DOI article:
Kołoszyńska, Irena; Szturman, Aleksander [Ill.]; Muzeum Narodowe w Warszawie [Contr.]: Zespól prac Aleksandra Szturmana w Muzeum Narodowym w Warszawie: Sylwetka artysty
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19558#0395
I
Irena Kołoszyńska
ZESPÓŁ PRAC ALEKSANDRA SZTURMANA W MUZEUM
NARODOWYM W WARSZAWIE
SYLWETKA ARTYSTY
T
JL wórczość artystyczna Aleksandra Szturmana, tak jak i jego działalność pedagogiczna,
której poświęcił znaczną część swojego życia, jest mało znana. Można byłoby próbować
odpowiedzieć na pytanie jak to się stało, że przebywający w określonym środowisku, ob-
darzony talentem artysta znalazł się w kręgu zapomnienia. I chociaż nieraz wystawiał, nazwisko
jego, poza kilkoma katalogami i wzmiankami w prasie, trudno byłoby odnaleźć w słownikach
biograficznych lub opracowaniach poświęconych dziejom malarstwa polskiego. Lakoniczna in-
formacja o jego śmierci ukazała się po wojnie w ,,Liście strat kultury polskiej", wydanej w 1947 r.1
oraz w numerze specjalnym „Biuletynu Związku Polskich Artystów Plastyków" z 1970 r.2
Odpowiedź na postawione pytanie nie może być wyczerpująca, gdyż ten stan rzeczy był
prawdopodobnie wynikiem splotu różnorodnych wydarzeń i okoliczności, które zaciążyły nad
całokształtem życia artysty.
Niewiele o nim wiemy. Skąpe są wiadomości odnoszące się do okresu wczesnej młodości,
lat studiów akademickich i pobytu Szturmana w Rosji. Był to zapewne okres decydujący, w któ-
rym kształtowała się jego indywidualność i osobowość malarza. Gdy w 1922 r. znalazł się w kraju,
był niemłodym, samotnym człowiekiem. Ci, którzy z nim przebywali, nieraz odnosili wrażenie,
że Szturman obcując z młodzieżą artystyczną, należąc do zespołu pedagogicznego Uniwersytetu
Stefana Batorego w Wilnie, znajdując się w mieście, gdzie intensywną działalność rozwijało
Wileńskie Towarzystwo Artystów Plastyków, starał się pozostać niezauważonym. Wypływało
to zapewne z jego usposobienia i charakteru, na które złożyły się bliżej nieznane nam przeżycia
lat minionych; pozostałością tego —jak można sądzić — były nawiedzające artystę od czasu do
1 В. O 1 s z e w i с z, Lista strat kultury polskiej (1 IX 1939—1 III 1946). Warszawa 1947, s. 275.
2 Biuletyn Związku Polskich Artystów Plastyków, [1970], numer specjalny w 25-tą rocznicę zwycięstwa nad
faszystami, s. 41.
391
Irena Kołoszyńska
ZESPÓŁ PRAC ALEKSANDRA SZTURMANA W MUZEUM
NARODOWYM W WARSZAWIE
SYLWETKA ARTYSTY
T
JL wórczość artystyczna Aleksandra Szturmana, tak jak i jego działalność pedagogiczna,
której poświęcił znaczną część swojego życia, jest mało znana. Można byłoby próbować
odpowiedzieć na pytanie jak to się stało, że przebywający w określonym środowisku, ob-
darzony talentem artysta znalazł się w kręgu zapomnienia. I chociaż nieraz wystawiał, nazwisko
jego, poza kilkoma katalogami i wzmiankami w prasie, trudno byłoby odnaleźć w słownikach
biograficznych lub opracowaniach poświęconych dziejom malarstwa polskiego. Lakoniczna in-
formacja o jego śmierci ukazała się po wojnie w ,,Liście strat kultury polskiej", wydanej w 1947 r.1
oraz w numerze specjalnym „Biuletynu Związku Polskich Artystów Plastyków" z 1970 r.2
Odpowiedź na postawione pytanie nie może być wyczerpująca, gdyż ten stan rzeczy był
prawdopodobnie wynikiem splotu różnorodnych wydarzeń i okoliczności, które zaciążyły nad
całokształtem życia artysty.
Niewiele o nim wiemy. Skąpe są wiadomości odnoszące się do okresu wczesnej młodości,
lat studiów akademickich i pobytu Szturmana w Rosji. Był to zapewne okres decydujący, w któ-
rym kształtowała się jego indywidualność i osobowość malarza. Gdy w 1922 r. znalazł się w kraju,
był niemłodym, samotnym człowiekiem. Ci, którzy z nim przebywali, nieraz odnosili wrażenie,
że Szturman obcując z młodzieżą artystyczną, należąc do zespołu pedagogicznego Uniwersytetu
Stefana Batorego w Wilnie, znajdując się w mieście, gdzie intensywną działalność rozwijało
Wileńskie Towarzystwo Artystów Plastyków, starał się pozostać niezauważonym. Wypływało
to zapewne z jego usposobienia i charakteru, na które złożyły się bliżej nieznane nam przeżycia
lat minionych; pozostałością tego —jak można sądzić — były nawiedzające artystę od czasu do
1 В. O 1 s z e w i с z, Lista strat kultury polskiej (1 IX 1939—1 III 1946). Warszawa 1947, s. 275.
2 Biuletyn Związku Polskich Artystów Plastyków, [1970], numer specjalny w 25-tą rocznicę zwycięstwa nad
faszystami, s. 41.
391