DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Mykēnaïkoi taphoi en Aiginēi kai en Thēbais
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13159#0128
23ο
Μυκηναϊκοί τάφοι: β') έν Θήβαις· υπό Ά. Α. Κεραμοποΰλλου.
236
γεια των Θηβών, εφαρμόζονται καΐ έπΐ τών άνω-
τέρω αριθ. 1-8 περιγραφέντων χαρακτηριστικών
τριώτων πίθων ή «αμφορέων». Το βερνίκιον τών
θηβαϊκών αγγείων, εξαιρουμένων τών ύπ'άρ. 24-5
άμαυρόν χρώμα εχόντων και μή σχηματιζόντων
έπίπεδα τά /είλη, εΐνε πάντοτε στιλπνόν πως, άλ-
λ' αποκλίνει προς το μέλαν άμαυρόν, δταν ό πη-
λός ή το πηλώοες γαλάκτωμα, δι' οδ ήλείφθη ή
όψις τοΟ αγγείου, είνε λευκάζον ώχρόν ι, αποκλί-
νει δέ προς το καστανοΰν, δταν ό πηλός είνε έρυ-
θρωπός.
Είνε γνωστόν, ό'τι ό Εν&ηβ διήρεσε τον πολιτι-
σμον της Κρήτης, τον άντιστοιχοΟντα προς τον
χαλκοΟν αιώνα, εις τρεις περιόδους, άς έκάλεσε
πρώϊμον, μεσαίαν και τελευταίαν μινωϊκήν 2, έκά-
στην δέ τούτων διήρεσεν εις τρεις ύποδιαιρέσεις:
πρώτην, δευτέραν, τρίτην (=1, Π, III). Επειδή
δμως ό δρος μινωικός ή κρητικός πολιτισμός έφάνη
λίαν στενός προς χαρακτηρισμόν τών πολλαχοΟ
έξω της Κρήτης εμφανιζομένων ομοίων ή συγγε-
νών μορφών του πολιτισμού, ό Ίσούντας3 και ό
Εν3Π84 έποιήσαντο χρήσιν του δρου κυκλαδικός
προς δήλωσιν τών παραλλήλων προς τάς κρητικάς
περιόδων του πολιτισμού τών Κυκλάδων. Τοιου-
τοτοόπως δμως είμεθα ήναγκασμένοι να εΰρωμεν
άλλο δνομα δια τον αυτόν πολιτισμον έν Πελοπον-
νήσω ή άλλαχοΟ,.ένθα οδτος ευρίσκεται5. Επειδή
δέ και ό ορός αχαϊκός6 δέν είνε άσφαλής, της περί
Αχαιών θεωρίας μή οϋ'σης βεβαίας7, νομίζω, ότι
ασφαλέστερος είνε ό ορισμός αιγαίος πολιτισμός, οδ
γίνεται ήδη χρήσις8. Είνε ένδεχόμενον, δτι ό πο-
λιτισμός οδτος θά εύρεθή και άλλαχοΟ, ώς εύρέθη
ήδη ένιαγου 9, έξω τοΟ Αιγαίου πελάγους, άλλ' ή
1 Πρί. τά άγγεΐα τοϋ θολωτού τάφου τοϋ Βίλου, Κουρουνιώτης,
Μρ/. Έφ- 1906 σ. 237-9.
2 Α. ιΓ. ΕναηΒ 8ι/8ίβτηβ άβ βΙα88ΪΚβαΚοη άβΒ βροφιβΒ
βηβββββίνββ άβ Ια βίνίΐίεαίίοη τηίηοβηηβ. |Κολό6ωσις τοϋ
συστήματος τούτου έν Οοη§νβ8 ίηίβνη. ά ΑτβΗβοΙ. ΑΙΗβηβΒ
1905, 209). Πρβ. Ξανθουδίδην 'Α&ηνα 1904, 379."Αρχ.Έψ. 1906,
127. ΒιΐΓΓ0\ν8 ε. «. 41 έξ. 52 έξ. Ι·3§Γειη§θ ε. α. 26 έξ. Η&1Ι,
ΤΊιβ άββοναίίνβ ανί οίΟτβίβ ίη ΙΚβ ονοηζβ ας& 1907.
3 Αρχ. Έφ 1898, 137.
* ΒυΓΓΟ\Υ8 ε. α. 42.
5 Πρβ. ηδη τόν Βαΐΐβ Οτβ/ιοηιβηοβ 53.
