DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0987
1869 Ne rei dom vel templ.&c. Titxxxviij. 1870
a Cum enim. non
valet hoc argumen-
tum quia alia ſunt con-
ceſſa, ergo & hoc con-
cedatur: ſed ſic dicit,
ſancimus.
b Firmitatem. vt j.
de dona l. ſancimus.
e Donauerit. vt ſupra
de donat. inter virum &
vxorem. l. penult. & ad
hoc ſupra de bon. qua li-
be.l. penult.
d Tua. loquitur præ-
fecto prtorio.
e Infulas. argument.
a Imperator quod non valet priui-
ante, cor legium principis ante
Etaaeplul coronationem Item no-
egium: & an ta eum coronandum.
datum valeat. Accurſius.
ADDITIO. Videas gloſſ.
in verbo, vestigiis. & glo.
in verbo, reges. in clem.
Romani. in S. porro. de re
iudicat.
NE REI DOMI-
nicæ vel templorum
vindicatio, tempo-
ris præſcriptio-
ne, &c.
aliàs, exce-
ptione.
penumeroJ CA-
sSVS. Si ſerui vel
coloni reipublie re-
ceſſerint de prædiis, &
facti ſunt milites, & lõ
gi temporis ſpacio in
militia ſteterint: quid
iuris ſit, quritur? Re-
ſpond. quod debent
ſpoliari cingulo mili-
tiæ, & reuerti cum fi-
liis & nepotibus ad pra-
dia fiſci.
f Colonique. adſcri-
ptitij.
g Soboles. ſie infra
de agri. & cenſ. l. cum
t Galliarum. ſatis. in princ. & S. fin.
Contius: li xj.
Hine oli h T Submota-id eſt, in-
gunt, lege cõ¬- A. ... .
ſtituente ne ducta adhuc. ſed hodie
vlla aduerſus eſt inducta preſcriptio
aliquem cur-xl. annorum:argument.
rat praſeri, infra titu.j omnes. qua
ptio, nõ intel eſt cõtra. Vel eſt ſpecia-
ligi de infinie t cotra. Verert pecia
ta praſcriptio- le in principe, cûm hæc
ne, imô ne de videam in ciuitate: ve
cẽtenaria qui- ſupra de ſacroſanct occlej.
den ſe ſupra de ſacroſanct eccleſ-
minore a non currit præſeri
annorum, vt non currit preſeriptio,
hic. Imo & vt in huiuſmodi titulor
minore,vt no- vt infra titul. j. l. pra-
tatur in Gloſſ-ſcriptionem. & infra de
uu. de. fun limi llf naal lib. xj
tationes e i & de fugi colon. l. fin. co-
verbo, praſcri¬ dem lib.
ptionetv in oul V Miuerſas Casvs.
S praterea, de Coloni principis
aine ces, vendiderunt pradia ip-
40. excipe ta¬ ſius: an poſſint preſcri-
men caſus Gi bi, queritur? Reſpond.
in l 2ſupde in- quod non: ſed impera-
genuis manu- tori dabitur facultas ea
aſſnenve, vindicandi, nec cogitur
is ſa ſie de refundere preciunm en-
preſcript. longi PoOuu:
tẽp. l.vl. in ver. i Dominici. i. princi-
ceſante. Cod, de pis.
ſinaiu lbmous lE S Longi temporis.
anu’ura rtue’g Quid de longiſimi?
in quibus etia Reſpond. in templis, ire
mille annoru & in ciuitate, centum
praſcriptio nõ annorum ſtatutum eſt:
currit. ſed b poſtea & vltimô
ad xl. annos eſt recur-
ſum in templis: vt ſu
Codex.
l vt inter diuinam. & ſie
coniugis noſtr eſſe confectam.
ſancimus etiam eos firmo iure
habere quod conſecuti ſunt ita
vt contra illos quidem nulla
moueatur actio:intra quadrien-
nium autem ex preſenti die nu-
merandum pateat omnibus adi-
tus contra noſtras diuinas do-
mos ſuas actiones ſuper eiſdem
rebus mouere: ſcituris quô d
prfato quadriennio finito, ne-
que aduerſus domos noſtras ali-
quis eis reſeruetur regreſſus.
