunigów przybyła do Warszawy ok. 1780 r. Karol Bogumił
wzbogacił się na handlu winem; to właśnie on dostarczał trunki na dwór Stanisława Augusta. Mauzoleum
Braeuniga zostało posadowione na wysokim cokole i otoczone żeliwnym ogrodzeniem. Od frontu grobowiec
otwiera się ostrołukową bramą, przechodzącą w łuk w ośli grzbiet zwieńczony krzyżem. Od tyłu dostawiony
jest do grobowca sklepiony kolebkowo przedsionek z drzwiami do krypty. Ściany mauzoleum są ażurowe,
składają się ze zwielokrotnionych, wysmukłych form przypominających gotyckie triforium, ozdobionych licz-
nymi maswerkami, motywami vesica piscis, rozetami, makówkami oraz geometryczną plecionką. Sterczyny,
kwiatony i koronkowe antefiksy na gzymsie nadały tej niewielkiej kaplicy strzelistości i delikatności. Co cie-
kawe, pierwotnie była ona polichromowana na biało i pozłacana93. Nie udało się ustalić, jakiej proweniencji
jest ów żeliwny monument. Użycie łuku Tudorów wskazuje być może na analogie z architekturą neogotyku
angielskiego. Zatem wolno przypuszczać, że został sporządzony w Warszawie, w zakładzie przybyłych z Wysp
Brytyjskich braci Evans94. Niewykluczone jednak, że tę oryginalną budowlę sprowadzono z Niemiec (Lipsk?),
gdyż wykazuje zbieżność z tamtejszą architekturą ogrodową z początku XIX stulecia95.
91 Mróz, op. cit., s. 57.
92 Karolina Klarysa Braeunig z Lutzów, s.v., [w:] Nekrologi, t. 2, s. 238, nr 7880; Jenike, op. cit., s. 23, 26, 38; Szulc, Skorowidz
nazwisk..., s. 84. Spoczął tu także Samuel Hikmann, wspólnik Karola Braeuniga; Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski..., s. 61.
93 Radźwicka-Milczewska, op. cit., s. 45.
94 Mróz, op. cit., s. 57. Zgadza się z tym zdaniem badaczka kaplic i mauzoleów na warszawskich cmentarzach Marta Wiraszka.
95 Zauważyła to Radźwicka-Milczewska, op. cit., s. 46.
187
/ J&iiŁ i
16. Kaplica Skwarcowów, 1850, proj. Leon Karasiński.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
17. Mauzoleum Braeunigów (Braunigów), po 1821.
Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie.
Fot. A. Skrodzka
Polskiego91. Sfinansowała ją Karolina Klary sa Braeunig z Lutzów po śmierci (w 1818 r.) swego męża Karola
Bogumiła, kupca warszawskiego, starszego wydziału kasowego. W grobowcu tym spoczął w 1826 r. także ich
syn, a w 1850 r. sama fundatorka92. Rodzina Braeunigów przybyła do Warszawy ok. 1780 r. Karol Bogumił
wzbogacił się na handlu winem; to właśnie on dostarczał trunki na dwór Stanisława Augusta. Mauzoleum
Braeuniga zostało posadowione na wysokim cokole i otoczone żeliwnym ogrodzeniem. Od frontu grobowiec
otwiera się ostrołukową bramą, przechodzącą w łuk w ośli grzbiet zwieńczony krzyżem. Od tyłu dostawiony
jest do grobowca sklepiony kolebkowo przedsionek z drzwiami do krypty. Ściany mauzoleum są ażurowe,
składają się ze zwielokrotnionych, wysmukłych form przypominających gotyckie triforium, ozdobionych licz-
nymi maswerkami, motywami vesica piscis, rozetami, makówkami oraz geometryczną plecionką. Sterczyny,
kwiatony i koronkowe antefiksy na gzymsie nadały tej niewielkiej kaplicy strzelistości i delikatności. Co cie-
kawe, pierwotnie była ona polichromowana na biało i pozłacana93. Nie udało się ustalić, jakiej proweniencji
jest ów żeliwny monument. Użycie łuku Tudorów wskazuje być może na analogie z architekturą neogotyku
angielskiego. Zatem wolno przypuszczać, że został sporządzony w Warszawie, w zakładzie przybyłych z Wysp
Brytyjskich braci Evans94. Niewykluczone jednak, że tę oryginalną budowlę sprowadzono z Niemiec (Lipsk?),
gdyż wykazuje zbieżność z tamtejszą architekturą ogrodową z początku XIX stulecia95.
91 Mróz, op. cit., s. 57.
92 Karolina Klarysa Braeunig z Lutzów, s.v., [w:] Nekrologi, t. 2, s. 238, nr 7880; Jenike, op. cit., s. 23, 26, 38; Szulc, Skorowidz
nazwisk..., s. 84. Spoczął tu także Samuel Hikmann, wspólnik Karola Braeuniga; Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski..., s. 61.
93 Radźwicka-Milczewska, op. cit., s. 45.
94 Mróz, op. cit., s. 57. Zgadza się z tym zdaniem badaczka kaplic i mauzoleów na warszawskich cmentarzach Marta Wiraszka.
95 Zauważyła to Radźwicka-Milczewska, op. cit., s. 46.