Vatikan, Biblioteca Apostolica Vaticana, Pal. gr. 23
Rhetorische Sammelhandschrift
Bombycin · 3, 298, 1 Bll. · 32 × 24 cm · Byzantinisches Reich? · Spätes 13. Jh.
- Schlagwörter (GND)
- Rhetorik.
- Diktyon-Nr.
- 65756.
1r–v | Pinax | |
1ar | vacat | |
1av | Pinax | |
1) | 2r–29r | Aristoteles, Rhetorica |
29v | vacat | |
2) | 30r–33r | Diversi, Apophthegmata |
3) | 33v–37r | Anonymus, De metrica |
4) | 37r–40r | Maximus Rhetor, De insolubilibus antithesibus |
5) | 40r–v | Anonymus, Methodus προσφωνητικῶν λόγων |
6) | 40v–42r | Anonymus, Index in opera Aphthonii et Hermogeni |
7) | 42v–64r | Aphthonius, Progymnasmata |
8) | 64v–68r | Anonymus, Prolegomena In Hermogenis librum de statibus |
9) | 68r–69v | Troilus, Prolegomena in Hermogenis artem rhetoricam |
10) | 69v–71r | Phoebammon, De figuris rhetoricis |
11) | 71r–150v | Hermogenes, De statibus |
12) | 150v–195v | Hermogenes, De inventione |
13) | 196r–268v | Hermogenes, De ideis |
14) | 268v–277r | Hermogenes, De eloquentiae methodo |
15) | 277r–286r | Anonymus, Prolegomena de inventione |
16) | 286r–288v | Theophrastus, Characteres |
17) | 288v–298r | Anonymus, De figuris oratoriis |
Kodikologische Beschreibung
- Entstehungsort
- Byzantinisches Reich?
- Entstehungszeit
- Spätes 13. Jh. Die Schrift ist typisch für das ausgehende 13. Jh.
- Typus (Überlieferungsform)
- Codex.
- Beschreibstoff
- Bombycin.
- Umfang
- 3, 298, 1 Bll.
- Format (Blattgröße)
- 32 × 24 cm.
- Zusammensetzung (Lagenstruktur)
- Die Lagenformel ist unsicher und stimmt nicht mit der Lagenzählung überein, die vor der letzten Neubindung entstanden sein dürfte. (I-1)1* + 11 + 11a + 37 IV297 + 2299 + (I-1)300*. Vorderspiegel ist Gegenbl. von Bl. 1*, Hinterspiegel Gegenbl. von Bl. 300*.
- Foliierung
- Vatikanisch (f. 1, 1a, 2–299). Die Bezeichnung der ungez. Bll. folgt dem Digitalisat (1a, 1*, 3*–7*, 2a, 14a, 16a, 615*–616*).
- Lagenzählung
- Sporadische Zählung mit griechischen Zahlen, rubriziert oder mit Bleistift geschrieben: erstmalig 67v unten (Γ᾿), letztmalig 212v unten (κα᾿).
- Zustand
- Einige Bll. sind auf stützendes Papier aufgeklebt (u.a. Bll. 1a, 2, 299). Es gibt Wurmlöcher, die mit braunem, durchsichtigem Material überklebt sind. Die meisten Bll. sind neu eingebunden worden, so dass die Lagenformel keine zuverlässige Aussage über den Textbestand geben kann. Bl. 1a besteht aus zwei Bll., die aufeinandergeklebt sind. Im Einband befinden sich einige Löcher. Bedeutende Schäden durch Feuchtigkeit.
- Schriftraum
- 24 × 19 cm.
- Spaltenanzahl
- 1 Spalte.
- Zeilenanzahl
- 30–36 Zeilen (Haupttext); 42–54 Zeilen (Glossen). Wenn Klammerglossen vorhanden sind (z. B. bei Text 11), kann die Zeilenzahl des Haupttextes erheblich kleiner sein.
- Schriftart
- Die Schriften weisen große Ähnlichkeit zum sog. Beta-Gamma-Stil (um 1300) bzw. zur Fettaugenmode auf.
- Angaben zu Schrift / Schreibern
- Es treten verschiedene Hände der Entstehungszeit auf.
