DOI Heft:
I. Recepcja antyku w kulturze polskiej
DOI Artikel:Press, Ludwika; Sarnowski, Tadeusz; Szubert, Waldemar: Novae w 1975 roku komunikat o pracach ekspedycji archeologicznej uniwersytetu warszawskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.51287#0190
186 -
1 5
przez Ekspedycję Uniwersytetu Poznańskiego , gdy okazało się, że
nowo odkryty południowy mur kaplicy sztandarów ma taką samą gru-
bość i jest wykonany taką samą techniką /ogusjydttatum/. Zloka-
lizowanie zachodniego muru principia pozwala szacować ich szero-
kość na około 78 m^6. Od zewnątrz mur ten ma półokrągłe wgłębie-
nie . Wewnątrz wgłębienia i na zachód od niego zachowała się na-
wierzchnia z hydraulicznej zaprawy. W północnej części wrębienia
osadzony był pionowo w zaprawie gliniany, prostokątny tubulus.
Obok, w miejscu, gdzie nawierzchnia obsunęła się w dół, widoczne
są w przekroju kostki wcześniejszej mozaiki. W wypełnieniu wgłę-
bienia odkryte zostały liczne fragmenty amfor i naczyń szklanych.
Nie wydaje się raczej ulegać wątpliwości, że był tu rodzaj ulicz-
nego nimfeum"1?. Jak sugeruje układ kamieni na północnym odcinku
omawianego muru18, po zewnętrznej stronie principia znajdować
się mogło kilka podobnych, półokrągłych wgłębień.
Od zachodniego muru principia odchodzą pod kątem prostym na
wschód dwa inne mury oddalone od siebie o 5,20 m. Na badanym kwa-
dracie odkryty został ponadto późniejszy kanał i mur przegradza-
jący ze wschodu na zachód domniemaną ulicę. Jeszcze późnie jawą
jest prostokątna konstrukcja wykonana z cegieł /grób ?/.
Do ciekawszych zabytków znalezionych w 1975 roku w obrębie
principia należy zaliczyć: fragmenty inskrypcji greckiej^,
nety brązowe i jedną srebrną, kościany grzebień, dwie litery z
brązowej blachy, odłamki szklanych naczyń i glinianych lamp.
Zob. S.Parnicki-Pudełko, Les recherches archeologiąues po-
lonaises a Novae en 1974, Latomus 55 1976, tabl. L.
Obecny stan badań nad komendanturą umożliwia podjęcie próby
odtworzenia planu twierdzy /ryc.1/. Najbardziej hipotetyczny jest
tam bieg via ąuintana, zrekonstruowany na podstawie konfiguracji
terenu i biegu obecnie używanej drogi.
Por. uliczne nimfeum w Lambaesis /F.Rakob, S.Storz,Die Prin-
cipia des Rbmischen Legionslagers in Lambaesis,Rheinisches Museum
81 1974, s.277.
18 Odcinek X, kwadraty XVII 227.
Publikację inskrypcji przygotowuje prof. W.Wełkow.
1 5
przez Ekspedycję Uniwersytetu Poznańskiego , gdy okazało się, że
nowo odkryty południowy mur kaplicy sztandarów ma taką samą gru-
bość i jest wykonany taką samą techniką /ogusjydttatum/. Zloka-
lizowanie zachodniego muru principia pozwala szacować ich szero-
kość na około 78 m^6. Od zewnątrz mur ten ma półokrągłe wgłębie-
nie . Wewnątrz wgłębienia i na zachód od niego zachowała się na-
wierzchnia z hydraulicznej zaprawy. W północnej części wrębienia
osadzony był pionowo w zaprawie gliniany, prostokątny tubulus.
Obok, w miejscu, gdzie nawierzchnia obsunęła się w dół, widoczne
są w przekroju kostki wcześniejszej mozaiki. W wypełnieniu wgłę-
bienia odkryte zostały liczne fragmenty amfor i naczyń szklanych.
Nie wydaje się raczej ulegać wątpliwości, że był tu rodzaj ulicz-
nego nimfeum"1?. Jak sugeruje układ kamieni na północnym odcinku
omawianego muru18, po zewnętrznej stronie principia znajdować
się mogło kilka podobnych, półokrągłych wgłębień.
Od zachodniego muru principia odchodzą pod kątem prostym na
wschód dwa inne mury oddalone od siebie o 5,20 m. Na badanym kwa-
dracie odkryty został ponadto późniejszy kanał i mur przegradza-
jący ze wschodu na zachód domniemaną ulicę. Jeszcze późnie jawą
jest prostokątna konstrukcja wykonana z cegieł /grób ?/.
Do ciekawszych zabytków znalezionych w 1975 roku w obrębie
principia należy zaliczyć: fragmenty inskrypcji greckiej^,
nety brązowe i jedną srebrną, kościany grzebień, dwie litery z
brązowej blachy, odłamki szklanych naczyń i glinianych lamp.
Zob. S.Parnicki-Pudełko, Les recherches archeologiąues po-
lonaises a Novae en 1974, Latomus 55 1976, tabl. L.
Obecny stan badań nad komendanturą umożliwia podjęcie próby
odtworzenia planu twierdzy /ryc.1/. Najbardziej hipotetyczny jest
tam bieg via ąuintana, zrekonstruowany na podstawie konfiguracji
terenu i biegu obecnie używanej drogi.
Por. uliczne nimfeum w Lambaesis /F.Rakob, S.Storz,Die Prin-
cipia des Rbmischen Legionslagers in Lambaesis,Rheinisches Museum
81 1974, s.277.
18 Odcinek X, kwadraty XVII 227.
Publikację inskrypcji przygotowuje prof. W.Wełkow.