DOI Artikel:
Keramopulos, Antōnios D.: Delphikē latypē
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.13160#0170
160
Δελφική λατνπη' υπό Α. Κεραμοπούλον.
*Αν ό Παυσανίας είδε καϊ την έπί τοΟ στυλοβάτου
έπιγραφήν, δεν γίνεται σαφώς φανερόν εκ των λό-
γων αύτου.'Ρητώς αναφέρει ιΌέπί τοις άνα&ήμασιν
έπίγραμμα το αριθμούν τάς ήττημένας πόλεις.
Όταν δμωςλέγη, οτι ωκοδόμησαν οί Αθηναίοι την
στοάν άπο χρημάτων ληφθέντων άπο των Πελο-
ποννησίων και των τούτοις συμμαχούντων, γίνεται
ίσως πιθανόν, δτι συμμιγνύει τους λόγους της έπι-
γραφής «ΆθηναΤοι ανέθεσαν την στοάν» κλ. μετά
τοΟ περιεχομένου του επί τοις άναθήμασιν έπι-
γράμματος' πάντως δε νομίζει, οτι ή στοά ίδρύθη
κατά τον Πελοποννησια/.Όν πόλεμον. Τόν χρόνον
τοΟτον της κτίσεως της στοάς ουδείς των νεωτέρων
έρευνητών άπεδέξατο, άλλά πάντες1 άνάγουσιν αυ-
τήν εις παλαιοτέρους χρόνους, και δη ό μεν Ηθΐΐ8-
βοαΙΙϊβΓ εις τους αμέσως μετά το 460 χρόνους,
μετά τήν κατά τών Αιγινητών δηλ. και τών συμ-
μά/ων αυτών νίκην τών Αθηναίων 2, ό ΕδΜ εις
τους χρόνους της τυραννίδος του Πεισιστράτου, ό'τε
κατελήφθη το Σίγειον 3, ό ΚοΜθγ εις τούς αμέσως
μετά τήν εν Μαραθώνι μάχην χρόνους, ό'τε οί Αθη-
ναίοι ένίκησαν τοΰς Αίγινήτας ι, ο δε \νί1απιο\νίίζ,
διαφερόμενος προς τον ΚόΜβΓ, και ό ΗοιβοΙΙθ και
ό ΓαΓίλν&η^ΙθΓ εις τήν παρά τον Ευριπον νίκην τοΟ
504 ή 506 π.Χρ.. Κατά πάσας ταύτας τας χρο-
νολογίας αναφέρονται ναυτικά γεγονότα πολεμικά,
γνώμη αΰ'τη άτυχη, το'τε πρέπει νά άναζητη'σωμεν ξόανα ή χρυσελε-
φάντινα αγάλματα (πρβ. τας έξ ομοίου μέλανος λίθου βάσεις του έν
Δήλω ναού «έν ω τά επτά» αγάλματα) άνακείμενα έν Δελφοϊς η όίλλα
έξ εύΟρύπτου ϋ'λης και δή /.αί ξύλου πεποιημένα αναθήματα πολύτιμα,
ώστε νά είναι ιδρυμένα έπί της διά τών λίθων τούτων σχηματιζόμενης
μεγαλόπρεπου; βάσεως /.αί υπό στέγην. Μέχρι τούδε ουτε τά άναθη'-
ματα οΰ'τε τον έστεγασμένον χώρον της βάσεως ταύτης ευρον.—-Εις
την όψιν του πολυγωνικού τοίχου και δή του μέρους αυτού, δ εκείτο*
ποτε υπό τήν στέγην της στοάς, ΰπάρχουσιν 7 όπαί, ών τίνες δια-
τηροϋσι και λείψανα μετάλλων. Έσκέφθην, οτι αύται Ι'σως εΐχον χρη-
σιμεύσει πρός άνάρτησιν ασπίδων χαλκών.Άλλά δεν εΐνε άποδεδειγμέ-
νον αν είναι πάσαι άρχαϊαι" πάντως δέ, και άν είναι άρχαϊαι, πρέ-
πει έπί Παυσανίου τινά τουλάχιστον τών ανηρτημένων σκύλων νά
εΐχον έκλίπει ή'δη' διο'τι περί τάς όπάς εΐνε επιγραφαί νεώτεραι μεν
τών Μηδικών, άλλά παλαιότεραι του Παυσανίου.