- Buchgestaltung
- Einige Texte haben Klammerglossen, andere nicht.
- Buchschmuck
- Überschriften sind grundsätzlich rubriziert. Auch bei Initialen und Scholien hat der Schreiber großzügig Gebrauch von roter Tinte gemacht. Einige Texte werden mit Zierleisten eingeleitet. Darüber hinaus hat die Hs. Goldschnitt.
- Nachträge und Benutzungsspuren
- 1rv: Pinax der Hs. mit Folio-Angaben. 1ar: Capsa-Nr. C. 93, Allacci-Signatur 393. Signatur 23 (3x), Provenienzvermerk Henricus. Überschrift Aphthonii progymnasmata et Hermogenis opera. Aristotelis rhetorica et alia plura quae sequenti pagina. 1av: erneute paginierte Pinax. 299r Subskription: Τοῦτο τὸ βιβλίον τὸ τῆς ῥητορικῆς μετὰ τῶν ἐξηγεμένων αὐτῆς σχημάτων τὲ καί κεφαλαίων τῶν ἐν τῆδε γεγραμμένων, εἶναι καὶ ἰλικάμου καὶ ἄλλης δεσποίνης μου θετέον· τοῦ καὶ διδασκάλου γεγόνοτoς καὶ ἀναφέντος χριστοῦ παντοκράτορος· καὶ τοῦ μεγάλου χαρτοφύλακος ἄπιστος θεοῦ τε καὶ θεῶν αἰει γενετάων ὤναι, ὅστις βάλλει σώματα ἐνταῦθα, κατἐμου τοῦ γεγράφοντος καὶ πόρρω τῆς ἡμετέρας ξυναυλίας τὲ καί ὁμιλίας καὶ παιδείας καὶ λογιότητος ἀπελαύνομεν αὐτὸν (von Stevenson, Graeci auf das 16. Jh. datiert.). Weiter unten auf dieser Seite sind weitere Eintragungen von kleinerer Hand, die kaum lesbar sind. Stempel der BAV 2r, 297v und 299r.
- Einband
- Weißer Pergamenteinband über Holz der BAV, Rücken mit rotem Schild und Wappenstempeln von Papst Pius IX. (oben) und Kardinalbibliothekar Jean-Baptiste Pitra (unten), Rom 1869–78; vgl. Schunke, Einbände, II, S. 910.
- Provenienz
- Augsburg / Heidelberg.
- Geschichte der Handschrift
- Die Hs. darf nicht mit der berühmteren Anthologia Palatina (UB Heidelberg, Cod. Pal. graec. 23) verwechselt werden, die die gleiche Signaturnummer 23 trägt. Jedoch trug die hier vorliegende Hs. die Nummer bereits im Sylburg’schen Katalog. Sie entstand vermutlich – worauf die Schrift hindeutet – im Rahmen der Palaiologischen Renaissance im Byzantinischen Reich. Man darf vermuten, dass sie später nach Italien gelangte, denn sie kam über Henricus (Stephanus oder Scrimger; vgl. Provenienzvermerk auf 1ar), der dort viele Hss. sammelte, an Ulrich Fugger. Dessen Bibliothek gelangte 1567 nach Heidelberg und wurde 1584 Teil der Bibliotheca Palatina. Diese wurde 1623 nach Rom gebracht. Die vorliegende Hs. trug wohl die gesamte Zeit ihre Signatur, während die Anthologia Palatina (bzw. deren erster Band) wahrscheinlich erst in Rom die Nummer 23 bekam. Dieser Doppelvergabe der Nummer ist es geschuldet, dass es bisweilen zu Verwechslungen der beiden Hss. kommt.
- Literatur
- Stevenson, Graeci, S.
