PROTESTANCKA ARCHITEKTURA SAKRALNA NA SLĄSKU CIESZYŃSKIM W XX I XXI WIEKU
213
23. Kościół ewangelicko-augsburski w Istebnej, proj. Tadeusz Michejda, poświęcony w 1930.
Fot. P. Czernek
nie ma ostrych załamań czy kątów77 (il. 24). Podłogę sali liturgicznej i wyposażenie kościoła wykonano
z drewna dębowego (il. 26). Projekt ołtarza zamówiono u rzeźbiarza Jana Raszki78. Niestety, z powodu
braku funduszy artysta prawdopodobnie wykonał jedynie kazalnicę ozdobioną snycerką79 (il. 25). Rysunek
Michejdy przedstawiający projektowany kościół w Istebnej zamieszczono w Kalendarzu Ewangelickim
na rok 192680.
W 1931 r. został poświęcony kościół ewangelicko-augsburski w Trzanowicach (obecnie Tfanovice),
zaprojektowany przez Tadeusza Michejdę. Był to ostatni projekt tego architekta zrealizowany dla społeczno-
ści protestanckiej na Śląsku Cieszyńskim81 (il. 27). Świątynia została wzniesiona na planie krzyża greckiego
połączonego z ośmiobokiem. Wieża nie jest jak w przypadku kościoła w Istebnej zintegrowana z korpusem
świątyni za pomocą półotwartych krucht, lecz przylega do niego ścianą, kryjąc w sobie przedsionek oraz
wejście główne do gmachu. Artykulacja elewacji oddaje ducha czasu, kiedy to nawet architektura sakralna
została poddana nowoczesności spod znaku stylu międzynarodowego. Architekt zastosował układ piono-
wych i poziomych okien. Elewacje pierwotnie były pokryte tynkiem szlachetnym, w wieży pozostawiono
77 Niemal identyczne wnętrze Tadeusz Michejda zaprojektował w 1936 r. dla kościoła ewangelicko-augsburskiego w Studzionce.
Zob. E. Stachura, Tadeusz Michejda - śląski architekt dwudziestolecia międzywojennego, „Ziemia Śląska”, red. L. Szaraniec, t. 2,
Katowice 1989, s. 160.
78 Jan Raszka (ur. 1871 w Ropicy, obecnie Republika Czeska - zm. 1945 w Krakowie), ochrzczony w kościele ewangelicko-
-augsburskim (zob. ZAO, Zbiór Metryk, Evangelickä fara a.v. Teśin, Inv.Ć. 3863/11, Signum.ET VII/11 s. 691). W 1892-1899 studiował
w Akademii wiedeńskiej. W 1902 przeniósł się do Krakowa, walczył Legionach. Autor licznych rzeźb pomnikowych upamiętniających
czyn legionowy i wybitne postaci z tego okresu, przeznaczonych dla Śląska i miast w Polsce. Zob. K. Kawczak, Realizacje pomni-
kowe Jana Raszki na obszarze obecnego województwa śląskiego, [w:] Oblicza sztuki 20-lecia międzywojennego na obszarze obecnego
województwa śląskiego. Materiały z sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Oddziału Górnośląskiego w Katowicach, marzec 2011, red.
T. Dudek Bujarek, Katowice 2011, s. 361.
79 Zob. ZAO, SOAK, SCEAVCT Inv. Cis. 73, Kart. 6. Korespondencja Tadeusza Michejdy z komitetem budowy kościoła w Isteb-
nej datowana na 1930 r. Styl żyrandola wskazuje, że jego autorem mógł być również Jan Raszka.
80 Kalendarz Ewangelicki na Rok Zwyczajny 1926, s. 128.
81 J. Al Saheb, R. Jeż, J. Kristan, D. Pindur, Tfanovice v Proménàch Staled, Tfanovice 2010, s. 165.
213
23. Kościół ewangelicko-augsburski w Istebnej, proj. Tadeusz Michejda, poświęcony w 1930.
Fot. P. Czernek
nie ma ostrych załamań czy kątów77 (il. 24). Podłogę sali liturgicznej i wyposażenie kościoła wykonano
z drewna dębowego (il. 26). Projekt ołtarza zamówiono u rzeźbiarza Jana Raszki78. Niestety, z powodu
braku funduszy artysta prawdopodobnie wykonał jedynie kazalnicę ozdobioną snycerką79 (il. 25). Rysunek
Michejdy przedstawiający projektowany kościół w Istebnej zamieszczono w Kalendarzu Ewangelickim
na rok 192680.
W 1931 r. został poświęcony kościół ewangelicko-augsburski w Trzanowicach (obecnie Tfanovice),
zaprojektowany przez Tadeusza Michejdę. Był to ostatni projekt tego architekta zrealizowany dla społeczno-
ści protestanckiej na Śląsku Cieszyńskim81 (il. 27). Świątynia została wzniesiona na planie krzyża greckiego
połączonego z ośmiobokiem. Wieża nie jest jak w przypadku kościoła w Istebnej zintegrowana z korpusem
świątyni za pomocą półotwartych krucht, lecz przylega do niego ścianą, kryjąc w sobie przedsionek oraz
wejście główne do gmachu. Artykulacja elewacji oddaje ducha czasu, kiedy to nawet architektura sakralna
została poddana nowoczesności spod znaku stylu międzynarodowego. Architekt zastosował układ piono-
wych i poziomych okien. Elewacje pierwotnie były pokryte tynkiem szlachetnym, w wieży pozostawiono
77 Niemal identyczne wnętrze Tadeusz Michejda zaprojektował w 1936 r. dla kościoła ewangelicko-augsburskiego w Studzionce.
Zob. E. Stachura, Tadeusz Michejda - śląski architekt dwudziestolecia międzywojennego, „Ziemia Śląska”, red. L. Szaraniec, t. 2,
Katowice 1989, s. 160.
78 Jan Raszka (ur. 1871 w Ropicy, obecnie Republika Czeska - zm. 1945 w Krakowie), ochrzczony w kościele ewangelicko-
-augsburskim (zob. ZAO, Zbiór Metryk, Evangelickä fara a.v. Teśin, Inv.Ć. 3863/11, Signum.ET VII/11 s. 691). W 1892-1899 studiował
w Akademii wiedeńskiej. W 1902 przeniósł się do Krakowa, walczył Legionach. Autor licznych rzeźb pomnikowych upamiętniających
czyn legionowy i wybitne postaci z tego okresu, przeznaczonych dla Śląska i miast w Polsce. Zob. K. Kawczak, Realizacje pomni-
kowe Jana Raszki na obszarze obecnego województwa śląskiego, [w:] Oblicza sztuki 20-lecia międzywojennego na obszarze obecnego
województwa śląskiego. Materiały z sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki Oddziału Górnośląskiego w Katowicach, marzec 2011, red.
T. Dudek Bujarek, Katowice 2011, s. 361.
79 Zob. ZAO, SOAK, SCEAVCT Inv. Cis. 73, Kart. 6. Korespondencja Tadeusza Michejdy z komitetem budowy kościoła w Isteb-
nej datowana na 1930 r. Styl żyrandola wskazuje, że jego autorem mógł być również Jan Raszka.
80 Kalendarz Ewangelicki na Rok Zwyczajny 1926, s. 128.
81 J. Al Saheb, R. Jeż, J. Kristan, D. Pindur, Tfanovice v Proménàch Staled, Tfanovice 2010, s. 165.