1 Πρβ. Ηαιΐ880ΐι11ίβΓ ΒΟΗ 1881, 205 έξ.. Κο1άβ\νβγ ΑΜ
1884, 264 κέ. και 1889, 205 κέ.. Ροΐϊΐίο'νν Ββί(τ. ζ. Τορο^ν. ν·
ΏβΙρΗί 42 κέ. και ΑνβΗαοΙ. Αηζβίοβτ 1902,85. Κοβίιΐ. ΙΟΑ
σ. 169 άριθ. 3α. ΚδΙιΙβΓ, Β/ιβίη. Μηβ. 1891,1 κέ.. \νϊ1απιο-
■ννΐίζ ΑτίβΙοίβΙβθ ηηά ΑΙΚβη II, 287. ΡιΐΓΐ\ν&η§1βΓ, 8ίέζ.-
Ββτ. ά.ΜηηοΚ. Α&αά.<1901, 391 χέ.. Ηοπιοΐΐβ ΒΟΗ 1896,
615 κέ.. Εαι-ϊβΐά, ΟνίβοΗ. ΕρίρτΑΙ 419. Μίοΐΐθΐ, £βο.1116.κά..
2 Θονκ. Α' 105, Διοδ. Α' 78, Λνα. έπηαφ. 48, ΟΙΑ I 133.
8 Ήροδ. Ε'94.
4 Ήροδ. ΐ' 89, 92.
ως άπαιτεΐ ή επιγραφή, λέγουσα περί ακρωτηρίων
(άκροστολίων) πλοίων. Ό Ροιηίο\ν δμως, μή δε-
χόμενος, δτι ή στοά καϊ τά έν αύτη δπλα και ακρω-
τήρια ήδύναντο νά εΐνε προ τών μέσων τοΟ Ε' π.
Χρ. αιώνος οιονεί τρόπαιον τών Αθηναίων άφ' Ελ-
λήνων, νομίζει, δτι πρέπει νά άποδοθή ή ίδρυσις
αυτής και ή άνάθεσις τών δπλων,καί άκρωτηρίων
εις τήν έν Σαλαμΐνι ναυμαχίαν. Παρατηρεί δέ όρ-
θώς,δτι πολλαι ελληνίδες πάλεις, μετασχοΟσαι της
εν Πλαταιαϊς μάχης ή της έν Σαλαμΐνι καί της
έπ' 'Αρτεμισίω ναυμαχίας, δεν ήρκέσθησαν εις τά
κοινά, τά πανελλήνια έν Δελφοΐς άναθήματα, άλ-
λ άνέθεσαν αυτόθι καί έτερα έκάστη ίδια' δθεν συμ-
περαίνει, δτι δεν εΐνε πιστευτόν, δτι μόνοι οί Αθη-
ναίοι δεν θά άπηθανάτιζον τήν έν Σαλαμΐνι ενδοξον
συμμετοχήν αυτών, έν ω εις τούς λόγους του Απόλ-
λωνος, συμβουλεύσαντος αυτοΐς τά ξύλινα τείχη,
ώφειλον τήν νίκην καί τήν δόξαν.
'Αλλ' άν περί του χρόνου της ιδρύσεως της
στοάς έπικρατή τοιαύτη τις καί τοσαύτη διαφωνία,
περί της αναγνώσεως δμως της επιγραφής ουδε-
μία μέχρι τοθδε έγένετο άμφισβήτησις: πάντες
δηλ. συμΐωνοΟσιν, δτι αί δύο τελευταΐαι λέξεις
αυτής πρέπει νά άναγνωσθώσι τον πο[λεμί]ον
(=ζτών πολεμίων). Τήν συμφωνίαν ταύτην θά δια-
ταράξω έν τοις έπομένοις.