12–13; Nigel G. Wilson, Bibliographie: The manuscripts of Theophrastus, in: Scriptorium 16, 1962, S. 96–102, hier S. 98; Rui Miguel Duarte, Comentários ao tratado sobre os Estados de causa de Hermógenes de Tarso por autor
anónimo, Aveiro 2006, S. 38, 43–44; Jens Gerlach, Gnomica Democritea. Studien zur gnomologischen Überlieferung der Ethik Demokrits und
zum Corpus Parisinum mit einer Edition der Democritea des Corpus Parisinum, Wiesbaden 2008 (Serta Graeca. Beiträge zur Erforschung griechischer Texte 26), hier
S. 635; Rui Miguel Duarte, The transmission of the Text of the P scholia to Hermogenes‘ Περὶ στάσεων, in: Revue d’histoire des textes 5, 2010, S. 32–33.
Verzeichnis der im Katalogisierungsprojekt abgekürzt zitierten Literatur
Inhalt
1) 2r–29r
- Verfasser
- Aristoteles (GND-Nr.: 118650130).
- Titel
- Rhetorica.
- TLG-Nummer
- 0086.038.
- Angaben zum Text
- Drei Bücher. Voran geht ein doppelter Index. Der eine (1rv) ist von jüngerer Hand (ca. 18. Jh.), der andere (1av) von kalligraphischer Hand (15. oder 16. Jh.) geschrieben.
- Titel (Vorlage)
- 2r ἀριστοτέλους τέχνη ῥητορικὴ.
- Incipit
- 2r Ἡ ῥητορικὴ ἐστὶν ἀντίστροφος τῆ διαλεκτικῆ.
- Explicit
- 29r εἴρηκα· ἀκηκόατε· ἔσχετε· κρίνατε. Τέλος ἀριστοτέλους τέχνης ῥητορικῆς.
- Schrift / Schreiber
- Schrift der Fettaugenmode.
- Textgestaltung
- Das Textende ist als Botryonum formulae gestaltet.
- Edition
- William D. Ross, Aristotelis ars rhetorica, Oxford 1959, S. 1–191.
2) 30r–33r
- Verfasser
- Diversi.
- Titel
- Apophthegmata.
- Angaben zum Text
- Sententiarum ecloga aus Demokrit, Epiktet und anderen Philosophen, Dichtern und Rednern.
- Titel (Vorlage)
- 30v γνῶμαι κατ’ἐκλογὴν ἐκ τοῦ δημοκρίτου· ἐπικτήτου καὶ ἑτέρων φιλοσόφων καῖ ποιητῶν καὶ ῥητόρων.
- Incipit
- 30r Ἀρχέσθω ὁ παρὰ τοῦ Θεοῦ λόγος.
- Explicit
- 33r ἡ αὐτὴ ἐρωτηθεῖσα τί ἐστιν ἔρενος· ἔφη· πάθος τυχῆς σχολαζούσης.
3) 33v–37r
- Verfasser
- Anonymus.
- Titel
- De metrica.
- TLG-Nummer
- 0072.001.
- Angaben zum Text
- 33v De metro heroico (bis hierhin: siehe Edition); danach kommt eine rubrizierte Überschrift τούτου διαφοραὶ ζ᾿; danach ist Blattverlust nicht auszuschließen. 34r: Aufzählung (mit griechischen Zahlen γ᾿– ς᾿ und α᾿ nummeriert), inc. Α’ κατενόπλιον ὅ ἐστι δύο δάκτυλος καὶ σπονδεῖος; 34r εἴδη στίχων ἐννεὰ, inc. ἰσόχρονον τὸ τὰ μεγέθη τῶν συλλαβῶν (Aelius Herodianus, TLG 0087.040, Z. 7–28), 34r De metro iambico, 34r De anacreonteis (nicht ediert); 34rv De barbarismo et soloecismo, inc. Βαρβαρισμός ἐστι λέξις περὶ τὰ στοιχεῖα ἢ περὶ τὰς προσωδίας, TLG 1129.001, S. 176–178, 34v Περὶ στιγμῆς (nicht ediert); 34v De metris rhetoricis (bestehend aus 10 Kapiteln, TLG 2937.001, unter der Urheberschaft von Lachares), inc. Ὁ καθαρὸς λόγος θέλει ἔχειν κῶλα μακρὰ συντεθειμένα ἐν τῇ ἀρχῇ καὶ ἐν τῷ τέλει ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐξ ἰάμβων καὶ τροχαίων.
