DOI Artikel:
Czernek, Przemysław: Protestancka architektura sakralna na Śląsku Cieszyńskim w XX i XXI wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.39128#0204
204
PRZEMYSŁAW CZERNEK
13. Kaplica cmentarna w Simoradzu, poświęcona w 1928. Fot. P. Czernek
Pawła Rakowskiego55, pozwalała na odprawianie nie tylko mszy żałobnej, ale także coniedzielnych nabo-
żeństw. Zrealizowanie takiego projektu było zapewne podyktowane tym, że kościół parafialny znajdował
się w znacznie oddalonym Goleszowie. Bryła kaplicy powiela schemat znany z wcześniej opisywanych
przykładów. Artykulacja elewacji jest niejednolita stylowo, elementy klasycystyczne przeplatają się swo-
bodnie z elementami neogotyckimi. W oknach zostały zastosowane ostrołukowe profile. Fasadę zdobią
wydatne gzymsy koronujące, natomiast przejawem nowoczesności jest modernistyczny w charakterze
portal wejścia głównego. W na wskroś purytańskim wnętrzu, niemal pozbawionym ozdób, wyróżniają się
płyciny balustrady chóru muzycznego, wypełnione płaskorzeźbionymi rombami, częściowo pozłacanymi.
W prezbiterium stoi ołtarz z nadstawą mieszczącą kazalnicę (il. 14).
W okresie międzywojennym na Śląsku Cieszyńskim wznoszono również nowe kościoły. Najwięcej
z nich powstało w części należącej do Czechosłowacji. Na terenie Zaolzia doszło do podziału Kościoła
ewangelicko-augsburskiego na trzy odrębne zgromadzenia. Główną przyczyną tej sytuacji była kwestia
narodowościowa, a jedynie w niewielkim stopniu doktrynalna56. Odrębne zbory protestanckie zostały
zmuszone do wybudowania własnych kościołów. Pierwszym z nich był należący do Niemieckiego Zboru
Ewangelickiego57, poświęcony w 1928 r. kościół w dzielnicy Na Rozwoju, będącej częścią Czeskiego
55 W. Łyżbicki, Historia Fiłialu Ewangelickiego w Kozakowicach, http://goleszow.luteranie.pl/o-parafii/historia-filialy/kozakowice/
(dostęp: 5.04.2017).
56 W 1918 r. czescy członkowie zborów wyznania helweckiego i czescy luteranie utworzyli Czeskobraterski Kościół Ewangelicki
(Ceskobratrskä cirkev evangelickä). Fakt ten dał asumpt do powstania w 1919 r. odrębnego (niemieckiego) Augsburskiego Kościoła
Ewangelickiego na wschodnim Śląsku Cieszyńskim (od 1926 funkcjonującego pod nazwą Deutsche Evangelische Kirche in Böhmen,
Märhen und Schlesien). Protestanci narodowości polskiej powołali polskojęzyczny Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na
wschodnim Śląsku w Czechosłowacji. Oba kościoły zostały oficjalnie uznane przez władze czechosłowackie w 1923 r. Zob. Król, Życie
religijne..., s. 249.
57 J. Spyra, Via Sacra. Kościoły i klasztory w Cieszynie i Czeskim Cieszynie, Cieszyn 2008, s. 159.
PRZEMYSŁAW CZERNEK
13. Kaplica cmentarna w Simoradzu, poświęcona w 1928. Fot. P. Czernek
Pawła Rakowskiego55, pozwalała na odprawianie nie tylko mszy żałobnej, ale także coniedzielnych nabo-
żeństw. Zrealizowanie takiego projektu było zapewne podyktowane tym, że kościół parafialny znajdował
się w znacznie oddalonym Goleszowie. Bryła kaplicy powiela schemat znany z wcześniej opisywanych
przykładów. Artykulacja elewacji jest niejednolita stylowo, elementy klasycystyczne przeplatają się swo-
bodnie z elementami neogotyckimi. W oknach zostały zastosowane ostrołukowe profile. Fasadę zdobią
wydatne gzymsy koronujące, natomiast przejawem nowoczesności jest modernistyczny w charakterze
portal wejścia głównego. W na wskroś purytańskim wnętrzu, niemal pozbawionym ozdób, wyróżniają się
płyciny balustrady chóru muzycznego, wypełnione płaskorzeźbionymi rombami, częściowo pozłacanymi.
W prezbiterium stoi ołtarz z nadstawą mieszczącą kazalnicę (il. 14).
W okresie międzywojennym na Śląsku Cieszyńskim wznoszono również nowe kościoły. Najwięcej
z nich powstało w części należącej do Czechosłowacji. Na terenie Zaolzia doszło do podziału Kościoła
ewangelicko-augsburskiego na trzy odrębne zgromadzenia. Główną przyczyną tej sytuacji była kwestia
narodowościowa, a jedynie w niewielkim stopniu doktrynalna56. Odrębne zbory protestanckie zostały
zmuszone do wybudowania własnych kościołów. Pierwszym z nich był należący do Niemieckiego Zboru
Ewangelickiego57, poświęcony w 1928 r. kościół w dzielnicy Na Rozwoju, będącej częścią Czeskiego
55 W. Łyżbicki, Historia Fiłialu Ewangelickiego w Kozakowicach, http://goleszow.luteranie.pl/o-parafii/historia-filialy/kozakowice/
(dostęp: 5.04.2017).
56 W 1918 r. czescy członkowie zborów wyznania helweckiego i czescy luteranie utworzyli Czeskobraterski Kościół Ewangelicki
(Ceskobratrskä cirkev evangelickä). Fakt ten dał asumpt do powstania w 1919 r. odrębnego (niemieckiego) Augsburskiego Kościoła
Ewangelickiego na wschodnim Śląsku Cieszyńskim (od 1926 funkcjonującego pod nazwą Deutsche Evangelische Kirche in Böhmen,
Märhen und Schlesien). Protestanci narodowości polskiej powołali polskojęzyczny Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na
wschodnim Śląsku w Czechosłowacji. Oba kościoły zostały oficjalnie uznane przez władze czechosłowackie w 1923 r. Zob. Król, Życie
religijne..., s. 249.
57 J. Spyra, Via Sacra. Kościoły i klasztory w Cieszynie i Czeskim Cieszynie, Cieszyn 2008, s. 159.