DOI Heft:
Część pierwsza
DOI Artikel:Ruszczyc, Barbara; Zdrojewska, Wanda: Galeria Sztuki Starożytnej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19634#0014
źródłem dostarczającym systematycznie wciąż nowych materiałów, i to źródłem nąjobfitszym.
Dlatego od nich wypada zacząć.
Wznowienie przerwanej na czas zawieruchy wojennej działalności archeologicznej nastąpiło
w 1956 r. Pierwsze wykopaliska zostały zorganizowane przez Muzeum Narodowe w Warszawie
łącznie z Muzeum Ermitażu w Leningradzie przy współudziale Akademii Nauk Związku Ra-
dzieckiego i Uniwersytetu Leningradzkiego w miejscowości Mirmekion na Krymie. Pracami
na polskim odcinku kierował prof. K. Michałowski2.
Mirmekion, grecka kolonia z końca VI w.p.n.e., przechodziło okres największego rozwoju
w IV—III w.p.n.e. Było ośrodkiem handlu z Atenami, wyspami greckimi i pobliskimi miastami
nad Morzem Czarnym. Najciekawszy zabytek odkryty w tym mieście to wytwórnia wina, zbudo-
wana w III—II w.p.n.e. Zespół urządzeń (tłocznie, cysterny, kanały, baseny) stanowił pierwszy
tego typu kompletny obiekt odsłonięty na Krymie i przyczynił się do rozwiązania szeregu istot-
nych problemów związanych z produkcją wina w starożytności. Wśród licznych znalezisk waż-
nym materiałem była ceramika, a zwłaszcza stemplowane imadła amfor, dowodzące stosunków
handlowych z gospodarczymi ośrodkami śródziemnomorskimi.
W Mirmekionie odbyły się trzy kolejne kampanie, z których ostatnia, w 1958 r. trwała krótko,
po czym polska ekspedycja została zaproszona do przeprowadzenia sondaży na innych stano-
wiskach kultury antycznej. Przeprowadzono studia terenowe w Olbii i innych ważnych ośrodkach,
podjęto krótkie prace wykopaliskowe w miejscowości Elizawietskoje. W 1959 r. odbyły się
jednoroczne badania starożytnego miasta Kalos Limen, stanicy granicznej chroniącej przed
napadami Scytów.
Zabytki uzyskane dzięki pracom archeologicznym na Krymie wzbogaciły, jako długotrwały
depozyt Ermitażu, zbiory Galerii Sztuki Starożytnej, a wyniki badań zostały opublikowane3.
2 Zastępcą kierownika wykopalisk była prof. M. L. Bernhard, ówczesny kustosz Działu Sztuki Starożytnej.
W pracach brała udział mgr W. Zdrojewska, pracownik Galerii. Dokumentację fotograficzną sporządzał H. Ro-
manowski, fotograf Muzeum Narodowego w Warszawie.
3 Ukazała się trzytomowa publikacja wykopalisk: K. Michałowski, Mirmeki I. Wykopaliska odcinka
polskiego w r. 1956. Warszawa 1958; В. Ф. Гайдукевич, Мирмекий II. Советские раскопки в 1956 г.,
1934—1956. Warszawa 1959; Z. S z t е t у 11 о, Mirmeki III. Wykopaliska odcinka polskiego w r. 1957. War-
szawa 1976.
Wyniki badań na Krymie w latach 1958—1959 zostały przedstawione w formie artykułów: M. L. Bern-
hard, Sprawozdanie z^objazdu strefy archeologicznej ZSRR. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie IV,
1959, s. 7—37; taż, Kalos Limen, Fouilles Polonaises en Crimée, URSS, 1959. Bulletin du Musée National
de Varsovie 1961, nr 1, s. 3—10. Por. też omówienie wykopalisk do 1961 г. — t a ż, Wykopaliska archeologiczne
Muzeum Narodowego w Warszawie. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie VI, 1962, s. 165—183 oraz
K. Michałowski, Wykopaliska archeologiczne Muzeum Narodowego w Warszawie. Rocznik Muzeum
Narodowego w Warszawie III, 1958, s. 7—51.