- Titel (Vorlage)
- 33v περὶ ποδῶν μετρικῶν καὶ λογογραφικῶν.
- Incipit
- 33v Ὁ ποῦς ἐστι μετρικὸν σύστημα συλλαβὼν ὁ μὲν ἁπλοῦς, ἐκ δύω ἠ τριῶν· ὁ δὲ σύνθετος, ἀπὸ τεσσάρων ἢ ἓξ.
- Explicit
- 37r εἰς ἔνδειξιν ὑποδείγματος μέτρα ῥητορικῶν σκεμμάτων.
- Edition
- Gustav Uhlig, Grammatici Graeci, Vol. 1.1, Leipzig 1883 (Nachdruck Hildesheim 1965), S. 105–132, hier S. 117–122.
4) 37r–40r
- Verfasser
- Maximus Rhetor (GND-Nr.: 102398674).
- Titel
- De insolubilibus antithesibus.
- TLG-Nummer
- 2025.002.
- Angaben zum Text
- Die Identität des Autors ist nicht ganz sicher; Stevenson, Graeci ordnet den Text dagegen einem Sophisten Maximus von Alexandrien zu.
- Titel (Vorlage)
- 37r Μαξίμου περὶ ἀλύτων ἀντιθέσεων.
- Incipit
- 37r Αἱ ἄλυτοι ἀντιθέσεις ὅτι μὲν οὐκ ἐπιδέχονται λύσιν.
- Explicit
- 40r τοὺς λόγους ἐποίησε τούτους λέγειν διὰ τῆς ἐπιλογικῆς ἀντιθέσεως.
- Edition
- Hugo Rabe, Prolegomenon Sylloge, Leipzig 1931 (Rhetores Graeci 14), S. 427–447.
5) 40r–v
- Verfasser
- Anonymus.
- Titel
- Methodus προσφωνητικῶν λόγων.
- Angaben zum Text
- Den Text begleiten schematische Darstellungen.
- Titel (Vorlage)
- 40r μέθοδος προσφωνητικῶν.
- Incipit
- 40r Ἡ νῦν χρεία τοὺς προσφωνητικοὺς ἐξεύρηκεν.
- Explicit
- 40v ε᾿ ἡ συμφανιτικὴ.
6) 40v–42r
- Verfasser
- Anonymus.
- Titel
- Index in opera Aphthonii et Hermogeni.
- Angaben zum Text
- Ausführliches Inhaltsverzeichnis der folgenden Texte: umfasst Werke von Aphthonius und Hermogenes. Weite Passagen sind rubriziert. Es gibt dazu schematische Zeichnungen mit Kreisen (mit dem Zirkel gezogen).
- Titel (Vorlage)
- 40v ὡς μὲν ἀκριβὴς τίς σε τῆς βιβλίου πίναξ· ἀφθονίου σοφιστοῦ προγυμνάσματα.
- Incipit
- 40v ὅρος μύθου· ὁ μῦθος ποιητῶν μὲν προῆλθε.
- Explicit
- 42r περὶ τὸ τραγικῶς λέγειν· τὸ τραγικῶς λέγειν ὅμηρος μὲν καὶ δίδαξεν.
7) 42v–64r
- Verfasser
- Aphthonius (GND-Nr.: 100014526).
- Titel
- Progymnasmata.
- TLG-Nummer
- 4100.001.
- Angaben zum Text
- 42v Prolegomena (TLG 5024.010, Rhet. Graec. 14, ab S. 345), 44r Beginn des eigentlichen Textes. Dieser wird von Klammerglossen begleitet, inc. Τὸ ἀφθόνιος ὄνομα ἔστιν μὲν κύριον καὶ παραγωγον· τὰ μάλιστα δὲ οἱ οἰκειότατοι. Nach dem Textende folgen einige Lehrsätze unter der Überschrift πῶς ἐπιγνωσομεθα τὰς στάσεις, inc. Ἐὰν ἄδηλον ἦ κατ᾿οὐσίαν τὸ κρινόμενον ποιεῖ στοχασμὸν.
