DOI Heft:
Część pierwsza
DOI Artikel:Piwkowski, Włodzimierz: Et in Arcadia ego: program Arkadii nieborowskiej na przełomie XVIII/XIX wieku i dzisiaj
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19634#0118
14. A. Radziwiłłowa, Domek Szwajcarski w Arkadii, ok. 1820, Pałac w Nieborowie, inw. Nb 2095 MNW
barwnie przedstawiona w przewodniku po Arkadii przez założycielkę. Helena Radziwiłłowa
akcentowała przede wszystkim charakterystyczną dla ogrodów sentymentalnych różnorodność
nastrojów, uzyskiwanych przez kontrasty scenerii, umiejętnie zaprogramowanej przy pomocy
sztafażu. Najpłytszą warstwę stanowiły tu popularne folies, służące do budowania w sposób
trochę naiwny nastroju beztroskiej idylli, koniecznego do wywołania zgodnie z estetyką arka-
dyjskiego ogrodu kontrastu z elegijną scenarią przemijania i śmierci. Służyły do tego chatki
wieśniacze, melancholijne zakątki, ogrody kwiatowe i sady, pasące się stadka owiec, zestawione
z grobowcami, pustelniami, grotami i ołtarzami ofiarnymi.
Ta warstwa naiwnych folies była jednak tylko daniną, złożoną przez księżnę na rzecz modnych
wówczas ogrodowych fêtes galantes i fêtes champêtres. Arkadia, inaczej niż inne współczesne
sentymentalne ogrody polskie przeznaczone do pogodnej zabawy na tle natury, obdarzona
została przez założycielkę znacznie głębszą warstwą znaczeń symbolicznych, pozwalających na
przeżywanie uczuć poważnych i skomplikowanych, wywodzących się nie tyle z eksperymentów
114
barwnie przedstawiona w przewodniku po Arkadii przez założycielkę. Helena Radziwiłłowa
akcentowała przede wszystkim charakterystyczną dla ogrodów sentymentalnych różnorodność
nastrojów, uzyskiwanych przez kontrasty scenerii, umiejętnie zaprogramowanej przy pomocy
sztafażu. Najpłytszą warstwę stanowiły tu popularne folies, służące do budowania w sposób
trochę naiwny nastroju beztroskiej idylli, koniecznego do wywołania zgodnie z estetyką arka-
dyjskiego ogrodu kontrastu z elegijną scenarią przemijania i śmierci. Służyły do tego chatki
wieśniacze, melancholijne zakątki, ogrody kwiatowe i sady, pasące się stadka owiec, zestawione
z grobowcami, pustelniami, grotami i ołtarzami ofiarnymi.
Ta warstwa naiwnych folies była jednak tylko daniną, złożoną przez księżnę na rzecz modnych
wówczas ogrodowych fêtes galantes i fêtes champêtres. Arkadia, inaczej niż inne współczesne
sentymentalne ogrody polskie przeznaczone do pogodnej zabawy na tle natury, obdarzona
została przez założycielkę znacznie głębszą warstwą znaczeń symbolicznych, pozwalających na
przeżywanie uczuć poważnych i skomplikowanych, wywodzących się nie tyle z eksperymentów
114