DOI Artikel:
Krynicka, Maria: Trzeci tom twz. Kodeksu Rozrażewskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21221#0070
i oddana do dyspozycji Akademii Umiejętności, rozproszyła się po wszystkich
niemal zbiorach państwowych. Reszty dokonała nieudolna gospodarka po
r. 1813. Czasy zarządu sprawowanego w latach 1813—1839 Przez komisję
wyznaczoną do uporządkowania spraw majątkowych po ostatnim z linii
ordynatów nieświeskich były dla zbiorów dalszą klęską, wiele zniszczało,
wiele rozeszło się po świecie14 15). Los zaginionych wówczas książek podzielił
zapewne i kodeks Rozrażewskiego. Nic więc dziwnego, że podjęte w po-
łowie w. XIX poszukiwania mające na celu odnalezienie i ustalenie komplet-
nej cyfry istniejących odpisów Historii Długosza, traktowane jako praca
przygotowawcza do nowego, możliwie pełnego wydania, nie ujawniły miejsca
przechowania trzeciego tomu Kodeksu Rozrażewskiego.
Opublikowana przez J. Muczkowskiego w r. 1850 Wiadomość o rękopisach
Historii Długosza wymienia manuskrypt „...Rozdrażewskiego Hieronyma, ku-
jawskiego i pomorskiego biskupa, w dwóch tomach jedenaście ksiąg począt-
kowych obejmujący, teraz w bibliotece Uniwersytetu zachowany.Żaden
zaś z pośród opisanych przez Muczkowskiego rękopisów obejmujących
lata 1435 do 1480 nie da się zidentyfikować z naszym kodeksem. Nie ma
go wśród wyliczonych przez A. Przeździeckiego sześćdziesięciu czterech
manuskryptów, względnie fragmentów manuskryptów Historii Długosza10).
Białecki w poszukiwaniach swych prowadzonych na terenie bibliotek peters-
burskich na kodeks ten się nie natknął16).
Hipotezę S. Rutskiego 17) jakoby przechowywana w Muzeum diecezjal-
nym w Płocku księga XII Historii Długosza była tomem III kodeksu Roz-
rażewskiego, obalił W. Budka na podstawie trafnej analizy znamion paleo-
graficznych, wymiarów i oprawy rękopisu płockiego w zestawieniu z dwoma
pierwszymi tomami kodeksu pozostającymi w posiadaniu Biblioteki Jagiel-
lońskiej 18).
W rzeczywistości rękopis od roku 1903 stanowił własność Muzeum Na-
rodowego w Krakowie, legowany przez Emeryka Czapskiego, w którego
zbiorze rękopisów oznaczony był nr kat. 1, należał więc do objektów będą-
cych w jego posiadaniu przed rozpoczęciem katalogowania kolekcji. Jaką
drogą tu się dostał z Nieświeża trudno ustalić. Czapskiego Monumenta Patriae
naufragio ereptae nie zawsze mają dokładnie podaną proweniencję.
Obecnie rękopis ten, dotąd nie wykorzystany dla badań porównawczych,
oddać może usługi przy filiacji tekstów odpisów Historii Długosza, tym
bardziej, że autograf XII księgi nie dochował się do naszych czasów.
14) E. Barwiński, Archiwum ks. Radziwiłłów w Nieświeżu, Kraków 1909, s. 3 i nast.
15) A. Przeździecki, Enumeration et description sommaire de 64 manuscrits, 6fragments et 10 abreges
•de U Historie de Połogne de Jean Dlugosch, Cracovie 1870.
16) A. Białecki, Rękopisma Długosza w petersburskich bibliotekach, Petersburg 1860.
17) S. Rutski, Nieznany rękopis płocki Historii Długosza, Kurier Płocki, 11 XII 1915.
18) W. Budka, Zaginiony rękopis Historii Długosza, Kraków 1925.
3 — Rozprawy i Sprawozdania
65
niemal zbiorach państwowych. Reszty dokonała nieudolna gospodarka po
r. 1813. Czasy zarządu sprawowanego w latach 1813—1839 Przez komisję
wyznaczoną do uporządkowania spraw majątkowych po ostatnim z linii
ordynatów nieświeskich były dla zbiorów dalszą klęską, wiele zniszczało,
wiele rozeszło się po świecie14 15). Los zaginionych wówczas książek podzielił
zapewne i kodeks Rozrażewskiego. Nic więc dziwnego, że podjęte w po-
łowie w. XIX poszukiwania mające na celu odnalezienie i ustalenie komplet-
nej cyfry istniejących odpisów Historii Długosza, traktowane jako praca
przygotowawcza do nowego, możliwie pełnego wydania, nie ujawniły miejsca
przechowania trzeciego tomu Kodeksu Rozrażewskiego.
Opublikowana przez J. Muczkowskiego w r. 1850 Wiadomość o rękopisach
Historii Długosza wymienia manuskrypt „...Rozdrażewskiego Hieronyma, ku-
jawskiego i pomorskiego biskupa, w dwóch tomach jedenaście ksiąg począt-
kowych obejmujący, teraz w bibliotece Uniwersytetu zachowany.Żaden
zaś z pośród opisanych przez Muczkowskiego rękopisów obejmujących
lata 1435 do 1480 nie da się zidentyfikować z naszym kodeksem. Nie ma
go wśród wyliczonych przez A. Przeździeckiego sześćdziesięciu czterech
manuskryptów, względnie fragmentów manuskryptów Historii Długosza10).
Białecki w poszukiwaniach swych prowadzonych na terenie bibliotek peters-
burskich na kodeks ten się nie natknął16).
Hipotezę S. Rutskiego 17) jakoby przechowywana w Muzeum diecezjal-
nym w Płocku księga XII Historii Długosza była tomem III kodeksu Roz-
rażewskiego, obalił W. Budka na podstawie trafnej analizy znamion paleo-
graficznych, wymiarów i oprawy rękopisu płockiego w zestawieniu z dwoma
pierwszymi tomami kodeksu pozostającymi w posiadaniu Biblioteki Jagiel-
lońskiej 18).
W rzeczywistości rękopis od roku 1903 stanowił własność Muzeum Na-
rodowego w Krakowie, legowany przez Emeryka Czapskiego, w którego
zbiorze rękopisów oznaczony był nr kat. 1, należał więc do objektów będą-
cych w jego posiadaniu przed rozpoczęciem katalogowania kolekcji. Jaką
drogą tu się dostał z Nieświeża trudno ustalić. Czapskiego Monumenta Patriae
naufragio ereptae nie zawsze mają dokładnie podaną proweniencję.
Obecnie rękopis ten, dotąd nie wykorzystany dla badań porównawczych,
oddać może usługi przy filiacji tekstów odpisów Historii Długosza, tym
bardziej, że autograf XII księgi nie dochował się do naszych czasów.
14) E. Barwiński, Archiwum ks. Radziwiłłów w Nieświeżu, Kraków 1909, s. 3 i nast.
15) A. Przeździecki, Enumeration et description sommaire de 64 manuscrits, 6fragments et 10 abreges
•de U Historie de Połogne de Jean Dlugosch, Cracovie 1870.
16) A. Białecki, Rękopisma Długosza w petersburskich bibliotekach, Petersburg 1860.
17) S. Rutski, Nieznany rękopis płocki Historii Długosza, Kurier Płocki, 11 XII 1915.
18) W. Budka, Zaginiony rękopis Historii Długosza, Kraków 1925.
3 — Rozprawy i Sprawozdania
65