- Titel (Vorlage)
- 42v Τὸ θεῖον ἡγοῦ τῶνδέ μοι ποιημάτων· προλεγόμενα εἰς τὰ τοῦ ἀφθονίου τῆς ῥητορικῆς προγυμνάσματα.
- Incipit
- 42v Τί ἐστι ῥήτωρ; ἀνὴρ πολιτικῶν πραγμάτων ἐπιστήμων καὶ ἐφ’ ἑκάτερα ἐξ ἐνδόξων κατασκευαστής.
- Explicit
- 64r (Ende des Haupttextes) καὶ πᾶσαν παρῆλθεν ἀδιγημάτων ὑπερβολίας ὅθεν ἐξελεγχέσθω πρότερον εἶτα πιπτέτω; (Ende der Scholien) οὐ πέρας ἀλλ’ ἀρχὴ γενήσεται πάθους. 64v τέλος τῶν εἰς τὴν ῥητορικὴν προγυμνασμάτων τοῦ σοφιστοῦ ἀφθονίου.
- Edition
- Hugo Rabe, Aphthonii progymnasmata, Leipzig 1926 (Rhetores Graeci 10), S. 1–51 (Hs. nicht herangezogen).
8) 64v–68r
- Verfasser
- Anonymus.
- Titel
- Prolegomena in Hermogenis librum de statibus.
- TLG-Nummer
- 5024.002.
- Titel (Vorlage)
- 64v Προλεγόμενα τῶν στάσεων.
- Incipit
- 64v Πολλοὶ πολλὰς τοῦ παρόντος βιβλίου τὰς ἀρχὰς ἐποιήσαντο.
- Explicit
- 68r καὶ ἔστι δύναμις λογικὴ τὸ γένος· τὸ δὲ ἐν πράγματι πολιτικῶ· τὸ δὲ τέλος ἔχουσα ἴδιον.
- Edition
- Hugo Rabe, Prolegomenon Sylloge, Leipzig 1931 (Rhetores Graeci 14), S. 184–217.
9) 68r–69v
- Verfasser
- Troilus (GND-Nr.: 10240870X).
- Titel
- Prolegomena in Hermogenis artem rhetoricam.
- TLG-Nummer
- 2127.001.
- Angaben zum Text
- Prolegomena des Troilus sophista zur Rhetorik des Hermogenes.
- Titel (Vorlage)
- 68r Τρωΐλου σοφιστοῦ προλεγόμενα τῆς ῥητορικῆς ἑρμογένους.
- Incipit
- 68r Ἐπειδὴ σὺν θεῶ τῆς ῥητορικῆς ἀρχόμεθα τέχνης τινὲς δὲ περά τοῦ δέοντος αὐτῆν.
- Explicit
- 69v τὸν δὲ πρόγονον ἀπέκτεινε· καὶ ἀνενεγκοῦσαι φόνου φεύγει.
- Edition
- Christian Walz, Rhetores Graeci, Vol. 6, Stuttgart 1834, S. 42–55.
10) 69v–71r
- Verfasser
- Phoebammon (GND-Nr.: 102371008).
- Titel
- De figuris rhetoricis.
- TLG-Nummer
- 2596.001.
- Titel (Vorlage)
- 69v φοιβάμωνος σοφιστοῦ· περὶ σχημάτων ῥητορικῶν.
- Incipit
- 69v ὅτι χρήσιμός ἐστιν περὶ τούτων γνῶσις· πρὸς τὸ μὴ διαφθείρειν τὰ τῶν ἀρχαίων.
- Explicit
- 71r ἐναλλάττει δὲ τῶ κατ᾿ἐρώτησιν καὶ ἀπόκρισιν σχήματι.
- Edition
- Leonhard von Spengel, Rhetores Graeci, Vol. 3, Leipzig 1856, S. 43–56.
11) 71r–150v
- Verfasser
- Hermogenes (GND-Nr.: 118703765).
- Titel
- De statibus.
- TLG-Nummer
- 0592.002.