6 Κ&γο, ΑνβΜν. ΐ ΕβΙί§ίοη8ΐνί88. VII, 1904, 117.
7 Πρβ. Μ&οΐϋθηζίβ 554 XII, 1906-7, 216, νοη ϋαίιη
ΑνβΚίν ί. ΚβΙ - λ¥%8. 1909, 185.
8 ΒιΐΓΓ0\ν8 ε. α. 42, Ι,3§Γαη£β I. ά'. 43 κ. ά.
9 Πρβ. £54 1907, 405 ΑΙΚβη ΜϊίΙ. 1908, 295 έξ.
κοιτίς αΰτοΟ είνε ή λεκάνη τούτου του' πελάγους
μετά τών περί αυτό ακτών.
Πάντα τά προ τών μεγάλων κρητικών άνασκα-
φών γνωστά ώς μυκηναϊκά έργα και δή άγγεΐα
άνήκουσιν εις τάς τρεις υποδιαιρέσεις της τελευ-
ταίας αιγαίας περιόδου, τά δ' άγγεΐα τοΟ θηβαϊκού
τάφου πεποιημένα κατά τόν «άνακτορικον ρυθμόν»
άντιστοιχοΟσιν άκριβέστερον προς τήν δευτέραν
ύποδιαίρεσιν της τελευταίας αιγαίας περιόδου. Συ-
νήθως τά κρητικά άγγεΐα τοΟ χρόνου έκείνου είνε
σχημάτων μεγάλων, τούτο δέ ανταποκρίνεται προς
τήν βασιλικήν μεγαλοπρέπειαν τών άνακτόρων, έν
οΐς κυρίως ευρέθησαν άνάλογα δέ είνε τά εύρε-
θέντα έν Κακοβάτω της Πύλου 1 διότι και ταύτα
προέρχονται κατά μεγάλην πιθανότητα έκ βασιλι-
κών τάφων. Ώς μία δέ τών άποοείξεων τούτου δύ-
ναται νά προσαχθή και τό πόρισμα της παραβολής
αυτών και τών μετ' αυτών ευρεθέντων άλλων πο-
λυτίμων κτερισμάτων προς τά τοΟ τάφου τών Θη-
βών. Οΰ μόνον το σχήμα τών τριώτων πίθων (άρ.
1-8) άλλά και ό γραπτός κόσμος τούλάχιστον
τών ύπ' άριθ. 2, 3, 4, 6, 9, 10, 13-18 άγγείων
του τάφου τών Θηβών ύπάρχει έν μέρει ή δλος και
έπί τών της Πύλου άγγείων. Ή διαφορά είνε δτι
τά της Πύλου είνε μείζονα και πλουσιώτερα' οδ-
τος δ' είνε κυρίως ό λόγος, οι όν ταΰτα είνε σκεύη
αληθώς βασιλικά, έν ώ τά τών Θηβών είνε μικρό-
τερα και κατ' άκολουθίαν ήττον πλούσια, καίπερ
λίαν φιλόκαλα και κομψότατα τά πλείστα" τά τών
Θηβών άγγεΐα είνε πλουσίου τινός γένους κειμή-
λια. Τό αύτό δέ πόρισμα έξάγεται και έκ τών πλου-
σίων ες έλέφαντος και ήλέκτρου κτερισμάτων της
Πύλου, άτινα καθ' Όμηρον 2 είνε αξιοθαύμαστος
βασιλικός πλούτος 3, έν ώ τά έκ πολυτίμων ύλών
κοσμήματα του σώματος, ήτοι οί όρμοι ή τά περι-
δέραια τοΰ τάφου τών Θηβών, ϊγουσι παράλληλα
ευρήματα συχνά εις τους συνήθεις θαλαμοειδεΐς τά-
φους, οίοι οί της κάτω πόλεως τών Μυκηνών. Κατά
ταΟτα οί τάφοι της Πύλου και ό τών Θηβών πα-
ρέχουσιν ήμϊν μέτρον κρίσεως περί της διααορας
τοΟ πλούτου και της κατασκευής τών άνακτόρων
τών βασιλέων και τών άστικών οικιών τών έπιοα-
1 Πρβ. ϋδΐ'ρίβΐά κ*ί ΜΐίΙΙβΓ ε. ά.· δρα άνω σ. 234 σημ. 8.
