DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0547
989
a Per coloratam. qua-
re dicit coloratam, cunm
vere & iuſto precio ven-
debat partem, & mera
Iiberalitate aliã partem
donat? Reſpon, quia nõ
donaret partem, niſi a¬
liam donatarius eme-
ret. ſimilis color j. de
natlib.l. legem. in fin
b Partem hic tangit
tertium caſum, qué in-
frà apertius declarabit.
C Non aduerſamur. i¬
mô conſentimus:vt S. l.
proxi, in fin.
dJ Si quis. ſcil. creditor.
e Occulte. quia aliàs
non erat donaturus, niſi
aliã partẽ emiſſet ſed hic
tacebat, & ſic redit ad
primu, vt aliquid addat.
f y Particulatim. i. par-
tem actionis.
e nihil amplius. Hoc
ten lMelen dn iee pendieſt.
in aliis cõtra Nam & competentes
ctibus inno¬ vſuras recipiet. l. praced.
minatis puta S. Quod verô erit plus
permutation. debito, non erit credito-
tractat, & de rie. Nam abdicauit ſe a¬
finith abere Aee,.11
locum Fabia¬ ctione, ſed lucro debito-
nus de Monte ris cedet. CVIAC.
tract de emp-2 g Perſoluit. & etiam
queſt princ. nu. vſuras:vt S.l. prox circ pr.
t ali. qu eſt contra. Vel hac
corrigit illã, vel verius:
his tribus caſibus tãtûm
ſortem petit, ſe quando
pro parte vendidit, pro
parte donauit alicui di-
rectô, item quando per
interpoſitam perſonã:vt
bic. Item quãdo aliquid
occulte dat, vt ex cauſa
donationis tota ſibi ce-
datur: vt j prox. . at ſu-
perior lex loquitur quã-
do modicum aſſignatur
pro ceſſione tota facta
pro illo modico pretio,
rune & pretium & vſu-
ras petit emptor, vt ibi.
h Vtraque parte. ſe. ce-
dentis, & erus cui cedi
tur. ſie & in poſſeſſione
furioſo tradita, vt ff de
acq. poſſeſſ l quod meo.S.
ſi furioſo.
iJEt ſi hoc. ſ quod verë
ſolutum fuit.
J JMoleſtia. ex aliquo.
SI SERVVS EX-
tero ſe emi manda-
uerit.
Audiſti generaliter S de
mandato: nune audi ſpe-
cialiter in quodam caſu,
ſeil. tum ſeruus extero ſe
emi mãdauerit. Et not.
t Legem vni- quatuor dici in hac l.
tam diuidit in ſcil. an fuerit vtile man-
quatuor. datum. Item an actio de-
tur ipſi domino ex vendi-
tione, licet mandatum ſit
inutile. Itẽ an ſolutio n¬
morum poculiarium libe-
ret emptorem. Ité an agat
de ancilla & de precio. In
primo dicit nulli eſſe mã-
datum. In ſecundo dari
domino aciones ex védi-
t0. In tertio quod emptor
nõliberatur. In quarto de
vtroque agi non poſſe. Dic
ergo ſi ſeruus extero, d&c.
