DOI Artikel:
Jaworska, Janina: Album Wileńskie: w zbiorach graficznych Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19582#0218
Jadwiga Jaworska
ALBUM WILEŃSKIE
w zbiorach graficznych Muzeum Narodowego w Warszawie
^Opracowanie niniejsze podjęto w ramach publikacji zbiorów graficznych Muzeum Naro-
dowego w Warszawie. Za celowością tej pracy przemawiał z jednej strony dający się stale odczu-
wać brak katalogów rozumowanych do polskich wydawnictw albumowych XIX w., z drugiej
fakt, że „Album Wileńskie”, przedstawiające wśród tych wydawnictw jedną z najpoważniejszych
pozycji, nie doczekało się oddzielnego opracowania. Materiały do tego tematu gromadził w ostat-
nich latach życia Michał Brensztejn, niestrudzony badacz życia kulturalnego środowiska wileń-
skiego i dawnego W. Ks. Litewskiego. Autorka, jako pracownik Gabinetu Rycin Muzeum Naro-
dowego w Warszawie, miała możność poznania notat Brensztejna przy inwentaryzowaniu rycin
z „Albumu” w zbiorach Muzeum. Dzięki tym materiałom mogła podjąć omówienie działalności
wydawcy „Albumu Wileńskiego”, wraz z jego życiorysem i losami spuścizny edytorskiej, w ar-
tykule „Album Wileńskie i jego wydawca Jan Kazimierz Wilczyński w świetle korespondencji
z Konstantym Świdzińskim”, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie XVI, 1972. Tam też
podaje notę biograficzną Brensztejna, wraz z wykazem jego publikacji, jako wyraz hołdu dla pa-
mięci badacza wileńskiego.
Swoistym bodźcem było ponadto stwierdzenie, że „Album Wileńskie”, wydawnictwo nie-
zmiernie trudne dziś do skompletowania, w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
reprezentowane jest bogatym i historycznie interesującym zespołem rycin, aktualnie najbogatszym
zespołem w Polsce. Powstał on w przeważającej mierze głównie dzięki darom różnych kolekcjone-
rów, także instytucji, a odbywało się to, zbiegiem okoliczności, niejako na marginesie całej historii
Muzeum. Od momentu bowiem, gdy idea utworzenia Muzeum Narodowego w Warszawie —
jeszcze przed pierwszą wojną światową — zaczęła nabierać realnych kształtów1, do Muzeum
zaczęło napływać wiele cennych darów i zapisów, wśród których wraz z obiektami wysokiej
1 S. Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie. Zarys historyczny. Rocznik Muzeum Narodowego
w Warszawie I, Warszawa, 1938, s. 23 i nast.
213
ALBUM WILEŃSKIE
w zbiorach graficznych Muzeum Narodowego w Warszawie
^Opracowanie niniejsze podjęto w ramach publikacji zbiorów graficznych Muzeum Naro-
dowego w Warszawie. Za celowością tej pracy przemawiał z jednej strony dający się stale odczu-
wać brak katalogów rozumowanych do polskich wydawnictw albumowych XIX w., z drugiej
fakt, że „Album Wileńskie”, przedstawiające wśród tych wydawnictw jedną z najpoważniejszych
pozycji, nie doczekało się oddzielnego opracowania. Materiały do tego tematu gromadził w ostat-
nich latach życia Michał Brensztejn, niestrudzony badacz życia kulturalnego środowiska wileń-
skiego i dawnego W. Ks. Litewskiego. Autorka, jako pracownik Gabinetu Rycin Muzeum Naro-
dowego w Warszawie, miała możność poznania notat Brensztejna przy inwentaryzowaniu rycin
z „Albumu” w zbiorach Muzeum. Dzięki tym materiałom mogła podjąć omówienie działalności
wydawcy „Albumu Wileńskiego”, wraz z jego życiorysem i losami spuścizny edytorskiej, w ar-
tykule „Album Wileńskie i jego wydawca Jan Kazimierz Wilczyński w świetle korespondencji
z Konstantym Świdzińskim”, Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie XVI, 1972. Tam też
podaje notę biograficzną Brensztejna, wraz z wykazem jego publikacji, jako wyraz hołdu dla pa-
mięci badacza wileńskiego.
Swoistym bodźcem było ponadto stwierdzenie, że „Album Wileńskie”, wydawnictwo nie-
zmiernie trudne dziś do skompletowania, w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie
reprezentowane jest bogatym i historycznie interesującym zespołem rycin, aktualnie najbogatszym
zespołem w Polsce. Powstał on w przeważającej mierze głównie dzięki darom różnych kolekcjone-
rów, także instytucji, a odbywało się to, zbiegiem okoliczności, niejako na marginesie całej historii
Muzeum. Od momentu bowiem, gdy idea utworzenia Muzeum Narodowego w Warszawie —
jeszcze przed pierwszą wojną światową — zaczęła nabierać realnych kształtów1, do Muzeum
zaczęło napływać wiele cennych darów i zapisów, wśród których wraz z obiektami wysokiej
1 S. Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie. Zarys historyczny. Rocznik Muzeum Narodowego
w Warszawie I, Warszawa, 1938, s. 23 i nast.
213