Cûm enim? multa priuilegia
Auguſta fortuna meruit, & in
donationibus ſine inſinuatione
geſtorum omnem firmitatem
habentibus & ſuper rebus quas
pro tempore ſereniſſimus prin-
ceps diuinæ Auguſtæ conſtante
matrimonio donauerit, vel ipſe
à ſereniſſima Auguſta per do-
nationis titnlum conſequatur,
vt maneat illico donatio plena,
nullo alio confirmationis * tõ-
pore J expectando: ita & hoc
videatur imperiale eſſe priuile-
gium. Qui enim ſuis conſiliis,
ſuiſque laboribus pro toto or-
be terrarum die noctûque la-
borant, quare non habeant di-
gnam ſua prœrogatiua fortu-
nam *? Qu ergo pro Auguſto
honore, & cautela res accipien-
tium, noſtra ſtatuit œternitas,
hœc tam ſublimitas tua quàm
cœteri omnes iudices noſtri ob-
ſeruare feſtinent, ex eo tempo-
te valitura, quo nutu diuino im-
periales ſuſcepimus infulas e.
D. V. Ral. Decemb. Conſtan-
tin. poſt conſulatum Lampadij
& Oreſtis VV. CC.
NE REI DOMINICE VEL TEM-
plorum vindicatio, temporis praſcri-
ptione ſubmoueatur.
TITVLVS XXXVIII.
A
Dfinitatem hie titulus habet aliquam cum l. vlt tituli ſuperioris, propterea
quo & illa eſt de rebus dominicis, quibus hic tit.addit etiam res templorum
vt aduerſus vindicationem earum non obſtet praſcriptio longi temporis. Res fiſcales
ſunt quaſi propri principis. Res dominicæ, propria. Templa dicit paganorum, qua
fuerant, non Chriſtianorum, vt l. vlt.j de fun patr.l 6.j. de om. ag. deſ-& jtit.
de diu præd. vrb. & reſt templ l.1.C. Th de fide Cathol. (Vox, ſacrorum, abeſt
à vet.) poſt cœperunt eſſe pablici iuris, aut rei priuatæ, vt l. 8. C. Th. de iu. fiſl.5.
C. Th. de loc. fund. in emph. CVIACIVS.
Serui, liberti, & coloni principis
de eiuſdem poſſeſſionibus receden-
tes ac eorum ſoboles, nullo tempore
praſcribuntur: ſed ſi ad aliquam
militiam adſpirant, debent exui.
hoc dicit, ſecundum BAL. Vel fic:
Serui, liberti, vel coloni principis,
& eorum ſoboles indebite ad ali-
quam dignitatem obrepentes, ad
ſtatum pristinum debent retrahi
omni præſcriptione ſemota. hoc di-
cit, ſecundum SALYc.
1. Impp. VALENS & VALENTI-
NLANVS AA. ad Probum præ-
fectum pratorio Galli *.
E Epe numero prœ-
ceptum eſt, vt ſerui
y i atque liberti, colo-
al nique f præterea rei
noſtræ, necnon etiam eorum ſo-
boles , ac nepotes, quicunque
de noſtris poſſeſſionibus receſ-
ſiſſent, ac ſe ad diuerſa militiæ
genera contuliſſent: cingulo
in quod obrepſerant fraudulen-
ter, exuti, ſi ad aliquas fortaſ-
ſe tranſcenderint dignitates,
omni temporis definitione ſub-
mota h, noſtro patrimonio red-
dantur.
Res emphyteuticariæ Cæſaris,
reipublicæ, vel templorum, nullo ti-
tulo oneroſ vel lucratiuo alienari
poſſunt vt præſcribantur: immo à
comparantibus auocantur ſine re-
ſtitutione precij. BALD. Vel ſic:
Si quis de colonis vel de emphyteu-
ticis principis vel templorum, ter-
ram vendiderit, ceſſat longi tem-
poris prſcriptio, vt terra reſtituta
emptor ſciens non habeat faculta-
tem pretium repetendi. SALYC.
I 1. Imppp. VALENTINIAN. THEOD.
& ARCAD. AAA. Dextro Comiti
rerum priuatarum.