- Angaben zum Text
- 71r und 72v Vorworte, 73r Beginn von De statibus (ἑρμογένους τέχνης ῥητορικῆς περὶ τῶν στάσεων, inc. Πολλ[ῶν] ὄντων καὶ μεγάλων ἃ τὴν ῥητορικὴν) … 141v περὶ ἀντινομίας, inc. Ἡ ἀντινομία, ἔστι μὲν οἷοιν διπλοῦντι ῥητὸν; Glosse inc. Τὰ μὲν ἄλλα ὅσα περὶ ἀντινομίας ἐν ῆν προδιαλεχθῆναι, ἀποδεδώκαμεν ἐν τῆ μέθοδω 144r γεωργίου εἰς τὴν ἀντινομίαν, inc. Μετὰ τὸ ῥητὸν καὶ διάνοιας μέτεισι ὁ τεχνικὸς ἐπὶ τῆς ἀντινομίας. Der Haupttext endet auf 149v, danach folgen Glossen/Scholien γεωργίου εἰς τὴν ἀμφιβολίαν.
- Titel (Vorlage)
- 71r προλεγόμενα τῶν στάσεων.
- Incipit
- 71r Εἰ δὲ δόξειεν ἄν τινι παράδοξοντὸ ἐπάγγελμα παντὸς ὑπεξελεῖν ἁμαρτήματος τὸν τεχνικὸν.
- Explicit
- 149v Haupttext ἀγνοήσασα τὸν νόμον ἐφόρεσε τὰ χρυσία; 150v Scholien ἀντὶ τοῦ οὐδὲν μετέχει.
- Textgestaltung
- Der eigentliche Text ist von Klammerglossen umgeben, die diesen oft an Umfang übertreffen. Ihr Anfang (73r–88r) ist ediert: Duarte 2006, S. 72–276 (expl. ἀλλ’ οὐκ ἐνταῦϑα βεβίασμαι· Ωστε εὑρίσκεται καὶ τοῦτο τὸ ζήτημα ὑπὸ τὴν τοῦ κατηγόρου πίπτον φωνήν.).
- Edition
- Hermogenis opera, edidit Hugo Rabe, Stuttgart 1913 (Rhetores Graeci 6) , S. 28–92 (Hs. herangezogen: Sigle Vh).
12) 150v–195v
- Verfasser
- Hermogenes (GND-Nr.: 118703765).
- Titel
- De inventione.
- TLG-Nummer
- 0592.003.
- Titel (Vorlage)
- 150v ἑρμογένους τέχνης ῥητορικῆς περὶ εὑρέσεως.
- Incipit
- 150v Ἡ πρώτη καὶ καλλίστη τῶν προοιμίων εὕρεσις. Καλλίστης καὶ πραγματικωτάτης εὑρέσεως.
- Explicit
- 195v δὲ ἄλλα μὲν τόποις, ἄλλα δὲ χρόνοις. ἄλλα δὲ ἑκάσταις τῶν ἄλλων περὶ στάσεων.
- Textgestaltung
- Mit umfangreichen Klammerglossen.
- Edition
- Hermogenis opera, edidit Hugo Rabe, Stuttgart 1913 (Rhetores Graeci 6), S. 93–212 (Hs. herangezogen: Sigle Vh).
13) 196r–268v
- Verfasser
- Hermogenes (GND-Nr.: 118703765).
- Titel
- De ideis.
- TLG-Nummer
- 0592.004.
- Titel (Vorlage)
- 196r ἑρμογένους τέχνη ῥητορικὴ περὶ ἰδεῶν.
- Incipit
- 196r Εἴπερ ἄλλὀτι τῶ ῥήτορι καὶ τὰς ἰδέας μὲν οἶμαι τοῦ λόγου τῶν ἀναγκαιοτάτων εἶναι.
- Explicit
- 268v καὶ μικρῶ πρότερον διωρισάμην· καὶ αὐτὸ δηλώσειν τὸ πρᾶγμα φημί.
- Textgestaltung
- Zum Text gibt es durchgehend Klammerglossen.
- Edition
- Hermogenis opera, edidit Hugo Rabe, Stuttgart 1913 (Rhetores Graeci 6), S. 213–413 (Hs. herangezogen: Sigle Vh).
14) 268v–277r
- Verfasser
- Hermogenes (GND-Nr.: 118703765).