10
Dlatego od nich wypada zacząć.
Wznowienie przerwanej na czas zawieruchy wojennej działalności archeologicznej nastąpiło
w 1956 r. Pierwsze wykopaliska zostały zorganizowane przez Muzeum Narodowe w Warszawie
łącznie z Muzeum Ermitażu w Leningradzie przy współudziale Akademii Nauk Związku Ra-
dzieckiego i Uniwersytetu Leningradzkiego w miejscowości Mirmekion na Krymie. Pracami
na polskim odcinku kierował prof. K. Michałowski2.
Mirmekion, grecka kolonia z końca VI w.p.n.e., przechodziło okres największego rozwoju
w IV—III w.p.n.e. Było ośrodkiem handlu z Atenami, wyspami greckimi i pobliskimi miastami
nad Morzem Czarnym. Najciekawszy zabytek odkryty w tym mieście to wytwórnia wina, zbudo-
wana w III—II w.p.n.e. Zespół urządzeń (tłocznie, cysterny, kanały, baseny) stanowił pierwszy
tego typu kompletny obiekt odsłonięty na Krymie i przyczynił się do rozwiązania szeregu istot-
nych problemów związanych z produkcją wina w starożytności. Wśród licznych znalezisk waż-
nym materiałem była ceramika, a zwłaszcza stemplowane imadła amfor, dowodzące stosunków
handlowych z gospodarczymi ośrodkami śródziemnomorskimi.
W Mirmekionie odbyły się trzy kolejne kampanie, z których ostatnia, w 1958 r. trwała krótko,
po czym polska ekspedycja została zaproszona do przeprowadzenia sondaży na innych stano-
wiskach kultury antycznej. Przeprowadzono studia terenowe w Olbii i innych ważnych ośrodkach,
podjęto krótkie prace wykopaliskowe w miejscowości Elizawietskoje. W 1959 r. odbyły się
jednoroczne badania starożytnego miasta Kalos Limen, stanicy granicznej chroniącej przed
napadami Scytów.
Zabytki uzyskane dzięki pracom archeologicznym na Krymie wzbogaciły, jako długotrwały
depozyt Ermitażu, zbiory Galerii Sztuki Starożytnej, a wyniki badań zostały opublikowane3.
2 Zastępcą kierownika wykopalisk była prof. M. L. Bernhard, ówczesny kustosz Działu Sztuki Starożytnej.
W pracach brała udział mgr W. Zdrojewska, pracownik Galerii. Dokumentację fotograficzną sporządzał H. Ro-
manowski, fotograf Muzeum Narodowego w Warszawie.
3 Ukazała się trzytomowa publikacja wykopalisk: K. Michałowski, Mirmeki I. Wykopaliska odcinka
polskiego w r. 1956. Warszawa 1958; В. Ф. Гайдукевич, Мирмекий II. Советские раскопки в 1956 г.,
1934—1956. Warszawa 1959; Z. S z t е t у 11 о, Mirmeki III. Wykopaliska odcinka polskiego w r. 1957. War-
szawa 1976.
Wyniki badań na Krymie w latach 1958—1959 zostały przedstawione w formie artykułów: M. L. Bern-
hard, Sprawozdanie z^objazdu strefy archeologicznej ZSRR. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie IV,
1959, s. 7—37; taż, Kalos Limen, Fouilles Polonaises en Crimée, URSS, 1959. Bulletin du Musée National
de Varsovie 1961, nr 1, s. 3—10. Por. też omówienie wykopalisk do 1961 г. — t a ż, Wykopaliska archeologiczne
Muzeum Narodowego w Warszawie. Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie VI, 1962, s. 165—183 oraz
K. Michałowski, Wykopaliska archeologiczne Muzeum Narodowego w Warszawie. Rocznik Muzeum
Narodowego w Warszawie III, 1958, s. 7—51.
10