Janina Waniewska
PORTRETY JANA TARŁY
W
У У Muzeum Narodowym w Warszawie, w zespole portretów pochodzących z zabezpiecze-
nia mienia podwornego w Małej Wsi znajduje się portret nieznanego mężczyzny niewiadomego
autora, wyróżniający się zaletami dobrego pędzla (il. I)1.
Portret przedstawia mężczyznę w średnim wieku o pełnej, charakterystycznej twarzy, bardzo
plastycznie namalowanej. Mężczyzna jest widoczny w popiersiu zwróconym w prawo. Posiada
długi, wąski nos przypominający swoim kształtem dziób ptaka, szaroniebieskie oczy, jasne
brwi i nad karminową wargą takież, gęste, krótko przystrzyżone wąsy. Cechą charakterystyczną
tej twarzy jest obwisły podbródek i dołek w brodzie. Łysa głowa odznacza się wysokim czołem.
Jasne, krótkie, nieco skręcone włosy są widoczne za prawym uchem i zaczesane do tyłu. Męż-
czyzna ubrany jest w zbroję portretową złożoną z napierśnika, naramiennika i sześciofolgowego
rękawa2. Zbroja ta posiada przybranie czerwone z brązowozłocistym obrzeżeniem. Dwufolgowy
naramiennik jest ozdobiony nitami wzdłuż krawędzi przyśrodkowej i rozetką z sześciu nitów
pośrodku. Nity w kolorze miedzi występują też na górnej części ozdobnego pasa, a przechodzące-
go środkiem napierśnika, oraz na rękawie ponad folgami. U prawego boku widać dwie metalo-
we klamry z rzemieniami spinającymi napierśnik z naplecznikiem. Podobna klamra na ramieniu
przytrzymuje niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię ku przodowi. Spod zbroi widać
przy szyi biały kołnierzyk koszuli spięty zapinką wysadzaną kolorowymi, drogocennymi kamie-
niami. Światło padające z lewej strony rozjaśnia twarz portretowanego, jego ramię i kładzie
się niebieskawym promieniem na naramienniku i na napierśniku zbroi. Tło głowy posiada ko-
loryt brązowawy, nieco rozjaśniony z prawej strony twarzy, gdzie zaznacza się fragment nieba
z chmurami w tonacji niebieskozielonkawej.
1 MNW., ol. pł., 77,5 x 58,5, nr inw. : 129661, z kolekcji w Małej Wsi, powiat grójecki, w Muzeum od 1955 r.
Uwagę na ten obraz zwróciła mi pani kustosz Janina Ruszczycówna, której dziękuję za pomoc przy niniejszej
pracy.
2 Składam wyrazy podziękowania kustoszowi Muzeum Wojska Polskiego, pani W. Bigoszewskiej, za udzie-
lenie fachowych wiadomości na temat zbroi rycerskiej w Polsce.
249
PORTRETY JANA TARŁY
W
У У Muzeum Narodowym w Warszawie, w zespole portretów pochodzących z zabezpiecze-
nia mienia podwornego w Małej Wsi znajduje się portret nieznanego mężczyzny niewiadomego
autora, wyróżniający się zaletami dobrego pędzla (il. I)1.
Portret przedstawia mężczyznę w średnim wieku o pełnej, charakterystycznej twarzy, bardzo
plastycznie namalowanej. Mężczyzna jest widoczny w popiersiu zwróconym w prawo. Posiada
długi, wąski nos przypominający swoim kształtem dziób ptaka, szaroniebieskie oczy, jasne
brwi i nad karminową wargą takież, gęste, krótko przystrzyżone wąsy. Cechą charakterystyczną
tej twarzy jest obwisły podbródek i dołek w brodzie. Łysa głowa odznacza się wysokim czołem.
Jasne, krótkie, nieco skręcone włosy są widoczne za prawym uchem i zaczesane do tyłu. Męż-
czyzna ubrany jest w zbroję portretową złożoną z napierśnika, naramiennika i sześciofolgowego
rękawa2. Zbroja ta posiada przybranie czerwone z brązowozłocistym obrzeżeniem. Dwufolgowy
naramiennik jest ozdobiony nitami wzdłuż krawędzi przyśrodkowej i rozetką z sześciu nitów
pośrodku. Nity w kolorze miedzi występują też na górnej części ozdobnego pasa, a przechodzące-
go środkiem napierśnika, oraz na rękawie ponad folgami. U prawego boku widać dwie metalo-
we klamry z rzemieniami spinającymi napierśnik z naplecznikiem. Podobna klamra na ramieniu
przytrzymuje niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię ku przodowi. Spod zbroi widać
przy szyi biały kołnierzyk koszuli spięty zapinką wysadzaną kolorowymi, drogocennymi kamie-
niami. Światło padające z lewej strony rozjaśnia twarz portretowanego, jego ramię i kładzie
się niebieskawym promieniem na naramienniku i na napierśniku zbroi. Tło głowy posiada ko-
loryt brązowawy, nieco rozjaśniony z prawej strony twarzy, gdzie zaznacza się fragment nieba
z chmurami w tonacji niebieskozielonkawej.
1 MNW., ol. pł., 77,5 x 58,5, nr inw. : 129661, z kolekcji w Małej Wsi, powiat grójecki, w Muzeum od 1955 r.
Uwagę na ten obraz zwróciła mi pani kustosz Janina Ruszczycówna, której dziękuję za pomoc przy niniejszej
pracy.
2 Składam wyrazy podziękowania kustoszowi Muzeum Wojska Polskiego, pani W. Bigoszewskiej, za udzie-
lenie fachowych wiadomości na temat zbroi rycerskiej w Polsce.
249