Niuerſas terras qu à co-
lonis ſiue emphyteutica-
dem iniquis comparatoribus re
No. Iul. Conſt. Valent. A.IIII.
riis dominici i iuris, reipublicæ, vel iuris ſacrorum
templorum, in qualibet prouincia vendit vel vllo alio
pacto alienatæ ſunt, ab his qui perperam atque contra
leges eas detinent nulla longi temporis l praſcriptio-
ne officiente iubemus reſtitui:ita vt nec precium qui-
oſcere liceat l. Dat.V.
III. Impp. ARCAD. & HONO. AA.ad PaulinumT
com. dominicæ rei *.1
St quuavnqua loca ad ſacrum dominium peri.
nétia cuiuſlibet temeritas occupauerit n: ſecundûm
veteris cenſus fidẽ in ſua iura s retrahantur. Reſcripta
igitur obreptionibus impetrata, c praeſcriptione lõgi
temporis, & noui cenſus priudicio P ſubmouebit au-
ctoritas tua:atque ita omnia ſuo corpori, que sút auul-
ſa reſtituet neque enim incubatio diuturna, aut no-
uellat profeſſio, proprietatis noſtræ priuilegiu abole-
re poterit s. D. V. Ra. Apr.Arc. V. & Hon.IIL.AA. CosS.
pra de ſacroſanct eccleſ.
l. final. & in auth. quas
actiones.
l Liceat. à ſiſco vin-
dicante, ſiue empror ſci-
uit rei conditionemſi!
non:vt S de rei vind leſi
mancipium. ſi vero dicas
à vendente, tune exges.
quod emptor tunc fuit a Emptor qua
ſciens: & hoc dicit, ini- doque precii
quis: & ſic amittit ralis itit nec il-
lud venditor
emptor precium:vt hic. Iner facit.
& jtit.jl. jy j de euic. t dignam ſua
l. ſi fundum. non tamen praroyattuam
lucratur venditor ſciẽs, fortuna.
ſed habet fiſcus:ignorãs
autem à venditore re-
petit:vt ff de act. empt in
l. emptorem. S.fin & ff. de
iure fiſcl Lucius in fin.
Iqua. CASVS. Si
aliquis occupauit
prdia imperatoris, de-
bet ea reſtituere: nec
prodeſt ſi impetrer pri-
uilegium per fraudem,
vt liceat ei poſſidere.
m5 Si qua vnquam. id
eſt, ſi quandocunque.
aliàs incipit, ſi qua loca,
id eſt, ſi quæcunque.
n Occupauerit. vete-
rem cenſum minuendo
ſua prôfeſſione.
o In ſua iura. id eſt,
ad primum emphyteu-
tam, & ad conſuetum
cenſum.
pS Praiudicio. id eſt, vt
noui non prœiudicent
veteribus.ACCVRS.
q Incubatio. poſſeſ-
ſionis.
* aſiirmattoni.
;ore,
r Nouella. quæ conti-
net dominij trãſlationẽ.
ſJ Poterit. Nec in cen-
ſu minuendo.vt j.tit. jl.
competit. & j. de fun. &
ſalrei doml filibxj.
s aanauee,
DE PRESCRI.
ptione XXX. P vel bQuo iure
XL annorum. hac praeſeri-
De praſcriptione logi té. Pt ¬
poris dictu eſt equitur vi Digeſtorun,
dere de lõgiſſima. ſquãdo an vero Co-
locum habeat praſcriptio
dicis. v. qua
xx annorũ: & quãdo lo¬ ſcripſi ad Ac-
cum
curſium in l.
qui occidit. 30.
in verbo, amiſit.
ff. ad l. Aqui-
liam.
e Cõtinuati,
Eutropio Coss.
Deminutio cenſus ſoliti, non obſtante reſcripto, & tem-
poris curſu, ad pristinum ſtatum debet reduci. h.d. & ha-
bet duplicem lect. SAL. Vel ſic: Deminutio cenſus ſoliti ad
modum conſuetum reducitur, reſcripto obtento illicito non
obstante. h. d ſecundum IAco. BVT.
JPauluminC.
Theod. & in
manuſcript.
* al. domorum,
quod videtur
rectius.
Jeſt pars lult.
de fund. &
ſalt.rei Ta-
miac.
