DOI issue:
Wspomnienia dyrektorów Muzeum Narodowego w Krakowie
DOI article:Bochnak, Adam: Moje związki z Muzeum Narodowym w Krakowie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.25233#0029
Moje związki z Muzeum Narodowym
w Krakowie
Byłem w latach 1957—1962 czwartym z kolei dyrektorem Muzeum Narodowego
w Krakowie, miałem więc na tym stanowisku trzech poprzedników, i to nie
byle jakich. Pierwszy z nich to Władysław Łuszczkiewicz, znakomity uczony,
wraz z Marianem Sokołowskim współtwórca polskiej historii sztuki, w mło-
dości nauczyciel Jana Matejki, a po jego śmierci dyrektor krakowskiej Szkoły
Sztuk Pięknych. Był on pierwszym organizatorem Muzeum Narodowego,
stał zaś na jego czele w latach 1883'—1900. Gdy zmarł, miałem niespełna rok,
wiem więc o nim tylko z jego prac naukowych, z artykułów, jakie się ukazały
po jego zgonie, z opowiadań ludzi, którzy go znali.
Z Muzeum Narodowym zetknąłem się za rządów drugiego dyrektora,
którym w latach 1901'—1950 był Feliks Kopera, profesor tytularny Uniwer-
sytetu Jagiellońskiego. W Muzeum zacząłem bywać jako gimnazjalista jeszcze
przed pierwszą wojną światową i pamiętam w Sukiennicach obok obrazów
i rzeźb z wieków XIX i XX także dzieła sztuki z epok dawniejszych, wśród
nich średniowieczne, które obecnie są wystawione w domu fundacji Szołay-
skich przy pl. Szczepańskim. Był to stan wystawy w Sukiennicach po reorga-
nizacji Muzeum dokonanej przez Feliksa Koperę i Juliana Pagaczewskiego, który
był kustoszem w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku, po czym przeszedł na kra-
kowską katedrę uniwersytecką historii sztuki. Dyrektora Koperę poznałem
jednak dopiero później, pod koniec pierwszej wojny, jako student historii
sztuki. Prowadził on wtedy w Muzeum, którego zbiory tak bardzo dzięki
swej zapobiegliwości wzbogacił, ćwiczenia na zabytkach wydobywanych z ma-
gazynów. Spotykaliśmy się następnie, w okresie międzywojennym, na posiedze-
niach Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz Komisji
Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności, której przewodnictwo objął
Kopera w roku 1945, ja zaś od roku 1934 byłem jej sekretarzem, po czym
po jego śmierci w roku 1952 zostałem wybrany przewodniczącym, niestety
już ostatnim, tej wielce zasłużonej placówki naukowej. Po drugiej wojnie
egzaminowaliśmy razem kilku kandydatów na magistrów i uczestniczyliśmy
w posiedzeniach Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jagielloń-
skiego.
Po ustąpieniu Kopery dyrektorem Muzeum Narodowego był w latach
1950—1956 Tadeusz Dobrowolski, kolega mój ze studiów uniwersyteckich,
w Krakowie
Byłem w latach 1957—1962 czwartym z kolei dyrektorem Muzeum Narodowego
w Krakowie, miałem więc na tym stanowisku trzech poprzedników, i to nie
byle jakich. Pierwszy z nich to Władysław Łuszczkiewicz, znakomity uczony,
wraz z Marianem Sokołowskim współtwórca polskiej historii sztuki, w mło-
dości nauczyciel Jana Matejki, a po jego śmierci dyrektor krakowskiej Szkoły
Sztuk Pięknych. Był on pierwszym organizatorem Muzeum Narodowego,
stał zaś na jego czele w latach 1883'—1900. Gdy zmarł, miałem niespełna rok,
wiem więc o nim tylko z jego prac naukowych, z artykułów, jakie się ukazały
po jego zgonie, z opowiadań ludzi, którzy go znali.
Z Muzeum Narodowym zetknąłem się za rządów drugiego dyrektora,
którym w latach 1901'—1950 był Feliks Kopera, profesor tytularny Uniwer-
sytetu Jagiellońskiego. W Muzeum zacząłem bywać jako gimnazjalista jeszcze
przed pierwszą wojną światową i pamiętam w Sukiennicach obok obrazów
i rzeźb z wieków XIX i XX także dzieła sztuki z epok dawniejszych, wśród
nich średniowieczne, które obecnie są wystawione w domu fundacji Szołay-
skich przy pl. Szczepańskim. Był to stan wystawy w Sukiennicach po reorga-
nizacji Muzeum dokonanej przez Feliksa Koperę i Juliana Pagaczewskiego, który
był kustoszem w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku, po czym przeszedł na kra-
kowską katedrę uniwersytecką historii sztuki. Dyrektora Koperę poznałem
jednak dopiero później, pod koniec pierwszej wojny, jako student historii
sztuki. Prowadził on wtedy w Muzeum, którego zbiory tak bardzo dzięki
swej zapobiegliwości wzbogacił, ćwiczenia na zabytkach wydobywanych z ma-
gazynów. Spotykaliśmy się następnie, w okresie międzywojennym, na posiedze-
niach Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz Komisji
Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności, której przewodnictwo objął
Kopera w roku 1945, ja zaś od roku 1934 byłem jej sekretarzem, po czym
po jego śmierci w roku 1952 zostałem wybrany przewodniczącym, niestety
już ostatnim, tej wielce zasłużonej placówki naukowej. Po drugiej wojnie
egzaminowaliśmy razem kilku kandydatów na magistrów i uczestniczyliśmy
w posiedzeniach Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jagielloń-
skiego.
Po ustąpieniu Kopery dyrektorem Muzeum Narodowego był w latach
1950—1956 Tadeusz Dobrowolski, kolega mój ze studiów uniwersyteckich,