2 Όδ. δ 73
3 ϋδι-ρίβΜ, ε. α. 315.
Μυκηναϊκοί τάφοι: β') έν Θήβαις· υπό Ά. Α. Κεραμοποΰλλου.
236
γεια των Θηβών, εφαρμόζονται καΐ έπΐ τών άνω-
τέρω αριθ. 1-8 περιγραφέντων χαρακτηριστικών
τριώτων πίθων ή «αμφορέων». Το βερνίκιον τών
θηβαϊκών αγγείων, εξαιρουμένων τών ύπ'άρ. 24-5
άμαυρόν χρώμα εχόντων και μή σχηματιζόντων
έπίπεδα τά /είλη, εΐνε πάντοτε στιλπνόν πως, άλ-
λ' αποκλίνει προς το μέλαν άμαυρόν, δταν ό πη-
λός ή το πηλώοες γαλάκτωμα, δι' οδ ήλείφθη ή
όψις τοΟ αγγείου, είνε λευκάζον ώχρόν ι, αποκλί-
νει δέ προς το καστανοΰν, δταν ό πηλός είνε έρυ-
θρωπός.
Είνε γνωστόν, ό'τι ό Εν&ηβ διήρεσε τον πολιτι-
σμον της Κρήτης, τον άντιστοιχοΟντα προς τον
χαλκοΟν αιώνα, εις τρεις περιόδους, άς έκάλεσε
πρώϊμον, μεσαίαν και τελευταίαν μινωϊκήν 2, έκά-
στην δέ τούτων διήρεσεν εις τρεις ύποδιαιρέσεις:
πρώτην, δευτέραν, τρίτην (=1, Π, III). Επειδή
δμως ό δρος μινωικός ή κρητικός πολιτισμός έφάνη
λίαν στενός προς χαρακτηρισμόν τών πολλαχοΟ
έξω της Κρήτης εμφανιζομένων ομοίων ή συγγε-
νών μορφών του πολιτισμού, ό Ίσούντας3 και ό
Εν3Π84 έποιήσαντο χρήσιν του δρου κυκλαδικός
προς δήλωσιν τών παραλλήλων προς τάς κρητικάς
περιόδων του πολιτισμού τών Κυκλάδων. Τοιου-
τοτοόπως δμως είμεθα ήναγκασμένοι να εΰρωμεν
άλλο δνομα δια τον αυτόν πολιτισμον έν Πελοπον-
νήσω ή άλλαχοΟ,.ένθα οδτος ευρίσκεται5. Επειδή
δέ και ό ορός αχαϊκός6 δέν είνε άσφαλής, της περί
Αχαιών θεωρίας μή οϋ'σης βεβαίας7, νομίζω, ότι
ασφαλέστερος είνε ό ορισμός αιγαίος πολιτισμός, οδ
γίνεται ήδη χρήσις8. Είνε ένδεχόμενον, δτι ό πο-
λιτισμός οδτος θά εύρεθή και άλλαχοΟ, ώς εύρέθη
ήδη ένιαγου 9, έξω τοΟ Αιγαίου πελάγους, άλλ' ή
1 Πρί. τά άγγεΐα τοϋ θολωτού τάφου τοϋ Βίλου, Κουρουνιώτης,
Μρ/. Έφ- 1906 σ. 237-9.
2 Α. ιΓ. ΕναηΒ 8ι/8ίβτηβ άβ βΙα88ΪΚβαΚοη άβΒ βροφιβΒ
βηβββββίνββ άβ Ια βίνίΐίεαίίοη τηίηοβηηβ. |Κολό6ωσις τοϋ
συστήματος τούτου έν Οοη§νβ8 ίηίβνη. ά ΑτβΗβοΙ. ΑΙΗβηβΒ
1905, 209). Πρβ. Ξανθουδίδην 'Α&ηνα 1904, 379."Αρχ.Έψ. 1906,
127. ΒιΐΓΓ0\ν8 ε. «. 41 έξ. 52 έξ. Ι·3§Γειη§θ ε. α. 26 έξ. Η&1Ι,
ΤΊιβ άββοναίίνβ ανί οίΟτβίβ ίη ΙΚβ ονοηζβ ας& 1907.
3 Αρχ. Έφ 1898, 137.
* ΒυΓΓΟ\Υ8 ε. α. 42.
5 Πρβ. ηδη τόν Βαΐΐβ Οτβ/ιοηιβηοβ 53.
