Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (3.1965)

62

ALICJA KARŁOWSKA-KAMZOWA

licher Wandgemdlde, „Deutsche Kunst und Denk- na odsłonięcie, „Ochrona Zabytków", 1959, s. 76.

malpflege", Berlin 1940/41, s. 89—104. 28. Alte Wandbilder in einer Dorfkirche, „Oberschle-

27. Przała J., Nieznane -freski w Brzezinie czekają sien", Bd XI: 1912/13.

KATALOG

DZIEŁ GOTYCKIEGO MALARSTWA ŚCIENNEGO NA ŚLĄSKU

I. MALOWIDŁA ISTNIEJĄCE, ODSŁONIĘTE

W niniejszym Katalogu obiekty nie publikowane Strona południowa ■— 15—18. święte nie-

zostały opisane i zanalizowane bardziej szczegółowo wiasty: Katarzyna, Barbara, Elżbieta, 19. Droga na

niż zabytki, które posiadają już osobne monografie. Golgotę, 19a. fragment postaci świętego, 20. Złoże-

Tę samą zasadę zastosowałam wobec malowideł źle nie do grobu, 21. Zmartwychwstanie,

zachowanych, którym grozi zniszczenie. Ściana tęczowa: 22 i 23. dwie postacie świę-

'Każdą pozycję zaopatrzono w wykaz bibliografii, tych, 24. św. Weronika, 25. św. Franciszek, u dołu

gdzie cyfra umieszczona w nawiasie po nazwisku napis Mea domus fundavit 1135 (liczby arabskie, tekst

autora odnosi do odpowiedniego tytułu bibliografii napisany minuskułą z XIV wieku). Na łuku tęczo-

zestawionej na s. 61, 62. wym, po stronie południowej symbol św. Łukasza,

po stronie północnej symbol św. Mateusza. W oś-

Nr 1. Bielsko — STARE BIELSKO, woj. katowickie cieżach okiennych dekoracja geometryczna i roślinna.

(tabl. XXIV XXV) iSTa wysokości około 2 m od poziomu posadzki obiega

Kościół p. w. św. Stanisława prezbiterium wstęga z napisem (obecnie nieczytelny).

„. . , . . , . , j . Przedstawienia malowane temperą na gruncie

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z ro- r

ku 1284. Kościół wzniesiony po roku 1335, zapewne zapewne zwilżanym - fresco-secco. Były przykryte

przed rokiem 1400 1 pobiałą i późniejszymi malowidłami. Odsłonięte i za-

Malowidła gotyckie znajdują się w prezbiterium konserwowane w 1930 roku.
oraz na ścianie tęczowej. Układ scen według sche- Wszystkie przedstawienia oddzielane są prosty-
matu: mi» malowanymi ramami. Tło całej dekoracji czer-
Strona północna — 1. Zwiastowanie, 2. Poj- wone. Wyraźna linearność kompozycji, rzadko tylko
manie; Strona wschodnia — 3. anioł z młot- osłabiana nieznacznym modelunkiem malarskim. To-
kiem, 4. anioł podtrzymujący słup, przy którym nacja kolorystyczna ciepła z przewagą ochry i ugrów.

ściana póhocna ściana wschodnia ściana południowa h'k tęczowy

2. Stare Bielsko, kościół św. Stanisława, schemat układu malowideł gotyckich (wg T. Dobrowolskiego)

Chrystus był biczowany, 5. dwa anioły trzymające
gwoździe i całun, 6. przedstawienie analogiczne, anioł
górny z włócznią, dolny z szatą Chrystusa, 7. — 10.
czterech świętych biskupów (bez atrybutów), 11. św.
Wacław, 12. św. Wawrzyniec, 13. św. Szczepan, 14.
św. Zygmunt.

1 Dobrowolski (5), s. 31—62 oraz Perza-
nowski Z., Bielsko-Biała, Zarys dziejów rozwoju
przestrzennego miasta, Kraków 1958, s. 11—13.

Przedstawienia figuralne statyczne, układ scen płasz-
czyznowy. Godne uwagi wydłużone proporcje postaci.

Widoczne związki formalne z malowidłami z Kal-
kowa i Świętowa Polskiego. Przypuszczalnie poli-
chromia powstała z fundacji księcia Przemka cie-
szyńskiego 2, została wykonana przez malarzy ze śro-
dowiska nyskiego (por. s. 33) w końcu XIV wieku.

2 Tezę taką postawił Dobrowolski w wy-
mienionej wyżej pracy.