eI ſeruus extero CA-
svs. Seruusmãdauit
ratam a cedant donationem: ge-
neraliter Anaſtaſianæ conſtitu-
tioni ſubuenientes, ſancimus,
nulli licere partem quidem de-
biti cedere pecuniis acceptis, &
venditione actionû habita, par-
tem autem donationis titulo
videri transferre: ſed ſi voluerit
debitum totum purè donare, &
per donationem actiones tranſ-
ferre: non occculté, nec per artes
clandeſtinas pecunias ſuſcipere,
publicè autem ſimulatã dona-
tionem celebrare, ſed vndique
puram & non diſſimulatam fa-
cere donationem. huiuſmodi e¬
mim ceſſionibus non aduerſa-
murs. Si quis d autem occultè e
aliud quidem agere conatur, &
pecunias pro parte accipit, &
vendit particulatim actiones,
partem autem donare ſimulat,
vel ipſi qui emptionem actio-
nis partim) ſubit, vel forſi-
tan alij per ſuppoſitam perſo-
nam: (quia & hoc ſæpius perpe-
tratũ eſſe didicimus) huiuſmodi
machinationem penitus ampu-
tamus, vt nihil amplius acci-
piat, quam ipſe vero contractu
re ipſa perſoluit g: ſed omne
quod ſuperfluum eſt, & per fi-
guratam donationem tranſla-
tû, inutile eſſe ex vtraque parte
cenſemus: & neque ei qui ceſſit
actiones, neque ei qui eas ſuſci-
pere curauit, aliquid lucrivel fie-
ri vel remanere, vel aliquã con-
tra debitorem vel res ad eü per-
tinentes eſſe vtrique eoru actio-
nem. Sed & ſi quis donationem
quidem omnis debiti facere ad-
ſimulauerit, vt videatur eſſe to-
ta donatio, aliquid autemoccul-
te ſuſceperit: & in hoc caſu tan-
tummodo exactionem ſortiri
eius) quod datum eſſe cõpro-
betur: & ſi hoci à debitore per-
ſoluatur: nulla contra eum vel
ſubſtantiam eius ex diſſimulata
donatione oriatur moleſtia Et
iuſtum quidem fuerat hoc re-
medium debitoribus ab Anaſta-
ſianis temporibus, impertiri, ex
quibus etiam lex data eſt, quam
homines aſtute * lacerandã eſſe
exiſtimauerunt. Sed ne videa-
mur in tanta temporum noſtro-
rum beneuolentia aliquid acer-
bius admittere: in futuris poſt
præſentem legẽ caſibus hæc ob-
ſeruari cẽſemus: vt omne quod
contra legem Anaſtaſianam ex-
cogitatum eſt, hoc in poſterum
noſtro perfruatur remedio.
IXIV. AYTORPATP IOYETI-
NIANOS A*. Epitome.
H nupoé gãe éevnts :
A’raris ei mges jues vs
onn t x veoot,,n ns ona-
u, xnulu o dvàs a¬
pnray unnr o oν rãr ¬
pnbe r yoi v é pn povo d eddutr
cp Tr. p j e ucvn ri u¬
’ e ou reva tgnEnp nee
ii tvoν ocovr re vrrépui-
or x rrr, onél unle& rl
ucivl j lées lopsrr trage-
m, Ae dtdus zpule povou uvo-
Ax Gu dupe, ei dppe ii a¬
bioiro xypsa lai ãe dpije
uez dgnoir iyber Béi ry, é uù r
&ero.
Latine.
Pre ſens conſtitutio mentionẽ facit con
ſtitutionis Anaſtaſij diux memorix, qua
facta eſt de celnonibus, quque vult, ei qui
pecunias dederit, actiones cedi: nihil tamen
amplius exigi permltti quam quod reipſa
dederit Inueniens autem in ea quaſdam
perſonas exceptas, præcipit & iiſdem per-
ſonis hanc legem obſeruari, neque ſuperio-
ris legis exceptione vti, ſed vt emptor pe-
cunias recipiat aut vſuras. Quod ſi donatio
ſimpliciter actionum fiat, lex iubet, ceſſio-
nem donationum cauſa factam valere, niſi
forte circumueniendi animo facta ſit.
SI SERVVS EXTERO SE EMI MANDAVERIT.
TITVLVS XXXVI.
IVli denerire mandat genut exponitur, qua mala more, ur ait l.5 ſi cui cautu Dde extracog.
actionem quis ſuſcipit alienam ſub lege participandi emolumenti quodeunque ouentus litis attulerit. In
hoc tit. additur aliud, quo etiã modo malo maldq; ratione, vt ait l.c ſeruus. D. mand, ſerui, ſe domi-
nis ſuis ignorantib auferunt, dum extraneo ſe emi madant & manumitti, & ſane ſi nondu extraneus
eum ſeruu emerit, vt faciat quod recepit, neque ex perſona ſerui, neque ex perſona domini vlla actio eſt.
