DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.9651#0034
Sacrorvm El^ochrismathn.
IO
Nec mirum; funt enim quiputent vocemGrascam j A
eA««3v. ? quas Latine oleum valet, a divino nomine '*!
derivatam j 8c ab oleo etiam Latinam vocem adolere
faclarn, quas cultum numinis fignificat j accenfis vi-
delicet Aris, odoribus ac libationibus in igne fufis,
utexurantur. indenofter Varro : Cum tnteftma ,inquit,
adoleviffent, partem diii obtulerunt, partem ipfi ' confump-
ferunt. Et Virg.
Verbenasque adok pingues , inquit, & mafcula
thura*
Adole, id eft combure. & idem i. lib. iEneid. ignem
in Aris accendere, dixit adolere.
Ouinquaginta intus famula , quibus ordine longo
Cura penum ftruere ^ & flammis adolere Penates.
Diclum vero videtur cultum facrorum adolere non
tantum ab oleoj fed a ritu oleifundendi. Quodenim
oleo fufo divinam veteres coluerint mentem , qux
cun£ta hasc in terris alit ; illud probat, quod facra
fa6turi Plutoni inferorum Regi, qui mensdivinapu-
tabatur, quas in univerfam terrasmolemdiftufa, om-
nia gubernando penetrat \ novimus auctore Natali
Comit. Mythol. lib. i. cap. 12. in ejus enim facris
oleum adhibebatur p.ro vino; hunc facrificandi ritum
lucidiflime Virgil. lib. 6. aperuit, dicens:
Tum Regi Stygio nociurnas inchoat Aras,
Et folida impomt taurorum vifcera fiammis,
Pmgue fuperque oleumfundensfumantibus Aris.
Sed ne a facris , ac inftitutis noftris recedamus.
Oleum tanti fecit Deus, ut inter primitias prasftan-
ttffimas, quas fibi primum-a populo, munerisratione
in deferto , ad cultum tabernaculi offerri voluit,
oleum enumeraverit ; & fe illud accepturum decla-
raverit Exod. 7.J. Hac funt autem qua acctperedebetis,
(dixit Deus Moyfi & Aaron Ducibuspopuli) Amum
er argentum & <ts , hjacinthum, & purpuram , coc-
cumque bis tincium, & byffum, & pilos caprarum, &
pelles arietum rubricatas, pellesque janthinas, & ligna
fetim, oleum ad luminaria concinnanda , aromata in
unguentum , & thymiama boni odons. Oleum tanti
fecit Deus, ut die noctuque in facro tabernaculo,
oleo ignem fovere, feptem continuis lucernisjuflerit.
Oleum tanti fecit Deus, utoblationem quamcumque
fimilagineam oleo confperfam in 2. Levit. fe accep-
turum, cc non aliter afferuerit.
Qiiinimmo tanti fecit Deus oleum , ut id quoque
fuper Altare, una cuin thure ignecomburi, fibique
litan praxeperit. Tam frequens autem erat in facris
olei ufus , ut cap. 9. lib. Judic. Cum arbores con-
vcniflent olivam inauguratura; reginam: fccptrum, ac
coronam refpuit, dicens: Nunquidpojfumdefererepin-
guedinem meam, qua & Dii utuntur, & hominess &
venire utinter lignapromovear} Cujus vero ufus, oliva
dijseflet; dictio Hebraica "f?]quas honorare, ocglo-
rificare cultu facrificiorum fignificat, maxime ape-
rit; illumquefrequentiftimumtamapudfacros, quam
penes filfse Religionis fectatores oftendit. Oleum
tanti fecit Deus, oleum, inquam hoc, de quo lo-
quimurj utcuramillius, penesprimariumfacerdotem
repofuerit , qui in culmine Pontificatus fucceflbr
Aaronis jam fuerat declaratus. Liquet enimEleazaro
filio Aaronis , patri fucceflbri jam defignato a Deo,
olei hujus curam demandatam fuifle Num. 4.. fftafunt
onera fliorum Cahat, inquit textus (hi enim fan£tio-
ra tahernaculi deducebant,- nimirum Arcam fcederis,
Altare aureum , candelabrum, tk re\iqua) fuper quos
erit Eleaz>ar filius Aaronfacerdotis, ad cujuscuramper-
tinet oleum ad conctnnandas lucernas, & compofittonis
incenfum , & facrtficium , quod femper offertur, &
oleum unclionis. Ex quibus medius fidius liquet,
quanto cultu in facris veneraretur hoc okum;\quod
B
C
D
E
II
ad ufum candelabri fancti in tabernaculo fcederis in-
fumebatur.