NNn 4 DE
a Cum enim. non
valet hoc argumen-
tum quia alia ſunt con-
ceſſa, ergo & hoc con-
cedatur: ſed ſic dicit,
ſancimus.
b Firmitatem. vt j.
de dona l. ſancimus.
e Donauerit. vt ſupra
de donat. inter virum &
vxorem. l. penult. & ad
hoc ſupra de bon. qua li-
be.l. penult.
d Tua. loquitur præ-
fecto prtorio.
e Infulas. argument.
a Imperator quod non valet priui-
ante, cor legium principis ante
Etaaeplul coronationem Item no-
egium: & an ta eum coronandum.
datum valeat. Accurſius.
ADDITIO. Videas gloſſ.
in verbo, vestigiis. & glo.
in verbo, reges. in clem.
Romani. in S. porro. de re
iudicat.
NE REI DOMI-
nicæ vel templorum
vindicatio, tempo-
ris præſcriptio-
ne, &c.
aliàs, exce-
ptione.
penumeroJ CA-
sSVS. Si ſerui vel
coloni reipublie re-
ceſſerint de prædiis, &
facti ſunt milites, & lõ
gi temporis ſpacio in
militia ſteterint: quid
iuris ſit, quritur? Re-
ſpond. quod debent
ſpoliari cingulo mili-
tiæ, & reuerti cum fi-
liis & nepotibus ad pra-
dia fiſci.
f Colonique. adſcri-
ptitij.
g Soboles. ſie infra
de agri. & cenſ. l. cum
t Galliarum. ſatis. in princ. & S. fin.
Contius: li xj.
Hine oli h T Submota-id eſt, in-
gunt, lege cõ¬- A. ... .
ſtituente ne ducta adhuc. ſed hodie
vlla aduerſus eſt inducta preſcriptio
aliquem cur-xl. annorum:argument.
rat praſeri, infra titu.j omnes. qua
ptio, nõ intel eſt cõtra. Vel eſt ſpecia-
ligi de infinie t cotra. Verert pecia
ta praſcriptio- le in principe, cûm hæc
ne, imô ne de videam in ciuitate: ve
cẽtenaria qui- ſupra de ſacroſanct occlej.
den ſe ſupra de ſacroſanct eccleſ-
minore a non currit præſeri
annorum, vt non currit preſeriptio,
hic. Imo & vt in huiuſmodi titulor
minore,vt no- vt infra titul. j. l. pra-
tatur in Gloſſ-ſcriptionem. & infra de
uu. de. fun limi llf naal lib. xj
tationes e i & de fugi colon. l. fin. co-
verbo, praſcri¬ dem lib.
ptionetv in oul V Miuerſas Casvs.
S praterea, de Coloni principis
aine ces, vendiderunt pradia ip-
40. excipe ta¬ ſius: an poſſint preſcri-
men caſus Gi bi, queritur? Reſpond.
in l 2ſupde in- quod non: ſed impera-
genuis manu- tori dabitur facultas ea
aſſnenve, vindicandi, nec cogitur
is ſa ſie de refundere preciunm en-
preſcript. longi PoOuu:
tẽp. l.vl. in ver. i Dominici. i. princi-
ceſante. Cod, de pis.
ſinaiu lbmous lE S Longi temporis.
anu’ura rtue’g Quid de longiſimi?
in quibus etia Reſpond. in templis, ire
mille annoru & in ciuitate, centum
praſcriptio nõ annorum ſtatutum eſt:
currit. ſed b poſtea & vltimô
ad xl. annos eſt recur-
ſum in templis: vt ſu
Codex.
l vt inter diuinam. & ſie
coniugis noſtr eſſe confectam.
ſancimus etiam eos firmo iure
habere quod conſecuti ſunt ita
vt contra illos quidem nulla
moueatur actio:intra quadrien-
nium autem ex preſenti die nu-
merandum pateat omnibus adi-
tus contra noſtras diuinas do-
mos ſuas actiones ſuper eiſdem
rebus mouere: ſcituris quô d
prfato quadriennio finito, ne-
que aduerſus domos noſtras ali-
quis eis reſeruetur regreſſus.
