Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (3.1965)

174

JOZEF GĘBCZAK

nych królów pruskich, a od 1926 r. mieściła tzw.
Schlossmuseum.

Dyrekcja Muzeum Śląskiego planując od dawna
lokalizację Oddziału Archeologicznego wraz z wy-
stawą i rozległymi magazynami w kompleksie bu-
dynków „Zamku", jak również przewidując rozbu-
dowę istniejącego już tam Oddziału Etnograficzne-
go — przystąpiła w 1957 r. do odbudowy całego kom-
pleksu. Środki finansowe na opracowanie dokumenta-
cji przyznało Ministerstwo Kultury i Sztuki, które
też zatwierdziło założenia wstępne projektu. Prace
zabezpieczające mury i sklepienia budynków wyko-
nano w latach 1958—59 ze środków przyznanych
przez Społeczny Komitet Odbudowy Stolicy. Do wła-
ściwej odbudowy przystąpiono w 1960 r. rozpoczyna-
jąc od najstarszej części całego zespołu, barokowego
pałacu z pocz. XVIII w., w którym znajdzie pomie-
szczenie ośrodek wystawowy Oddziału Archeologicz-
nego 3.

Nie udało się przeprowadzić kapitalnego remontu
Sukiennic, głównie z powodu braku środków, chociaż
i zapowiedziane przejęcie przez miasto całości zabu-
dowań Ratusza wpłynęło hamująco na przebieg sta-
rań o odpowiednie kredyty z Prezydium Wojewódz-
kiej Rady Narodowej.

Remonty przeprowadzone w latach 1957—1961
w wielu pomieszczeniach prawie wszystkich budyn-
ków muzealnych miały na celu bądź adaptację tych
pomieszczeń do nowych zadań wynikających z róż-
nych form działalności muzealnej, bądź utrzymanie
lub poprawę ich estetycznego wyglądu. Z ważniej-
szych należy wymienić — w gmachu głównym: grun-
towny remont Galerii Sztuki Średniowiecznej, połą-
czony z wymianą podłóg na posadzkę lastrykową,
adaptację sali odczytowej na kinową, powiększenie

0 dalsze dwie sale pracowni konserwacji malarstwa

1 rzeźby oraz wyposażenie jej w niezbędne urządze-
nia, remonty magazynów, piwnic i garaży, a wre-
szcie wielokrotne malowanie sal wystawowych.
W budynku Oddziału Etnograficznego przeprowadzo-
no generalny remont części parterowej, co w efekcie
dało upragniony lokal na czasowe wystawy etnogra-
ficzne i powiększyło ogólną liczbę sal tego ośrodka
do 15. W budynku Działu Archeologicznego przy
pl. Wolności przeprowadzono generalny remont wszy-
stkich pomieszczeń, połączony z wprowadzeniem in-
stalacji centralnego ogrzewania w miejsce dotychcza-
sowych pieców, oraz remonty innych urządzeń, nie-
zbędnych wobec przeniesienia tam większości agend
tego Działu.

Pomyślnym dla Muzeum wydarzeniem było upo-
rządkowanie otoczenia gmachu głównego, przeprowa-
dzone w 1959 r. przez miasto w związku z wybudo-
waniem nowego mostu na Odrze. Muzeum Śląskie
znalazło się w ten sposób przy jednej z głównych
arterii przelotowych Wrocławia. Jednocześnie założo-
no wtedy wzdłuż Odry skwery oraz naprawiono
wszystkie chodniki dokoła gmachu, gdzie poprzednio
od kilku lat zalegały gruzy i materiały z rozebranego
mostu.

Nie udało się natomiast z powodu braku dosta-
tecznych środków przeprowadzić remontu elewacji

3 Obecnie w odrestaurowanym budynku mieści
się Muzeum Archeologiczne, por. przyp. 1.

gmachu, noszącego wciąż jeszcze ślady zniszczeń wo-
jennych.