Sed ſi eù emerit, erit ei in domin empti actio vt ſerui tradat quem vendidit, & domino in emptorem
venditi empti, vt precium numeret de ſuis numis, non de peculiaribus nummis ſerui, qui venditoris ſunt.
non emptoris, erit etiam eidẽ domino actio mãdati, qua non fuit antè redemptionem ſerui, quaſi quaſita
fibi per ſeruum, vt manumittatur ab emptore, ſi cius interſit ſeruum manumitti vel ratione affectus
cognationiſque naturalu, at vt eum ſeruum ſibi reddat emptor: & erit vtraque actio pretij ex vendito,
& mandati de ſeruo manumittendo, ſed non erit etiam ex vendito ſi mandati malit agere de ſerue re-
ſtituendo, quia contrariæ actiones ſunt, ſeruum inẽptum fieri, & ſerui pretium ſolui, & hoe caſu eue-
niet vt elaudicet actio mandati- nec enim contraria dabitur emptori de peculio ex e contractu, que
ſeruus ſe malo more domino ſubduxit, nec de pretie recipiendo quod forte pranumerauerit, vt l eo.
tempore, vlt. D. de pec. Et eſt conſtitutio huius tituli veluti interpretatio d.l cum ſeruus. Cvrac.
Hac l conſueuit difficilis reputari, &
in materia ſeruorum eſt quotidiana: &
h.d. Si ſeruus de ſe emendo mandat ex-
traneo: mandatum in ſuis finibus ſtans
non parit actionem aliquam. Si autem
mãdato fungatur contractus emptionis:
ſubſecutiue actio oritur de quitate, non
ex ſolo mandato, ſed emptionis cooperãte
contractu. & mandatarius idémq em-
ptor ſoluendo precium de peculiarib. nu-
mis ſibi adminiſtratis à ſeruo, non libe-
ratur à precio: ideo nihilominus poteſt
ad precium conueniri: non tamen ad rẽ
& precium, contradictione obſtante, qua
non ſinit produci duo contrdictoria ad
ſſetumhd mo ſecmdn a n vel
lic: Mandatm ſerui mandantis ſe exte-
no emi, eſt inualidum ab initio: ſed cõua-
leſcit amptione ſecuta ex poſtfacto: & nõ
liberatur mandatarius, ſoluendo nümos
peculiares domino, ſed domino datur ele-
ctio, agat mandati vt ſeruum cõſequa-
tur, vel ex vendito vt precium ei detur:
vtrãque tamen actionem non poteſt cu-
mulare obſtante contrarietats.
1. Impp. DIOCLET. & MAXIMIAN.
AA. & CC. Dionyſia.
I ſeruus exterol ſe mã-
.
uis nec ex perſona ſerui (quia
hoc liber à mandare nonnpo-
teſt n) nec ex domini perſona
5 i
dauerit m’emẽdum: quã-
Si ſeruus extero ſe, &c Titxxxvj. 990
Titio de ſe emendo, &
manumittendo. Ex iſto
themate tres eliciuntur
quaeſtiones. Prima eſt an
valeat mandatum? Reſp.
quod non, nec inſpecta
perſona ſerui, neque in-
ſpecta domini. ſerui nõ:
quia cûm liber homo de
ſe emendo non poteſt
mandare, multo minus
nec ſeruus ex perſona
ſua. domini non: quia
qui mandat rem ſuam à
ſe emi, inutiliter mãdat:
quia cûm mandat de e¬
mendo, à ſeipſo videtur
emere: ſed nulla eſt em-
ptio ſu rei. Secundô
quœritur, an ex tali mã-
dato dominus habeat a¬
ctionem mandati, vt ſibi
reddatur ſeruus, vel ha-
beat actionem ex vendi-
to ad conſequendu pre-
cium? Reſp. quod man-
dati. Tertio quæritur, an
emptor ſoluendo num-
mos peculiares, libera-
tus ſitrDicitur quod nõ.
Quartô quritur, an
poſſit intentare vtram-
que? Dicitur quod nont
quia cõtrariæ ſunt: quia
per actionem mandati
conſequeris ſeruum: per
actionem ex vendito
precium eius, & ſie em-
ptor tenobit ſeruum ſed
iſta a non poſſunt ſimul
ſtare, vt cõſequaris pre-
cium & conſequaris
ſeruum.
lExtero. per hoc quod
dicit extero, intelligas
quemlibet balium à do¬ b Extraneus
mino & ſeruo. in pptter ds
I Extero. Exterum ſi minnadee
ue extraneum die o- uum.
nem præter dominum.