Cûm enim? multa priuilegia
Auguſta fortuna meruit, & in
donationibus ſine inſinuatione
geſtorum omnem firmitatem
habentibus & ſuper rebus quas
pro tempore ſereniſſimus prin-
ceps diuinæ Auguſtæ conſtante
matrimonio donauerit, vel ipſe
à ſereniſſima Auguſta per do-
nationis titnlum conſequatur,
vt maneat illico donatio plena,
nullo alio confirmationis * tõ-
pore J expectando: ita & hoc
videatur imperiale eſſe priuile-
gium. Qui enim ſuis conſiliis,
ſuiſque laboribus pro toto or-
be terrarum die noctûque la-
borant, quare non habeant di-
gnam ſua prœrogatiua fortu-
nam *? Qu ergo pro Auguſto
honore, & cautela res accipien-
tium, noſtra ſtatuit œternitas,
hœc tam ſublimitas tua quàm
cœteri omnes iudices noſtri ob-
ſeruare feſtinent, ex eo tempo-
te valitura, quo nutu diuino im-
periales ſuſcepimus infulas e.
D. V. Ral. Decemb. Conſtan-
tin. poſt conſulatum Lampadij
& Oreſtis VV. CC.
NE REI DOMINICE VEL TEM-
plorum vindicatio, temporis praſcri-
ptione ſubmoueatur.
TITVLVS XXXVIII.
A
Dfinitatem hie titulus habet aliquam cum l. vlt tituli ſuperioris, propterea
quo & illa eſt de rebus dominicis, quibus hic tit.addit etiam res templorum
vt aduerſus vindicationem earum non obſtet praſcriptio longi temporis. Res fiſcales
ſunt quaſi propri principis. Res dominicæ, propria. Templa dicit paganorum, qua
fuerant, non Chriſtianorum, vt l. vlt.j de fun patr.l 6.j. de om. ag. deſ-& jtit.
de diu præd. vrb. & reſt templ l.1.C. Th de fide Cathol. (Vox, ſacrorum, abeſt
à vet.) poſt cœperunt eſſe pablici iuris, aut rei priuatæ, vt l. 8. C. Th. de iu. fiſl.5.
C. Th. de loc. fund. in emph. CVIACIVS.
Serui, liberti, & coloni principis
de eiuſdem poſſeſſionibus receden-
tes ac eorum ſoboles, nullo tempore
praſcribuntur: ſed ſi ad aliquam
militiam adſpirant, debent exui.
hoc dicit, ſecundum BAL. Vel fic:
Serui, liberti, vel coloni principis,
& eorum ſoboles indebite ad ali-
quam dignitatem obrepentes, ad
ſtatum pristinum debent retrahi
omni præſcriptione ſemota. hoc di-
cit, ſecundum SALYc.
1. Impp. VALENS & VALENTI-
NLANVS AA. ad Probum præ-
fectum pratorio Galli *.
E Epe numero prœ-
ceptum eſt, vt ſerui
y i atque liberti, colo-
al nique f præterea rei
noſtræ, necnon etiam eorum ſo-
boles , ac nepotes, quicunque
de noſtris poſſeſſionibus receſ-
ſiſſent, ac ſe ad diuerſa militiæ
genera contuliſſent: cingulo
in quod obrepſerant fraudulen-
ter, exuti, ſi ad aliquas fortaſ-
ſe tranſcenderint dignitates,
omni temporis definitione ſub-
mota h, noſtro patrimonio red-
dantur.
Res emphyteuticariæ Cæſaris,
reipublicæ, vel templorum, nullo ti-
tulo oneroſ vel lucratiuo alienari
poſſunt vt præſcribantur: immo à
comparantibus auocantur ſine re-
ſtitutione precij. BALD. Vel ſic:
Si quis de colonis vel de emphyteu-
ticis principis vel templorum, ter-
ram vendiderit, ceſſat longi tem-
poris prſcriptio, vt terra reſtituta
emptor ſciens non habeat faculta-
tem pretium repetendi. SALYC.
I 1. Imppp. VALENTINIAN. THEOD.
& ARCAD. AAA. Dextro Comiti
rerum priuatarum.