Fuerunt etiamveteres adeofuperftitiofi inufuolei;
utlapides, aras, inftrumentaadfacra, militaresaqui-
las , fcuta , figna ipfa pulverulenta , & cuftodiis
horrida, feftis diebus inungerent , faltem vel oleo:
hinc illud propheta;, Vngite clypeum, follicitantis ad
arma. Regesquoque,facerdotes, &qua;cumquepro-
pitio numinre habere cuperent, oleo inungebant: de
quibusomnibus infra redibit fermo.
Duplex autem huic oleo, de quo agimus, a Deo
munus prasfcribitur : aliud enim candelabrum fan-
ctumj aliud unguenti fancl:i compofitionem , refpi-
cit: eo enim hoc fluxibilius redditur ; illud fplendi-
dius; ibi oleum lumen nutrit; oleum inunguento,
aromata commifcet. Deus enim Exod. 35. cum mu-
nerum, quas ab Ifraelitis oblata fuerant , pradertim
a Patriarchis, dignitatem referret : loquitur de oleo,
tum facri tabernaculi fiibrica fpeclata; quod erat un-
guento confecrandum; tumetiamdivini cuitus incan-
delabro, in lucernas oleo nutriendas , & de oblatio-
nibus fimilagineis oleo condiendis rationem habens.
Quamobrem ait, Prtncipes vero obtulerunt lapides ony-
chtnos, & gemmas adfuperhumerale, & rationale, aro-
mataque & oleum adluminaria concinnanda, & adpr&-
parandum unguentum. Quo in loco duplex ulusolei^
duplexetiam ufusaromatum innuitur. illius ufuslumi-
naria, Sc unguentum, utdiximus, fpe£tat: aromatum
fimiiiterufus, non tantum compofitionem Thymiama-
tis comburendi in fandtum fandtorum , & in oblationi-
bus acfacrificiis, fed etiam condimentumoleiinmini-
fterium ficrorum refpicit. quamobrem fic Moyfes po-
pulum alloquitur ibi, ac cap. 35". EUc funtautemqud
accipere debetis, aurum & argentum , & as, hyacinthum ,
& purpuram , coccumque bis tmBum , & linum, & pilos
caprarum, & pelles arietum rubricatas, pellesque janthi-
nas, & ligna fetim , oleum ad luminaria concmnanda,
aromata , unguenta , & thymiama boni odoris. Ideft,
offerendum eft oleum, ut nutriantur lumina in can-
delabro Domini; offerenda funt aromata, ut oleum
in unguentum fanctas unctionis condiaturj <k thymi-
ama boni odoris prasparetur ; ita ex Hebraico habe-
tur D'1?^ n^tapSi nn^an yttih tyato? ifKoS jn^ jj0C cq.
Oleumad lumen , & aromata adoleum unliionis, & ad
thymiama boni odoris. quem etiam prasftantiflimorum.
aromatum ufum, nonnulla exempIariaGraeca habent
hisverbis: ^txcuov us ^lw Qxww , xctiS-v[A,td[A.otT6ieisTQ
ihouov ^jVsw?, jt, eiSTlw<rvvB-i<rtv Tibv[Atoi[f,otT(^r , ideft,
Oleum ad illuftrationem , & thymiamata ad oleumun-
Eiionis, & ad compofitionem thymiamatis. Itaquevi-
ciffim in facris literis oleum , & aromata fe refpici-
unt. hasc funt ad condituram illius : illud vero ad
compofitionem unguenti fancli. Et hinc etiam du-
plex genus olei hauritur ; nimirum conditi aromati-
bus , de quo infra, & fimplicis. Quam ob caufam
di£tio in fuperiori textu bis repentur in Hebraico
exemplari , primo , cum dicit fecundo
cum dicit n^'?-1?.1? : nunc nobis de priori tantum
agendum erit, de altero in fequenti libro fermo redi-
bit.
Oleum hoc, de quo agimus, quodque duplicide-
corabatur munere,proprioquoque nomine in iacrisin-
fignitur litteris, nam "^?? V??. dicitur. Eft autem/?^-
men hamahor , idem quod oleum luminis : llla enim
dictio venit a verbo hor, quodeft illucefccre,
£c lumen praebere fignificat. Eft vero lumen , ut
cum Avicenna in Metheorologicis, cum Alberto in
lib. de fomno, & vigilia, & Rhodig. lib 20. cap. 5.
loquamur , Cceleftium virtutum , <Jr quidem omntum
velutt vehiculum , per quod ad nos tlla omntaadferuntur.
