Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (15,2.1971)

Maria Wodzińska

SKRZYDŁA KWADRYPTYKU Z LEGENDĄ ŚW. JANA CHRZCICIELA
ZAGADNIENIA I PRZEBIEG PRAC KONSERWATORSKICH

M—Jly stan zachowania omówionych w artykule P. Ratkowskiej tablic, wymagał szybkiej in-
terwencji konserwatora. Jednocześnie jednak niezupełnie typowa na naszym terenie struktura
techniczna malowideł, oraz skomplikowany i wieloprzyczynowy rodzaj zniszczeń, którym
uległy, zobowiązywały do bardzo starannego przebadania obiektu, przed opracowaniem programu
konserwacji i rozpoczęciem jakichkolwiek zabiegów konserwatorskich1.

Trzy tablice będące skrzydłami kwadryptyku z 1 poł. XIV w. (szkoła hiszpańska) nie
dotrwały do naszych czasów w niezmienionej formie, ulegając w ciągu wieków przeobrażeniom
różnej natury. Na zmiany te złożyło się szereg przyczyn powodujących zniszczenia mechaniczne
zamierzone i przypadkowe, oraz zniszczenia natury fizycznej, biologicznej i chemicznej.

Najprawdopodobniej na skutek zmiany przeznaczenia w wyniku być może znacznego znisz-
czenia i zdekompletowania ołtarza, wszystkie skrzydła obcięto od góry, a wąskie zewnętrzne —
ponadto od dołu o niewiadome i nierówne odcinki. Odjęte zostały również listwy wzmacniające
konstrukcję kwadryptyku od strony odwrocia.
Obecne wymiary podano na il. 5, 6 i 7.

Polichromowane dwustronnie skrzydła nie są obramione. Sądząc po nieco zgrubionej
i urwanej wyraźnie warstwie zaprawy i farby przy krawędziach śladów po oderwanych
listwach, mniemać można, że skrzydła po całkowitym skonstruowaniu pokryto zaprawą
i farbą łącznie z listwami.

Przed położeniem warstw malarskich powierzchni drewna nie wygładzono. Obróbka polegała

1 Prawe skrzydło wewnętrzne ołtarza było tematem pracy dyplomowej autorki na Wydziale Konserwacji
Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, prowadzonej pod kierunkiem prof. B. Marconiego. Konserwację pozos-
tałych zachowanych fragmentów przeprowadzono w Pracowni Konserwacji Sztuki Średniowiecznej Muzeum
Narodowego w Warszawie, korzystając z doświadczeń i metod opracowanych w toku pracy dyplomowej.

Badanie i rozpoznanie gatunku drewna wykonał doc. dr Jerzy Ważny w Zakładzie Fitopatologii Leśnej i Kon-
serwacji Drewna S.G.G.W.

281