Niuerſas terras qu à co-
lonis ſiue emphyteutica-
dem iniquis comparatoribus re
No. Iul. Conſt. Valent. A.IIII.
riis dominici i iuris, reipublicæ, vel iuris ſacrorum
templorum, in qualibet prouincia vendit vel vllo alio
pacto alienatæ ſunt, ab his qui perperam atque contra
leges eas detinent nulla longi temporis l praſcriptio-
ne officiente iubemus reſtitui:ita vt nec precium qui-
oſcere liceat l. Dat.V.
III. Impp. ARCAD. & HONO. AA.ad PaulinumT
com. dominicæ rei *.1
St quuavnqua loca ad ſacrum dominium peri.
nétia cuiuſlibet temeritas occupauerit n: ſecundûm
veteris cenſus fidẽ in ſua iura s retrahantur. Reſcripta
igitur obreptionibus impetrata, c praeſcriptione lõgi
temporis, & noui cenſus priudicio P ſubmouebit au-
ctoritas tua:atque ita omnia ſuo corpori, que sút auul-
ſa reſtituet neque enim incubatio diuturna, aut no-
uellat profeſſio, proprietatis noſtræ priuilegiu abole-
re poterit s. D. V. Ra. Apr.Arc. V. & Hon.IIL.AA. CosS.
pra de ſacroſanct eccleſ.
l. final. & in auth. quas
actiones.
l Liceat. à ſiſco vin-
dicante, ſiue empror ſci-
uit rei conditionemſi!
non:vt S de rei vind leſi
mancipium. ſi vero dicas
à vendente, tune exges.
quod emptor tunc fuit a Emptor qua
ſciens: & hoc dicit, ini- doque precii
quis: & ſic amittit ralis itit nec il-
lud venditor
emptor precium:vt hic. Iner facit.
& jtit.jl. jy j de euic. t dignam ſua
l. ſi fundum. non tamen praroyattuam
lucratur venditor ſciẽs, fortuna.
ſed habet fiſcus:ignorãs
autem à venditore re-
petit:vt ff de act. empt in
l. emptorem. S.fin & ff. de
iure fiſcl Lucius in fin.
Iqua. CASVS. Si
aliquis occupauit
prdia imperatoris, de-
bet ea reſtituere: nec
prodeſt ſi impetrer pri-
uilegium per fraudem,
vt liceat ei poſſidere.
m5 Si qua vnquam. id
eſt, ſi quandocunque.
aliàs incipit, ſi qua loca,
id eſt, ſi quæcunque.
n Occupauerit. vete-
rem cenſum minuendo
ſua prôfeſſione.
o In ſua iura. id eſt,
ad primum emphyteu-
tam, & ad conſuetum
cenſum.
pS Praiudicio. id eſt, vt
noui non prœiudicent
veteribus.ACCVRS.
q Incubatio. poſſeſ-
ſionis.
* aſiirmattoni.
;ore,
r Nouella. quæ conti-
net dominij trãſlationẽ.
ſJ Poterit. Nec in cen-
ſu minuendo.vt j.tit. jl.
competit. & j. de fun. &
ſalrei doml filibxj.
s aanauee,
DE PRESCRI.
ptione XXX. P vel bQuo iure
XL annorum. hac praeſeri-
De praſcriptione logi té. Pt ¬
poris dictu eſt equitur vi Digeſtorun,
dere de lõgiſſima. ſquãdo an vero Co-
locum habeat praſcriptio
dicis. v. qua
xx annorũ: & quãdo lo¬ ſcripſi ad Ac-
cum
curſium in l.
qui occidit. 30.
in verbo, amiſit.
ff. ad l. Aqui-
liam.
e Cõtinuati,
Eutropio Coss.
Deminutio cenſus ſoliti, non obſtante reſcripto, & tem-
poris curſu, ad pristinum ſtatum debet reduci. h.d. & ha-
bet duplicem lect. SAL. Vel ſic: Deminutio cenſus ſoliti ad
modum conſuetum reducitur, reſcripto obtento illicito non
obstante. h. d ſecundum IAco. BVT.
JPauluminC.
Theod. & in
manuſcript.
* al. domorum,
quod videtur
rectius.
Jeſt pars lult.
de fund. &
ſalt.rei Ta-
miac.
NNn 4 DE