5 Sed quid ſi domino cSeruus ſi ma
mandat? Reſp- non va¬ cu deeen,
let: quia à d ſeipſo non do nihil va-
poteſt emere, item nec je ¬:
ab alio rem ſuame: vt d’Emere à ſe-
ff.de contrah. empt. l. ſuz ipſonemo po-
rei. J Sed quid ſi ſeruus rn 4¬
.. e Emere aba-
plurium, vni domino¬ jio rem ſuam
rú mandet de ſe emen nemo poreſt.
do ab alio? Item quid ſi
rem vnius mandet alij
emere? Videtur quod
valeat: vt ff de accept. l.
an inutilis.accepto. Sed
puto quod nõ: cûm nec
ſi extraneo mandet, va-
leat:vt hic dicit, ſcilicet
de ſe emendo.
m J Mandauerit. liber
* aſtuti, in qui-
budaann
* Hanc confti-
tutionem reſti-
tuit Cuiacius
lib 6obſer ea.
16.
a Rei & pre-
tij petitio ſi-
mul ſtare non
poſſunt.
non poſſet hoc mãdare,
multo minus ſeruus.
B Quia hoc liber. At
quæ ſeruo acquirantur
regulariter ex perſona
ſerui valere. l. ea ſi ma-
xime. f.de ſeruit. leg.l. de-
bitor. S. ſeruo. de leg. 2.
CVIAC.
n (Non poieſt ſcilicet
de ſe emendo: & ſie mul-
to ſminus ſeruus: vt
hic, & ffquibus ad liber.
F Seruo nõ li-
cet, quod libe-
ro homini nõ
procla. non licet. l penul- in eſt permiſ-
ſum.
f Ad hanc le-
e ge v. Azonẽ
hic in ſumma..
princip. & de libe. cauſal.
ordinata. S ſi is.
Item aut dices tener!
mandatum ſecundûm
ius naturale, quo eſt li-
ber. & ſic non valet,
cûm nec liber mandet:
vt dixi.
a Per coloratam. qua-
re dicit coloratam, cunm
vere & iuſto precio ven-
debat partem, & mera
Iiberalitate aliã partem
donat? Reſpon, quia nõ
donaret partem, niſi a¬
liam donatarius eme-
ret. ſimilis color j. de
natlib.l. legem. in fin
b Partem hic tangit
tertium caſum, qué in-
frà apertius declarabit.
C Non aduerſamur. i¬
mô conſentimus:vt S. l.
proxi, in fin.
dJ Si quis. ſcil. creditor.
e Occulte. quia aliàs
non erat donaturus, niſi
aliã partẽ emiſſet ſed hic
tacebat, & ſic redit ad
primu, vt aliquid addat.
f y Particulatim. i. par-
tem actionis.
e nihil amplius. Hoc
ten lMelen dn iee pendieſt.
in aliis cõtra Nam & competentes
ctibus inno¬ vſuras recipiet. l. praced.
minatis puta S. Quod verô erit plus
permutation. debito, non erit credito-
tractat, & de rie. Nam abdicauit ſe a¬
finith abere Aee,.11
locum Fabia¬ ctione, ſed lucro debito-
nus de Monte ris cedet. CVIAC.
tract de emp-2 g Perſoluit. & etiam
queſt princ. nu. vſuras:vt S.l. prox circ pr.
t ali. qu eſt contra. Vel hac
corrigit illã, vel verius:
his tribus caſibus tãtûm
ſortem petit, ſe quando
pro parte vendidit, pro
parte donauit alicui di-
rectô, item quando per
interpoſitam perſonã:vt
bic. Item quãdo aliquid
occulte dat, vt ex cauſa
donationis tota ſibi ce-
datur: vt j prox. . at ſu-
perior lex loquitur quã-
do modicum aſſignatur
pro ceſſione tota facta
pro illo modico pretio,
rune & pretium & vſu-
ras petit emptor, vt ibi.
h Vtraque parte. ſe. ce-
dentis, & erus cui cedi
tur. ſie & in poſſeſſione
furioſo tradita, vt ff de
acq. poſſeſſ l quod meo.S.
