Toutain, Jules: De saturni dei in Africa romana cultu (Paris, 1894)

— 117 —

Quum vero, Carthagine eversa et Africa in provinciam
redacta, non jam punica, sed romana respublica his
terris pneesset; quum prasertim, primo p. Chr. sa?culo,
per totum orbem romanum diffusus esset Roma? et
Augusti atque Jovis et Junonis et Minerva: cultus, non
jam publice Saturno sacra facta sunt; ut supra mons-
trare tentavi, Saturni dei relligio in Africa romana
nequaquam publica ueque mimicipalis, domestica vero
et privata erat. Humanarum igitur hostiarum causa
deficieute, mos ille periit. Itaque ad Carthaginc-m Poeno-
rum urbem referendum videtur quidquid de humanis
hostiis historiarum scriptores tradiderunt; quod contra
Africam romanam attinet, nonnisi lapidibus ct ana-
glyptis credendum.

VI

De sacerdotibus Saturni in Africa romana.

Ut ceteris diis deabusque, ita Saturno Afrorum per
sacratos quosdam initiatosque viros, id est per saccrdo-
tes, vota solvebantur et sacra fiebant. Quorum multi
seu votivi seu sepulcrales tituli reperti sunt. Ktenim
non pauci lapides a sacerdotibus Saturni dicati sunt,
qui deo suo ob sacerdotii honorem gratias agebant.
Qiuim plerumque titulus ita scriptus sit : C. Annxnus