Utque perdocte non contemnendus auclor obfervat;
hasc di£tio ^ eft nota mutationis a pejore inmelius;
nimirum nota tranfitus tenebrarum in lucem, trifti-
tiae
IO
Nec mirum; funt enim quiputent vocemGrascam j A
eA««3v. ? quas Latine oleum valet, a divino nomine '*!
derivatam j 8c ab oleo etiam Latinam vocem adolere
faclarn, quas cultum numinis fignificat j accenfis vi-
delicet Aris, odoribus ac libationibus in igne fufis,
utexurantur. indenofter Varro : Cum tnteftma ,inquit,
adoleviffent, partem diii obtulerunt, partem ipfi ' confump-
ferunt. Et Virg.
Verbenasque adok pingues , inquit, & mafcula
thura*
Adole, id eft combure. & idem i. lib. iEneid. ignem
in Aris accendere, dixit adolere.
Ouinquaginta intus famula , quibus ordine longo
Cura penum ftruere ^ & flammis adolere Penates.
Diclum vero videtur cultum facrorum adolere non
tantum ab oleoj fed a ritu oleifundendi. Quodenim
oleo fufo divinam veteres coluerint mentem , qux
cun£ta hasc in terris alit ; illud probat, quod facra
fa6turi Plutoni inferorum Regi, qui mensdivinapu-
tabatur, quas in univerfam terrasmolemdiftufa, om-
nia gubernando penetrat \ novimus auctore Natali
Comit. Mythol. lib. i. cap. 12. in ejus enim facris
oleum adhibebatur p.ro vino; hunc facrificandi ritum
lucidiflime Virgil. lib. 6. aperuit, dicens:
Tum Regi Stygio nociurnas inchoat Aras,
Et folida impomt taurorum vifcera fiammis,
Pmgue fuperque oleumfundensfumantibus Aris.
Sed ne a facris , ac inftitutis noftris recedamus.
Oleum tanti fecit Deus, ut inter primitias prasftan-
ttffimas, quas fibi primum-a populo, munerisratione
in deferto , ad cultum tabernaculi offerri voluit,
oleum enumeraverit ; & fe illud accepturum decla-
raverit Exod. 7.J. Hac funt autem qua acctperedebetis,
(dixit Deus Moyfi & Aaron Ducibuspopuli) Amum
er argentum & <ts , hjacinthum, & purpuram , coc-
cumque bis tincium, & byffum, & pilos caprarum, &
pelles arietum rubricatas, pellesque janthinas, & ligna
fetim, oleum ad luminaria concinnanda , aromata in
unguentum , & thymiama boni odons. Oleum tanti
fecit Deus, ut die noctuque in facro tabernaculo,
oleo ignem fovere, feptem continuis lucernisjuflerit.
Oleum tanti fecit Deus, utoblationem quamcumque
fimilagineam oleo confperfam in 2. Levit. fe accep-
turum, cc non aliter afferuerit.
Qiiinimmo tanti fecit Deus oleum , ut id quoque
fuper Altare, una cuin thure ignecomburi, fibique
litan praxeperit. Tam frequens autem erat in facris
olei ufus , ut cap. 9. lib. Judic. Cum arbores con-
vcniflent olivam inauguratura; reginam: fccptrum, ac
coronam refpuit, dicens: Nunquidpojfumdefererepin-
guedinem meam, qua & Dii utuntur, & hominess &
venire utinter lignapromovear} Cujus vero ufus, oliva
dijseflet; dictio Hebraica "f?]quas honorare, ocglo-
rificare cultu facrificiorum fignificat, maxime ape-
rit; illumquefrequentiftimumtamapudfacros, quam
penes filfse Religionis fectatores oftendit. Oleum
tanti fecit Deus, oleum, inquam hoc, de quo lo-
quimurj utcuramillius, penesprimariumfacerdotem
repofuerit , qui in culmine Pontificatus fucceflbr
Aaronis jam fuerat declaratus. Liquet enimEleazaro
filio Aaronis , patri fucceflbri jam defignato a Deo,
olei hujus curam demandatam fuifle Num. 4.. fftafunt
onera fliorum Cahat, inquit textus (hi enim fan£tio-
ra tahernaculi deducebant,- nimirum Arcam fcederis,
Altare aureum , candelabrum, tk re\iqua) fuper quos
erit Eleaz>ar filius Aaronfacerdotis, ad cujuscuramper-
tinet oleum ad conctnnandas lucernas, & compofittonis
incenfum , & facrtficium , quod femper offertur, &
oleum unclionis. Ex quibus medius fidius liquet,
quanto cultu in facris veneraretur hoc okum;\quod
B
C
D
E
II
ad ufum candelabri fancti in tabernaculo fcederis in-
fumebatur.