ſi furioſo.
iJEt ſi hoc. ſ quod verë
ſolutum fuit.
J JMoleſtia. ex aliquo.
SI SERVVS EX-
tero ſe emi manda-
uerit.
Audiſti generaliter S de
mandato: nune audi ſpe-
cialiter in quodam caſu,
ſeil. tum ſeruus extero ſe
emi mãdauerit. Et not.
t Legem vni- quatuor dici in hac l.
tam diuidit in ſcil. an fuerit vtile man-
quatuor. datum. Item an actio de-
tur ipſi domino ex vendi-
tione, licet mandatum ſit
inutile. Itẽ an ſolutio n¬
morum poculiarium libe-
ret emptorem. Ité an agat
de ancilla & de precio. In
primo dicit nulli eſſe mã-
datum. In ſecundo dari
domino aciones ex védi-
t0. In tertio quod emptor
nõliberatur. In quarto de
vtroque agi non poſſe. Dic
ergo ſi ſeruus extero, d&c.
eI ſeruus extero CA-
svs. Seruusmãdauit
ratam a cedant donationem: ge-
neraliter Anaſtaſianæ conſtitu-
tioni ſubuenientes, ſancimus,
nulli licere partem quidem de-
biti cedere pecuniis acceptis, &
venditione actionû habita, par-
tem autem donationis titulo
videri transferre: ſed ſi voluerit
debitum totum purè donare, &
per donationem actiones tranſ-
ferre: non occculté, nec per artes
clandeſtinas pecunias ſuſcipere,
publicè autem ſimulatã dona-
tionem celebrare, ſed vndique
puram & non diſſimulatam fa-
cere donationem. huiuſmodi e¬
mim ceſſionibus non aduerſa-
murs. Si quis d autem occultè e
aliud quidem agere conatur, &
pecunias pro parte accipit, &
vendit particulatim actiones,
partem autem donare ſimulat,
vel ipſi qui emptionem actio-
nis partim) ſubit, vel forſi-
tan alij per ſuppoſitam perſo-
nam: (quia & hoc ſæpius perpe-
tratũ eſſe didicimus) huiuſmodi
machinationem penitus ampu-
tamus, vt nihil amplius acci-
piat, quam ipſe vero contractu
re ipſa perſoluit g: ſed omne
quod ſuperfluum eſt, & per fi-
guratam donationem tranſla-
tû, inutile eſſe ex vtraque parte
cenſemus: & neque ei qui ceſſit
actiones, neque ei qui eas ſuſci-
pere curauit, aliquid lucrivel fie-
ri vel remanere, vel aliquã con-
tra debitorem vel res ad eü per-
tinentes eſſe vtrique eoru actio-
nem. Sed & ſi quis donationem
quidem omnis debiti facere ad-
ſimulauerit, vt videatur eſſe to-
ta donatio, aliquid autemoccul-
te ſuſceperit: & in hoc caſu tan-
tummodo exactionem ſortiri
eius) quod datum eſſe cõpro-
betur: & ſi hoci à debitore per-
ſoluatur: nulla contra eum vel
ſubſtantiam eius ex diſſimulata
donatione oriatur moleſtia Et
iuſtum quidem fuerat hoc re-
medium debitoribus ab Anaſta-
ſianis temporibus, impertiri, ex
quibus etiam lex data eſt, quam
homines aſtute * lacerandã eſſe
exiſtimauerunt. Sed ne videa-
mur in tanta temporum noſtro-
rum beneuolentia aliquid acer-
bius admittere: in futuris poſt
præſentem legẽ caſibus hæc ob-
ſeruari cẽſemus: vt omne quod
contra legem Anaſtaſianam ex-
cogitatum eſt, hoc in poſterum
noſtro perfruatur remedio.
IXIV. AYTORPATP IOYETI-
NIANOS A*. Epitome.