6 Κ&γο, ΑνβΜν. ΐ ΕβΙί§ίοη8ΐνί88. VII, 1904, 117.
7 Πρβ. Μ&οΐϋθηζίβ 554 XII, 1906-7, 216, νοη ϋαίιη
ΑνβΚίν ί. ΚβΙ - λ¥%8. 1909, 185.
8 ΒιΐΓΓ0\ν8 ε. α. 42, Ι,3§Γαη£β I. ά'. 43 κ. ά.
9 Πρβ. £54 1907, 405 ΑΙΚβη ΜϊίΙ. 1908, 295 έξ.
κοιτίς αΰτοΟ είνε ή λεκάνη τούτου του' πελάγους
μετά τών περί αυτό ακτών.
Πάντα τά προ τών μεγάλων κρητικών άνασκα-
φών γνωστά ώς μυκηναϊκά έργα και δή άγγεΐα
άνήκουσιν εις τάς τρεις υποδιαιρέσεις της τελευ-
ταίας αιγαίας περιόδου, τά δ' άγγεΐα τοΟ θηβαϊκού
τάφου πεποιημένα κατά τόν «άνακτορικον ρυθμόν»
άντιστοιχοΟσιν άκριβέστερον προς τήν δευτέραν
ύποδιαίρεσιν της τελευταίας αιγαίας περιόδου. Συ-
νήθως τά κρητικά άγγεΐα τοΟ χρόνου έκείνου είνε
σχημάτων μεγάλων, τούτο δέ ανταποκρίνεται προς
τήν βασιλικήν μεγαλοπρέπειαν τών άνακτόρων, έν
οΐς κυρίως ευρέθησαν άνάλογα δέ είνε τά εύρε-
θέντα έν Κακοβάτω της Πύλου 1 διότι και ταύτα
προέρχονται κατά μεγάλην πιθανότητα έκ βασιλι-
κών τάφων. Ώς μία δέ τών άποοείξεων τούτου δύ-
ναται νά προσαχθή και τό πόρισμα της παραβολής
αυτών και τών μετ' αυτών ευρεθέντων άλλων πο-
λυτίμων κτερισμάτων προς τά τοΟ τάφου τών Θη-
βών. Οΰ μόνον το σχήμα τών τριώτων πίθων (άρ.
1-8) άλλά και ό γραπτός κόσμος τούλάχιστον
τών ύπ' άριθ. 2, 3, 4, 6, 9, 10, 13-18 άγγείων
του τάφου τών Θηβών ύπάρχει έν μέρει ή δλος και
έπί τών της Πύλου άγγείων. Ή διαφορά είνε δτι
τά της Πύλου είνε μείζονα και πλουσιώτερα' οδ-
τος δ' είνε κυρίως ό λόγος, οι όν ταΰτα είνε σκεύη
αληθώς βασιλικά, έν ώ τά τών Θηβών είνε μικρό-
τερα και κατ' άκολουθίαν ήττον πλούσια, καίπερ
λίαν φιλόκαλα και κομψότατα τά πλείστα" τά τών
Θηβών άγγεΐα είνε πλουσίου τινός γένους κειμή-
λια. Τό αύτό δέ πόρισμα έξάγεται και έκ τών πλου-
σίων ες έλέφαντος και ήλέκτρου κτερισμάτων της
Πύλου, άτινα καθ' Όμηρον 2 είνε αξιοθαύμαστος
βασιλικός πλούτος 3, έν ώ τά έκ πολυτίμων ύλών
κοσμήματα του σώματος, ήτοι οί όρμοι ή τά περι-
δέραια τοΰ τάφου τών Θηβών, ϊγουσι παράλληλα
ευρήματα συχνά εις τους συνήθεις θαλαμοειδεΐς τά-
φους, οίοι οί της κάτω πόλεως τών Μυκηνών. Κατά
ταΟτα οί τάφοι της Πύλου και ό τών Θηβών πα-
ρέχουσιν ήμϊν μέτρον κρίσεως περί της διααορας
τοΟ πλούτου και της κατασκευής τών άνακτόρων
τών βασιλέων και τών άστικών οικιών τών έπιοα-
1 Πρβ. ϋδΐ'ρίβΐά κ*ί ΜΐίΙΙβΓ ε. ά.· δρα άνω σ. 234 σημ. 8.
2 Όδ. δ 73
3 ϋδι-ρίβΜ, ε. α. 315.