Omawiając inwestycje i remonty warto tu wspo-
mnieć, że w 1957 r. ukończone zostały roboty inwe-
stycyjne przy budowie Cmentarza Armii Radzieckiej
w Bolesławcu, prowadzone przez Muzeum Śląskie od
1954 r. z polecenia Zarządu Muzeów i Ochrony Za-
bytków, absorbujące wiele czasu dyrektorowi Mu-
zeum.

Sprawa Oddziału w Starym Ratuszu.
Z chwilą wydzielenia miasta Wrocławia z wojewódz-
twa (1 I 1957 r.) Prezydium Rady Narodowej m. Wro-
cławia rozpoczęło starania o przejęcie gmachu Ra-
tusza wraz z mieszczącym się w nim Oddziałem Mu-
zeum Śląskiego od Wojewódzkiej Rady Narodowej,
jako władzy zwierzchniej Muzeum Śląskiego.

Oddział Muzeum Historyczne m. Wrocławia utwo-
rzony został w 1948 r. jako muzeum miejskie, które
po upaństwowieniu muzeów włączono w 1950 r. do
Muzeum Śląskiego i połączono z Działem Historycz-
nym. Muzeum to wśród dość przypadkowo zebranych
zbiorów nie zawierało prawie żadnych pamiątek zwią-
zanych z przeszłością Wrocławia. Późniejsze wyposa-
żenie Ratusza pochodzi przede wszystkim ze zbiorów
Muzeum Śląskiego.

Początkowo władzom miejskim chodziło o moż-
ność korzystania z reprezentacyjnych pomieszczeń
Starego Ratusza przy przyjmowaniu zagranicznych
delegacji i w innych podobnych okazjach. Na to Dy-
rekcja Muzeum wyraziła zgodę. Później miasto pra-
gnąc posiadać własne Muzeum wystąpiło z wnioskiem
o przekazanie mu Ratusza wraz z istniejącym tarn
Oddziałem Muzeum Śląskiego.

Dyrekcja Muzeum Śląskiego przedstawiła wła-
dzom nadrzędnym swe zastrzeżenia wobec projektu
oderwania Oddziału w Ratuszu od Muzeum Śląskiego,
z którym Oddział ten jest związany strukturą orga-
nizacyjną i stanem posiadania, a także wieloma wię-
zami natury gospodarczej, programowej i personal-
nej. Oddział ten bowiem korzysta w rozległym za-
kresie z wszystkich urządzeń, w jakie zostało wypo-
sażone Muzeum Śląskie, przede wszystkim zaś z jego
wieloosobowego zespołu naukowego. Proponowane
przez Prezydium R. N. m. Wrocławia rozwiązanie na-
ruszyłoby poważnie strukturę organizacyjną Muzeum
Śląskiego, podważając silnie — o ile nie przekreśla-
jąc w zupełności — sens dalszego istnienia Działu
Historycznego w Muzeum, które zostało zorganizo-
wane od początku jako historyczno-artystyczne.
Z uwagi na zadania Muzeum Śląskiego wobec całego
terenu Dolnego Śląska z jego bogatą przeszłością —
nie można sobie wyobrazić tej instytucji bez Działu
Historycznego. Oderwanie czy poważniejsze uszczuple-
nie stanu posiadania Działu Historycznego odbiłoby
się niekorzystnie na całości prac Muzeum Śląskiego,
na wypełnianiu obowiązku udzielania pomocy podo-
piecznym muzeum regionalnym i nowym placówkom
korzystającym głównie z pomocy tego Działu.

W ogólnym planie rozwojowym Muzeum Śląskie-
go Oddział w Ratuszu zajmuje bardzo ważną pozycję.
Od dawna projektowało się skoncentrowanie w Ra-
tuszu i w Sukiennicach, stanowiących jego naturalne
zaplecze, wszystkich wystaw, pracowni i magazynów
Działu Historycznego. Według tego projektu gmach