H nupoé gãe éevnts :
A’raris ei mges jues vs
onn t x veoot,,n ns ona-
u, xnulu o dvàs a¬
pnray unnr o oν rãr ¬
pnbe r yoi v é pn povo d eddutr
cp Tr. p j e ucvn ri u¬
’ e ou reva tgnEnp nee
ii tvoν ocovr re vrrépui-
or x rrr, onél unle& rl
ucivl j lées lopsrr trage-
m, Ae dtdus zpule povou uvo-
Ax Gu dupe, ei dppe ii a¬
bioiro xypsa lai ãe dpije
uez dgnoir iyber Béi ry, é uù r
&ero.
Latine.
Pre ſens conſtitutio mentionẽ facit con
ſtitutionis Anaſtaſij diux memorix, qua
facta eſt de celnonibus, quque vult, ei qui
pecunias dederit, actiones cedi: nihil tamen
amplius exigi permltti quam quod reipſa
dederit Inueniens autem in ea quaſdam
perſonas exceptas, præcipit & iiſdem per-
ſonis hanc legem obſeruari, neque ſuperio-
ris legis exceptione vti, ſed vt emptor pe-
cunias recipiat aut vſuras. Quod ſi donatio
ſimpliciter actionum fiat, lex iubet, ceſſio-
nem donationum cauſa factam valere, niſi
forte circumueniendi animo facta ſit.
SI SERVVS EXTERO SE EMI MANDAVERIT.
TITVLVS XXXVI.
IVli denerire mandat genut exponitur, qua mala more, ur ait l.5 ſi cui cautu Dde extracog.
actionem quis ſuſcipit alienam ſub lege participandi emolumenti quodeunque ouentus litis attulerit. In
hoc tit. additur aliud, quo etiã modo malo maldq; ratione, vt ait l.c ſeruus. D. mand, ſerui, ſe domi-
nis ſuis ignorantib auferunt, dum extraneo ſe emi madant & manumitti, & ſane ſi nondu extraneus
eum ſeruu emerit, vt faciat quod recepit, neque ex perſona ſerui, neque ex perſona domini vlla actio eſt.
Sed ſi eù emerit, erit ei in domin empti actio vt ſerui tradat quem vendidit, & domino in emptorem
venditi empti, vt precium numeret de ſuis numis, non de peculiaribus nummis ſerui, qui venditoris ſunt.
non emptoris, erit etiam eidẽ domino actio mãdati, qua non fuit antè redemptionem ſerui, quaſi quaſita
fibi per ſeruum, vt manumittatur ab emptore, ſi cius interſit ſeruum manumitti vel ratione affectus
cognationiſque naturalu, at vt eum ſeruum ſibi reddat emptor: & erit vtraque actio pretij ex vendito,
& mandati de ſeruo manumittendo, ſed non erit etiam ex vendito ſi mandati malit agere de ſerue re-
ſtituendo, quia contrariæ actiones ſunt, ſeruum inẽptum fieri, & ſerui pretium ſolui, & hoe caſu eue-
niet vt elaudicet actio mandati- nec enim contraria dabitur emptori de peculio ex e contractu, que
ſeruus ſe malo more domino ſubduxit, nec de pretie recipiendo quod forte pranumerauerit, vt l eo.
tempore, vlt. D. de pec. Et eſt conſtitutio huius tituli veluti interpretatio d.l cum ſeruus. Cvrac.
Hac l conſueuit difficilis reputari, &
in materia ſeruorum eſt quotidiana: &
h.d. Si ſeruus de ſe emendo mandat ex-
traneo: mandatum in ſuis finibus ſtans
non parit actionem aliquam. Si autem
mãdato fungatur contractus emptionis:
ſubſecutiue actio oritur de quitate, non
ex ſolo mandato, ſed emptionis cooperãte
contractu. & mandatarius idémq em-
ptor ſoluendo precium de peculiarib. nu-
mis ſibi adminiſtratis à ſeruo, non libe-
ratur à precio: ideo nihilominus poteſt
ad precium conueniri: non tamen ad rẽ
& precium, contradictione obſtante, qua
non ſinit produci duo contrdictoria ad
ſſetumhd mo ſecmdn a n vel
lic: Mandatm ſerui mandantis ſe exte-
no emi, eſt inualidum ab initio: ſed cõua-
leſcit amptione ſecuta ex poſtfacto: & nõ
liberatur mandatarius, ſoluendo nümos
peculiares domino, ſed domino datur ele-
ctio, agat mandati vt ſeruum cõſequa-
tur, vel ex vendito vt precium ei detur:
vtrãque tamen actionem non poteſt cu-
mulare obſtante contrarietats.