- Titel
- De eloquentiae methodo.
- TLG-Nummer
- 0592.005.
- Titel (Vorlage)
- 268v ἑρμογένους περὶ μεθόδου δεινότητος.
- Incipit
- 268v Πᾶν μέρος λόγου, εὕρηται μὲν ἐπὶ μηνύσει πράγματος καιροῦ δὲ ἰδίου τυχόν.
- Explicit
- 277r τὸ γὰρ λίαν λελυπῆσθαι ἀποφάσει δεδήλωκεν.
- Edition
- Hermogenis opera, edidit Hugo Rabe, Stuttgart 1913 (Rhetores Graeci 6), S. 141–456 (Hs. herangezogen: Sigle Vh).
15) 277r–286r
- Verfasser
- Anonymus.
- Titel
- Prolegomena de inventione.
- TLG-Nummer
- 0598.008 u.a..
- Angaben zum Text
- Ab 283v ist auch Text von Syrianos zum Thema enthalten.
- Titel (Vorlage)
- 277r προλεγόμενα τῶν εὑρέσεων.
- Incipit
- 277r Ἵστεον ὅτι ἀπὸ τοῦ πράγματος δεῖ ποίειν νόημα· μὴ μεντοὶ μὴ δὲ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα διεξιέναι.
- Explicit
- 286r περὶ δὲ καταλάβ[ῃς] αὐτοῦ οὐ παραδίδωσι λόγω.
- Textgestaltung
- Hier treten keine Klammerglossen auf.
- Edition
- Christian Walz, Rhetores Graeci, Vol. 7.1, Stuttgart 1834, S. 52–103.
16) 286r–288v
- Verfasser
- Theophrastus (GND-Nr.: 118621793).
- Titel
- Characteres.
- TLG-Nummer
- 0093.009.
- Angaben zum Text
- enthält die Charaktere 1–15 (vgl. auch Scriptorium 16, 1962, S. 98, Nr. 55).
- Titel (Vorlage)
- 286r θεοφράστου χαρακτῆρες· ς᾿ εἰρωνείας α’ κολακείας β’ ἀδολεσχίας γ’ …
- Incipit
- 286r Ἤδε μὲν καὶ προτερον πολλάκις ἐπιστήσας τὴν διάνοιαν ἐθαύμασα· ἴσως δὲν οὐδὲ παύσομαι θαυμάζων.
- Explicit
- 288v δεινὰ σε καὶ τοῖς θεοῖς μὲν ἐπεύχεσθαι.
- Edition
- Peter Steinmetz (Hrsg.), Theophrast. Charaktere. 1. Band: Textgeschichte und Text, München 1960 (Das Wort der Antike 7), S. 62–84 (Hs. als nicht herangezogen).
17) 288v–298r
- Verfasser
- Anonymus.
- Titel
- De figuris oratoriis.
- TLG-Nummer
- 0598.019.
- Angaben zum Text
- Der Text, der auf f. 297v kunstvoll angeordnet ist, wird auf 298r im Blocksatz wiederholt, von einer Hand des 16. Jhs. Dabei hat sich der Schreiber mehrmals wiederholt. Angeblich (laut Stevenson, Graeci) ist es ein Scholion auf Homer, Ilias II.350.
- Titel (Vorlage)
- 288v Περὶ τὴν τοῦ λόγου σχημάτων.
- Incipit
- 288v Πολλοὶ περὶ σχημάτων ποιησάμενοι τῶν ἀρχαίων.
- Explicit
- 298r ὁ μὲν τόξων εὐ εἰδὼς πάνδαρος ὁ δ’αὖτε λυκάονος εὐχὴ εἶκατος εἶναι.
- Textgestaltung
- Das Textende ist als Kreuz mit zwei Querbalken gestaltet.
- Edition
- Leonhard von Spengel, Rhetores Graeci, Vol. III, Leipzig 1856, S. 110–160.
- Bearbeitet von
- Vinzenz Gottlieb, Universitätsbibliothek Heidelberg, 9.11.2021.
- Katalogisierungsrichtlinien
- Die Katalogisierungsrichtlinien finden Sie hier.