DOI issue:
Studia
DOI article:Labuda, Anna Maria: Kreowanie kostiumu francuskiego zamku w Gołuchowie – budynek bramny, jego struktura i wzory
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.54566#0106
Anna Labuda
6a. Paryż, łuk Nazaretu,
konsole sklepienia,
dawniej Palais de la
Cite, rzeź. Jean Goujon,
ok. 1553 (wg „Croąuis
dArchitecture”, mars
1869, nr. 11, pl. 5)
6b. Paryż, łuk Nazaretu,
konsole sklepienia,
dawniej Palais de la Cite,
rzeź. Jean Goujon,
ok. 1553 (wg Dały
1870a, Henri II: tabl. 3)
esownic (il. 6b, ód). Podobnie jak w zabytku
paryskim, wszystkie esownice szczelnie po-
krywa ornament roślinny (wić akantu, liście
laurowe) oraz motywy perełek; przejęto też
motywy kobiecych i faunich głów, umiesz-
czonych u podstaw dolnych wolut. Ponadto
przestrzeń między wspornikami wypełniają
płyciny o ornamentalnie opracowanym ob-
ramieniu, u podstawy urozmaicone główką
putta i rogami obfitości. Powtórzona została
również - bogato zdobiona klasycznymi or-
namentami - kompozycja belkowania. W pa-
ryskim pierwowzorze spodnią płaszczyznę
fryzu pomiędzy poszczególnymi esownicami
wzbogacają inicjały Henryka II i Katarzyny
Medycejskiej (albo Diany z Poitiers, faworyty
króla - inicjały można bowiem czytać na dwa
sposoby), umieszczone w dekoracji z liści
laurowych. W Gołuchowie zachowano ten
motyw inskrypcyjny, ale dokonano wymow-
nej zmiany, umieszczając w odpowiednim
miejscu inicjały dawnych właścicieli zamku
- Wacława Leszczyńskiego i Anny Rozdra-
żewskiej - uzupełnione koroną królewską.
Zamknięcie wejścia do gołuchowskiego
przedsionka kamienną archiwoltą stanowi
parafrazę paryskiego rozwiązania. W miej-
sce łuku pełnego zastosowano tu koszowy,
zaś maskę w jego kluczu zastąpiono główką
kobiecą.
Inspiracja łukiem Nazaretu nie ograni-
czyła się do podpór sklepienia i archiwolty
-jednak to właśnie bezsporny charakter tych
ostatnich nawiązań pozwala dopiero wziąć
pod uwagę kompozycję całej elewacji.
104
6a. Paryż, łuk Nazaretu,
konsole sklepienia,
dawniej Palais de la
Cite, rzeź. Jean Goujon,
ok. 1553 (wg „Croąuis
dArchitecture”, mars
1869, nr. 11, pl. 5)
6b. Paryż, łuk Nazaretu,
konsole sklepienia,
dawniej Palais de la Cite,
rzeź. Jean Goujon,
ok. 1553 (wg Dały
1870a, Henri II: tabl. 3)
esownic (il. 6b, ód). Podobnie jak w zabytku
paryskim, wszystkie esownice szczelnie po-
krywa ornament roślinny (wić akantu, liście
laurowe) oraz motywy perełek; przejęto też
motywy kobiecych i faunich głów, umiesz-
czonych u podstaw dolnych wolut. Ponadto
przestrzeń między wspornikami wypełniają
płyciny o ornamentalnie opracowanym ob-
ramieniu, u podstawy urozmaicone główką
putta i rogami obfitości. Powtórzona została
również - bogato zdobiona klasycznymi or-
namentami - kompozycja belkowania. W pa-
ryskim pierwowzorze spodnią płaszczyznę
fryzu pomiędzy poszczególnymi esownicami
wzbogacają inicjały Henryka II i Katarzyny
Medycejskiej (albo Diany z Poitiers, faworyty
króla - inicjały można bowiem czytać na dwa
sposoby), umieszczone w dekoracji z liści
laurowych. W Gołuchowie zachowano ten
motyw inskrypcyjny, ale dokonano wymow-
nej zmiany, umieszczając w odpowiednim
miejscu inicjały dawnych właścicieli zamku
- Wacława Leszczyńskiego i Anny Rozdra-
żewskiej - uzupełnione koroną królewską.
Zamknięcie wejścia do gołuchowskiego
przedsionka kamienną archiwoltą stanowi
parafrazę paryskiego rozwiązania. W miej-
sce łuku pełnego zastosowano tu koszowy,
zaś maskę w jego kluczu zastąpiono główką
kobiecą.
Inspiracja łukiem Nazaretu nie ograni-
czyła się do podpór sklepienia i archiwolty
-jednak to właśnie bezsporny charakter tych
ostatnich nawiązań pozwala dopiero wziąć
pod uwagę kompozycję całej elewacji.
104