DOI Artikel:
Mytariewa, Kira; Akademija chudožestv SSSR [Mitarb.]: Związki Wańkowicza i Smokowskiego z petersburską Akademią Sztuk Pięknych po ich wyjeździe z Petersburga
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19558#0341
Kira Mytariewa
ZWIĄZKI WAŃKOWICZA I SMOKOWSKIEGO Z PETERSBURSKĄ
AKADEMIĄ SZTUK PIĘKNYCH PO ICH WYJEŹDZIE
Z PETERSBURGA
Y Y ychowankowie Uniwersytetu Wileńskiego Wincenty Smokowski i Walenty Wańkowicz,
skierowani do Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych dla doskonalenia wiedzy ma-
larskiej, spędzili w Rosji więcej czasu niż pierwotnie planowano (Smokowski ponad
6 lat, Wańkowicz przeszło 4)1. Ich listy i sprawozdania pozwalają sądzić, że nie spieszyli się
z powrotem. Nie ma w tym zresztą nic dziwnego. Chociaż Akademia, od końca lat dwudzies-
tych XIX wieku kierowana przez A. N. Olenina, stopniowo zatracała postępowy charakter,
jaki miała za rządów A. S. Stroganowa (1800—1811), to jednak pozostawała nadal głównym
ośrodkiem rosyjskiego życia artystycznego. Akademia i Petersburg mogły zatem dać Wańko-
wiczowi i Smokowskiemu to, czego dla rozwoju swego talentu, doskonalenia warsztatu malar-
skiego i znajomości arcydzieł sztuki światowej nie mogli otrzymać w Wilnie.
Smokowski i Wańkowicz, którzy przyjechali do Petersburga bynajmniej nie jako początku-
jący uczniowie, dobrze rozumieli, jak wiele im daje każdy rok pobytu w stolicy Rosji. Dlatego
też starali się jak najdłużej pozostawać tu w charakterze wolnych słuchaczy. Opuszczając Peters-
burg, gdy nadszedł rozkaz powrotu, zachowali oni wdzięczność dla swych nauczycieli i Akademii
(o czym niezbicie świadczą ich listy), z którą nie zerwali kontaktu i po wyjeździe, nadsyłając
tam swoje prace.
Wańkowicz, który zamieszkał u swoich rodziców w majątku Ślepianka Mała, tuż po powro-
cie z Petersburga, w czerwcu 1829 r. zwrócił się do Akademii z prośbą o przysłanie mu na adres
Wierzbickiego w Mińsku świadectwa otrzymania złotego medalu oraz odpisu ostatniej opinii
o nim, wystawionej przez kuratora Wileńskiego Okręgu Szkolnego2. Po otrzymaniu tych doku-
mentów wysłał on do Akademii serdeczny list, pisząc tam m.in. : „...wyróżnienie, jakim łaskawie
1 Materiały, dotyczące pobytu Smokowskiego i Wańkowicza w Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych,
zostały opublikowane w: Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, t. XVI, 1972.
2 Centralne Państwowe Archiwum Historyczne ZSRR w Leningradzie, Центральный Государственный Ис-
торический Архив в Ленинграде, фонд 789, опись XIV, дело 42-с, лист 22.
22 Rocznik Muz. Nar. t. XVIl/73
337
ZWIĄZKI WAŃKOWICZA I SMOKOWSKIEGO Z PETERSBURSKĄ
AKADEMIĄ SZTUK PIĘKNYCH PO ICH WYJEŹDZIE
Z PETERSBURGA
Y Y ychowankowie Uniwersytetu Wileńskiego Wincenty Smokowski i Walenty Wańkowicz,
skierowani do Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych dla doskonalenia wiedzy ma-
larskiej, spędzili w Rosji więcej czasu niż pierwotnie planowano (Smokowski ponad
6 lat, Wańkowicz przeszło 4)1. Ich listy i sprawozdania pozwalają sądzić, że nie spieszyli się
z powrotem. Nie ma w tym zresztą nic dziwnego. Chociaż Akademia, od końca lat dwudzies-
tych XIX wieku kierowana przez A. N. Olenina, stopniowo zatracała postępowy charakter,
jaki miała za rządów A. S. Stroganowa (1800—1811), to jednak pozostawała nadal głównym
ośrodkiem rosyjskiego życia artystycznego. Akademia i Petersburg mogły zatem dać Wańko-
wiczowi i Smokowskiemu to, czego dla rozwoju swego talentu, doskonalenia warsztatu malar-
skiego i znajomości arcydzieł sztuki światowej nie mogli otrzymać w Wilnie.
Smokowski i Wańkowicz, którzy przyjechali do Petersburga bynajmniej nie jako początku-
jący uczniowie, dobrze rozumieli, jak wiele im daje każdy rok pobytu w stolicy Rosji. Dlatego
też starali się jak najdłużej pozostawać tu w charakterze wolnych słuchaczy. Opuszczając Peters-
burg, gdy nadszedł rozkaz powrotu, zachowali oni wdzięczność dla swych nauczycieli i Akademii
(o czym niezbicie świadczą ich listy), z którą nie zerwali kontaktu i po wyjeździe, nadsyłając
tam swoje prace.
Wańkowicz, który zamieszkał u swoich rodziców w majątku Ślepianka Mała, tuż po powro-
cie z Petersburga, w czerwcu 1829 r. zwrócił się do Akademii z prośbą o przysłanie mu na adres
Wierzbickiego w Mińsku świadectwa otrzymania złotego medalu oraz odpisu ostatniej opinii
o nim, wystawionej przez kuratora Wileńskiego Okręgu Szkolnego2. Po otrzymaniu tych doku-
mentów wysłał on do Akademii serdeczny list, pisząc tam m.in. : „...wyróżnienie, jakim łaskawie
1 Materiały, dotyczące pobytu Smokowskiego i Wańkowicza w Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych,
zostały opublikowane w: Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie, t. XVI, 1972.
2 Centralne Państwowe Archiwum Historyczne ZSRR w Leningradzie, Центральный Государственный Ис-
торический Архив в Ленинграде, фонд 789, опись XIV, дело 42-с, лист 22.
22 Rocznik Muz. Nar. t. XVIl/73
337