1. Impp. DIOCLET. & MAXIMIAN.
AA. & CC. Dionyſia.
I ſeruus exterol ſe mã-
.
uis nec ex perſona ſerui (quia
hoc liber à mandare nonnpo-
teſt n) nec ex domini perſona
5 i
dauerit m’emẽdum: quã-
Si ſeruus extero ſe, &c Titxxxvj. 990
Titio de ſe emendo, &
manumittendo. Ex iſto
themate tres eliciuntur
quaeſtiones. Prima eſt an
valeat mandatum? Reſp.
quod non, nec inſpecta
perſona ſerui, neque in-
ſpecta domini. ſerui nõ:
quia cûm liber homo de
ſe emendo non poteſt
mandare, multo minus
nec ſeruus ex perſona
ſua. domini non: quia
qui mandat rem ſuam à
ſe emi, inutiliter mãdat:
quia cûm mandat de e¬
mendo, à ſeipſo videtur
emere: ſed nulla eſt em-
ptio ſu rei. Secundô
quœritur, an ex tali mã-
dato dominus habeat a¬
ctionem mandati, vt ſibi
reddatur ſeruus, vel ha-
beat actionem ex vendi-
to ad conſequendu pre-
cium? Reſp. quod man-
dati. Tertio quæritur, an
emptor ſoluendo num-
mos peculiares, libera-
tus ſitrDicitur quod nõ.
Quartô quritur, an
poſſit intentare vtram-
que? Dicitur quod nont
quia cõtrariæ ſunt: quia
per actionem mandati
conſequeris ſeruum: per
actionem ex vendito
precium eius, & ſie em-
ptor tenobit ſeruum ſed
iſta a non poſſunt ſimul
ſtare, vt cõſequaris pre-
cium & conſequaris
ſeruum.
lExtero. per hoc quod
dicit extero, intelligas
quemlibet balium à do¬ b Extraneus
mino & ſeruo. in pptter ds
I Extero. Exterum ſi minnadee
ue extraneum die o- uum.
nem præter dominum.
5 Sed quid ſi domino cSeruus ſi ma
mandat? Reſp- non va¬ cu deeen,
let: quia à d ſeipſo non do nihil va-
poteſt emere, item nec je ¬:
ab alio rem ſuame: vt d’Emere à ſe-
ff.de contrah. empt. l. ſuz ipſonemo po-
rei. J Sed quid ſi ſeruus rn 4¬
.. e Emere aba-
plurium, vni domino¬ jio rem ſuam
rú mandet de ſe emen nemo poreſt.
do ab alio? Item quid ſi
rem vnius mandet alij
emere? Videtur quod
valeat: vt ff de accept. l.
an inutilis.accepto. Sed
puto quod nõ: cûm nec
ſi extraneo mandet, va-
leat:vt hic dicit, ſcilicet
de ſe emendo.
m J Mandauerit. liber
* aſtuti, in qui-
budaann
* Hanc confti-
tutionem reſti-
tuit Cuiacius
lib 6obſer ea.
16.
a Rei & pre-
tij petitio ſi-
mul ſtare non
poſſunt.
non poſſet hoc mãdare,
multo minus ſeruus.
B Quia hoc liber. At
quæ ſeruo acquirantur
regulariter ex perſona
ſerui valere. l. ea ſi ma-
xime. f.de ſeruit. leg.l. de-
bitor. S. ſeruo. de leg. 2.
CVIAC.
n (Non poieſt ſcilicet
de ſe emendo: & ſie mul-
to ſminus ſeruus: vt
hic, & ffquibus ad liber.
F Seruo nõ li-
cet, quod libe-
ro homini nõ
procla. non licet. l penul- in eſt permiſ-
ſum.
f Ad hanc le-
e ge v. Azonẽ
hic in ſumma..
princip. & de libe. cauſal.
ordinata. S ſi is.
Item aut dices tener!
mandatum ſecundûm
ius naturale, quo eſt li-
ber. & ſic non valet,
cûm nec liber mandet:
vt dixi.