Muzeum Narodowe <Breslau> [Editor]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Editor]: Roczniki Sztuki Śląskiej (3.1965)

172

JÓZEF GĘBCZAK

Współpraca Muzeum Śląskiego z Wydziałem Kul-
tury PWRN w latach poprzedzających decentraliza-
cję układała się na ogół dobrze i bez konfliktów, co
ułatwiło niewątpliwie przejście Muzeum pod opiekę
PWRN i dalszy rozwój współpracy.

Formalne przekazanie Muzeum Śląskiego nastą-
piło 17 III 1958 r. Na mocy Zarządzenia Nr 297 Mi-
nistra Kultury i Sztuki z dnia 30 XII 1957 r. Cen-
tralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków pismem
z dnia 13 III 1958 r. Nr MOZ-VIII-213/16/58 upoważ-
nił ob. mec. Stanisława Łazarewicza, radcę
prawnego w CZMiOZ, do dokonania aktu przekaza-
nia Muzeum Śląskiego z oddziałami i muzeami pod-
ległymi, a Prezydium Woj. Rady Narodowej we Wro-
cławiu pismem z dnia 17 III 1958 r. Nr KL VI-2-l3/58
upoważniło ob. ob. mgr. Ryszarda Zawadzkiego
i Mariana Bis z a do dokonania aktu przejęcia i pod-
pisania protokołu zdawczo-odbiorczego. Protokół ten,
zawierający wyszczególnienie majątku ruchomego
i nieruchomego Muzeum Śląskiego z powołaniem się
na odpowiednie dokumenty i księgi inwentarzowe,
jak również aktualny stan etatowy i budżetowy Mu-
zeum — został podpisany przez wyżej wymienione
upoważnione osoby w obecności dyrektora Muzeum
Śląskiego mgr. Józefa Gębczaka. Na podstawie
analogicznych protokołów przejęte zostały 3 oddziały
Muzeum Śląskiego: Muzeum Historyczne m. Wrocła-
wia, Oddział Etnograficzny, Muzeum w Bolkowie oraz
7 muzeów podległych: w Bolesławcu, Cieplicach, Ja-
worze, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Wałbrzychu
i Ziębicach.

Decentralizacja stworzyła muzealnictwu dolnoślą-
skiemu nowe możliwości rozwojowe, i to zarówno
w zakresie rozbudowy sieci placówek muzealnych,
jak i w podniesieniu ich ogólnego standartu, uwarun-
kowanego w ostatecznej mierze wielkością nakładów
finansowych, które na ogół we wszystkich muzeach
wzrosły.

Jednym z naczelnych haseł decentralizacji było
zbliżenie władzy do podległych placówek, mające
zapewnić lepsze rozpoznanie i zaspokojenie ich po-
trzeb. W przypadku wrocławskim częste kontakty
przedstawicieli Wydziału Kultury i Dyrekcji Muzeum,
jak również systematycznie prowadzona wymiana in-
formacji o podejmowanych działaniach, miały dla rea-
lizacji tego hasła podstawowe znaczenie.

Wydział Kultury powołał do swego Kolegium
dyrektora Muzeum Śląskiego i poświęcił sprawom
muzealnym jedno z pierwszych zebrań po decentrali-
zacji. Dyrekcja Muzeum w szeregu sprawozdań,
a zwłaszcza w obszernym referacie na Kolegium
w dniu 14 IV 1958 r., przedstawiła stan, potrzeby i za-
mierzenia Muzeum Śląskiego, uzasadniając przede
wszystkim potrzebę stałego zwiększania nakładów na
podstawową działalność muzealną, w szczególności na
zakupy muzealiów i organizację różnego typu wystaw
zmiennych. Podkreślono przy tym dezyderaty, których
realizacja wymaga specjalnych środków, nie mieszczą-
cych się w sztywnym na ogół budżecie muzealnym
Wśród tych, na pierwsze miejsce wysunęła się sprawa
przyznania kredytów inwestycyjnych na odbudowę
tzw. „Zamku". Jako nie mniej ważne postulaty zgło-
szono potrzebę wzmocnienia obsady pracowni konser-

watorskiej i utworzenia dalszych jej oddziałów dla
konserwacji metali i tkanin.

Trzeba przyznać, że w różnym stopniu i w róż-
nej kolejności wszystkie te dezyderaty w okresie
sprawozdawczym zostały zrealizowane. Przydział kwot
na zakupy w następnych latach wzrósł kilkakrotnie
w stosunku do dawniejszych, symbolicznie tylko na
ten cel przyznawanych kwot. Pozwoliło to na przy-
kład co roku dodawać parę wartościowych obrazów
do Galerii Malarstwa i dokonywać poważniejszych
zakupów dla Działu Rzemiosł Artystycznych. Utwo-
rzono pracownię konserwacji metali w Starym Ra-
tuszu i konserwacji tkanin w gmachu głównym,
a w pracowni konserwacji malarstwa zwiększono ob-
sadę. Ogółem zaś w latach 1957—1961 stan obsady
Muzeum Śląskiego wzrósł ze 111 do 126 etatów.



Rodzaj zatrudnienia :

1957

1958

1959

1960

1961

1.

Samodzielni pracownicy













nauki

2

2

3

2

2

2.

Pracownicy działalności













podstawowej

78

79

81

85

88



a) w działach naukowo-













badawczych

23

26

26

28

29



b) w dziale naukowo-













oświatowym

8

7

7

6

6



c) w pracowniach konser-













watorskich

5

6

7

7

8



d) w innych komórkach













organizacyjnych (tech-













nicy, dyspozytorzy, dy-













żurne itd.)

44

42

44

46

47

3.

Pracownicy administracji













i obsługi

31

32

34

34

36



Ogółem

111

113

118

121

126

Stan zatrudnienia w Muzeum Śląskim z Oddziałami
w latach 1957—1961

W momencie decentralizacji Muzeum Śląskie było
już w pełni rozbudowaną placówką z dużym dorob-
kiem w zakresie badań naukowych i wystawiennic-
twa. W trzech ośrodkach wystawowych na terenie
miasta posiadało Muzeum własne stałe ekspozycje,
w sumie 60 sal. Działy naukowe Muzeum organizo-
wały samodzielnie problemowe wystawy czasowe,
prowadziły specjalistyczne prace naukowo-badawcze,
przygotowywały publikacje i katalogi zbiorów. Pra-
wie wszystkie działy ze swoimi magazynami i pra-
cowniami miały ustaloną lokalizację w budynkach
muzealnych, a ich plany rozwojowe ujęte były
w ogólnym planie perspektywicznym Muzeum, po-
wiązanym z planami inwestycyjnymi, przewidujący-
mi również odbudowę dalszych budynków muzeal-
nych na potrzeby szybko rozwijających się i dążą-
cych do usamodzielnienia działów: archeologicznego
i etnograficznego.

Struktura organizacyjna Muzeum, ustalona w
oparciu o ramowy schemat wydany przez Minister-
stwo Kultury i Sztuki w 1956 r., określała zakres
działania i wielkość obsady wszystkich komórek or-