DOI Artikel:
Łukaszewicz, Adam: Kilka uwag o pisowni wyrazów greckich (i niektórych innych) w polskich tekstach dotyczących starożytności klasycznej i archeologii
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.51310#0119
Kilka uwag o pisowni wyrazów greckich...
117
Inaczej ma się rzecz w przypadkach zależnych. Piszmy lepiej Woluzjusza i Wo-
luzjuszowi, a nie Volusiusa i Volusiusowi.
Niektóre imiona i nazwy mogą nam przy spolszczaniu sprawiać pewien kłopot -
wystarczy przypomnieć anegdotyczne kłopoty z Partią (JParthia), którą w minionej
epoce trzeba było nazywać „państwem Partów”. Staramy się łacińskie ti wymawiać
jako [ti] albo [tj], aczkolwiek spolszczenie [cj] ma solidną podstawę w wymowie
późnoantycznej. Jeśli cognomen Namatianus napiszemy Namacjanus, wywołamy
zabawne skojarzenia. Nie mniej delikatną materię stanowią niektóre gentilicja, takie
jak Pupiusz czy Kurwiusz (Puppius, Curvius}.
Jak już wspomniałem, dobrze jest obok form spolszczonych pisać w nawiasach
(albo uwzględniać w indeksie) formy oryginalne.
Do przeszłości odeszła forma Marek Aureli, zwyciężył Marek Aureliusz, nie
Marcus Aurelius. Jednak polonizując starożytne z pochodzenia imiona Marcellus
i Basilius IBasilios), z pewnością powiemy Marceli (a nie Marcel} i Bazyli (a nie
Bazyl}l Podobnie Pankracy zamiast Pankratios, chociaż w niektórych przypadkach
(zwłaszcza w kontekście przedchrześcijańskim) trzeba napisać o Pankratiosie.
Natomiast problemy w rodzaju: Elagabal czy Heliogabal! są już zupełnie innej
natury, nie chodzi bowiem o polską pisownię.
O sposobie cytowania autorów antycznych będzie mowa w następnej części tego
szkicu, która będzie nosiła tytuł O autorach antycznych, cytatach i przypisach.
Some Remarks on the Transliteration of Words from Greek (and Other
Languages) in Polish Texts Dealing with Antiquity and Archaeology
ABSTRACT
The article contains a discussion of guidelines of correct rendering into Polish of
foreign words, mainly Greek. The author cites numerous examples of correct and
incorrect attempts at Polonisation, using. Examples used to illustrate issues associated
with Polonisation and transliteration are chosen from among common words and
proper names freąuently by archaeologists and classical historians.
Transl. by A. Kinecka
117
Inaczej ma się rzecz w przypadkach zależnych. Piszmy lepiej Woluzjusza i Wo-
luzjuszowi, a nie Volusiusa i Volusiusowi.
Niektóre imiona i nazwy mogą nam przy spolszczaniu sprawiać pewien kłopot -
wystarczy przypomnieć anegdotyczne kłopoty z Partią (JParthia), którą w minionej
epoce trzeba było nazywać „państwem Partów”. Staramy się łacińskie ti wymawiać
jako [ti] albo [tj], aczkolwiek spolszczenie [cj] ma solidną podstawę w wymowie
późnoantycznej. Jeśli cognomen Namatianus napiszemy Namacjanus, wywołamy
zabawne skojarzenia. Nie mniej delikatną materię stanowią niektóre gentilicja, takie
jak Pupiusz czy Kurwiusz (Puppius, Curvius}.
Jak już wspomniałem, dobrze jest obok form spolszczonych pisać w nawiasach
(albo uwzględniać w indeksie) formy oryginalne.
Do przeszłości odeszła forma Marek Aureli, zwyciężył Marek Aureliusz, nie
Marcus Aurelius. Jednak polonizując starożytne z pochodzenia imiona Marcellus
i Basilius IBasilios), z pewnością powiemy Marceli (a nie Marcel} i Bazyli (a nie
Bazyl}l Podobnie Pankracy zamiast Pankratios, chociaż w niektórych przypadkach
(zwłaszcza w kontekście przedchrześcijańskim) trzeba napisać o Pankratiosie.
Natomiast problemy w rodzaju: Elagabal czy Heliogabal! są już zupełnie innej
natury, nie chodzi bowiem o polską pisownię.
O sposobie cytowania autorów antycznych będzie mowa w następnej części tego
szkicu, która będzie nosiła tytuł O autorach antycznych, cytatach i przypisach.
Some Remarks on the Transliteration of Words from Greek (and Other
Languages) in Polish Texts Dealing with Antiquity and Archaeology
ABSTRACT
The article contains a discussion of guidelines of correct rendering into Polish of
foreign words, mainly Greek. The author cites numerous examples of correct and
incorrect attempts at Polonisation, using. Examples used to illustrate issues associated
with Polonisation and transliteration are chosen from among common words and
proper names freąuently by archaeologists and classical historians.
Transl. by A. Kinecka