Fuerunt etiamveteres adeofuperftitiofi inufuolei;
utlapides, aras, inftrumentaadfacra, militaresaqui-
las , fcuta , figna ipfa pulverulenta , & cuftodiis
horrida, feftis diebus inungerent , faltem vel oleo:
hinc illud propheta;, Vngite clypeum, follicitantis ad
arma. Regesquoque,facerdotes, &qua;cumquepro-
pitio numinre habere cuperent, oleo inungebant: de
quibusomnibus infra redibit fermo.
Duplex autem huic oleo, de quo agimus, a Deo
munus prasfcribitur : aliud enim candelabrum fan-
ctumj aliud unguenti fancl:i compofitionem , refpi-
cit: eo enim hoc fluxibilius redditur ; illud fplendi-
dius; ibi oleum lumen nutrit; oleum inunguento,
aromata commifcet. Deus enim Exod. 35. cum mu-
nerum, quas ab Ifraelitis oblata fuerant , pradertim
a Patriarchis, dignitatem referret : loquitur de oleo,
tum facri tabernaculi fiibrica fpeclata; quod erat un-
guento confecrandum; tumetiamdivini cuitus incan-
delabro, in lucernas oleo nutriendas , & de oblatio-
nibus fimilagineis oleo condiendis rationem habens.
Quamobrem ait, Prtncipes vero obtulerunt lapides ony-
chtnos, & gemmas adfuperhumerale, & rationale, aro-
mataque & oleum adluminaria concinnanda, & adpr&-
parandum unguentum. Quo in loco duplex ulusolei^
duplexetiam ufusaromatum innuitur. illius ufuslumi-
naria, Sc unguentum, utdiximus, fpe£tat: aromatum
fimiiiterufus, non tantum compofitionem Thymiama-
tis comburendi in fandtum fandtorum , & in oblationi-
bus acfacrificiis, fed etiam condimentumoleiinmini-
fterium ficrorum refpicit. quamobrem fic Moyfes po-
pulum alloquitur ibi, ac cap. 35". EUc funtautemqud
accipere debetis, aurum & argentum , & as, hyacinthum ,
& purpuram , coccumque bis tmBum , & linum, & pilos
caprarum, & pelles arietum rubricatas, pellesque janthi-
nas, & ligna fetim , oleum ad luminaria concmnanda,
aromata , unguenta , & thymiama boni odoris. Ideft,
offerendum eft oleum, ut nutriantur lumina in can-
delabro Domini; offerenda funt aromata, ut oleum
in unguentum fanctas unctionis condiaturj <k thymi-
ama boni odoris prasparetur ; ita ex Hebraico habe-
tur D'1?^ n^tapSi nn^an yttih tyato? ifKoS jn^ jj0C cq.
Oleumad lumen , & aromata adoleum unliionis, & ad
thymiama boni odoris. quem etiam prasftantiflimorum.
aromatum ufum, nonnulla exempIariaGraeca habent
hisverbis: ^txcuov us ^lw Qxww , xctiS-v[A,td[A.otT6ieisTQ
ihouov ^jVsw?, jt, eiSTlw<rvvB-i<rtv Tibv[Atoi[f,otT(^r , ideft,
Oleum ad illuftrationem , & thymiamata ad oleumun-
Eiionis, & ad compofitionem thymiamatis. Itaquevi-
ciffim in facris literis oleum , & aromata fe refpici-
unt. hasc funt ad condituram illius : illud vero ad
compofitionem unguenti fancli. Et hinc etiam du-
plex genus olei hauritur ; nimirum conditi aromati-
bus , de quo infra, & fimplicis. Quam ob caufam
di£tio in fuperiori textu bis repentur in Hebraico
exemplari , primo , cum dicit fecundo
cum dicit n^'?-1?.1? : nunc nobis de priori tantum
agendum erit, de altero in fequenti libro fermo redi-
bit.
Oleum hoc, de quo agimus, quodque duplicide-
corabatur munere,proprioquoque nomine in iacrisin-
fignitur litteris, nam "^?? V??. dicitur. Eft autem/?^-
men hamahor , idem quod oleum luminis : llla enim
dictio venit a verbo hor, quodeft illucefccre,
£c lumen praebere fignificat. Eft vero lumen , ut
cum Avicenna in Metheorologicis, cum Alberto in
lib. de fomno, & vigilia, & Rhodig. lib 20. cap. 5.
loquamur , Cceleftium virtutum , <Jr quidem omntum
velutt vehiculum , per quod ad nos tlla omntaadferuntur.
Utque perdocte non contemnendus auclor obfervat;
hasc di£tio ^ eft nota mutationis a pejore inmelius;
nimirum nota tranfitus tenebrarum in lucem, trifti-
tiae