Δεν θά ύπήρχεν ουδεμία ανωμαλία έν τη επι-
γραφή, άν αυτη περιωρίζετο εις τάς λέξεις «' Αθη-
ναίοι άτε'Λ τ. στ. κ. τ. 'όηλ. και τάκρωτερια » ■ αί
λέξεις τεν στοάν και τά όπλα καϊ τάκρωτερια εΐνε
λογικά καί συντακτικά συμπληρώματα τοΟ ρήμα-
τος άνέΰεσαν επίσης όμαλώς θά ειχον τά πρά-
γματα, άν εις τάς λέξεις ταύτας προσετίθετο :
αάαΐό τον πολεμίον 5». Ή ελλειψις δμως της άπο
καί ή προσθήκη της λέξεως ελόντες μεταβάλλει
τήν κατάστασιν διότι ώς συμπληρώματα ταύτης
λογικώς μεν μόνον αί λέξεις τά όπλα και τάκρο-
τερια εΐνε, γραμματικώς δμως δεν χωρίζονται
άπο τούτων αί λέξεις τεν στοάν. 'Αλλ' ή στοά δεν
ήτο τών πολεμίων, ώς εΐνε τά δπλα καί τάκρω-
τήρια, ούδέ τών πολεμίων ούσαν ελαβον (είλον)
5 Ό Παυσανίας, εις ου τήν γλώσσαν έπέδρασαν βεβαίως πολύ αί
υπ' αύτοΰ άναγνωσθεϊσαι έπιγραφαί, λέγει Ι'9, 5: «Τεγεατών ανα-
θήματα απ Άΰηναίωνη, Ι' 10, 1: «άπο δεκάτης τον Μαραϋω·
Έτνπ. 10.1.12
Δελφική λατνπη' υπό Α. Κεραμοπούλον.
*Αν ό Παυσανίας είδε καϊ την έπί τοΟ στυλοβάτου
έπιγραφήν, δεν γίνεται σαφώς φανερόν εκ των λό-
γων αύτου.'Ρητώς αναφέρει ιΌέπί τοις άνα&ήμασιν
έπίγραμμα το αριθμούν τάς ήττημένας πόλεις.
Όταν δμωςλέγη, οτι ωκοδόμησαν οί Αθηναίοι την
στοάν άπο χρημάτων ληφθέντων άπο των Πελο-
ποννησίων και των τούτοις συμμαχούντων, γίνεται
ίσως πιθανόν, δτι συμμιγνύει τους λόγους της έπι-
γραφής «ΆθηναΤοι ανέθεσαν την στοάν» κλ. μετά
τοΟ περιεχομένου του επί τοις άναθήμασιν έπι-
γράμματος' πάντως δε νομίζει, οτι ή στοά ίδρύθη
κατά τον Πελοποννησια/.Όν πόλεμον. Τόν χρόνον
τοΟτον της κτίσεως της στοάς ουδείς των νεωτέρων
έρευνητών άπεδέξατο, άλλά πάντες1 άνάγουσιν αυ-
τήν εις παλαιοτέρους χρόνους, και δη ό μεν Ηθΐΐ8-
βοαΙΙϊβΓ εις τους αμέσως μετά το 460 χρόνους,
μετά τήν κατά τών Αιγινητών δηλ. και τών συμ-
μά/ων αυτών νίκην τών Αθηναίων 2, ό ΕδΜ εις
τους χρόνους της τυραννίδος του Πεισιστράτου, ό'τε
κατελήφθη το Σίγειον 3, ό ΚοΜθγ εις τούς αμέσως
μετά τήν εν Μαραθώνι μάχην χρόνους, ό'τε οί Αθη-
ναίοι ένίκησαν τοΰς Αίγινήτας ι, ο δε \νί1απιο\νίίζ,
διαφερόμενος προς τον ΚόΜβΓ, και ό ΗοιβοΙΙθ και
ό ΓαΓίλν&η^ΙθΓ εις τήν παρά τον Ευριπον νίκην τοΟ
504 ή 506 π.Χρ.. Κατά πάσας ταύτας τας χρο-
νολογίας αναφέρονται ναυτικά γεγονότα πολεμικά,
γνώμη αΰ'τη άτυχη, το'τε πρέπει νά άναζητη'σωμεν ξόανα ή χρυσελε-
φάντινα αγάλματα (πρβ. τας έξ ομοίου μέλανος λίθου βάσεις του έν
Δήλω ναού «έν ω τά επτά» αγάλματα) άνακείμενα έν Δελφοϊς η όίλλα
έξ εύΟρύπτου ϋ'λης και δή /.αί ξύλου πεποιημένα αναθήματα πολύτιμα,
ώστε νά είναι ιδρυμένα έπί της διά τών λίθων τούτων σχηματιζόμενης
μεγαλόπρεπου; βάσεως /.αί υπό στέγην. Μέχρι τούδε ουτε τά άναθη'-
ματα οΰ'τε τον έστεγασμένον χώρον της βάσεως ταύτης ευρον.—-Εις
την όψιν του πολυγωνικού τοίχου και δή του μέρους αυτού, δ εκείτο*
ποτε υπό τήν στέγην της στοάς, ΰπάρχουσιν 7 όπαί, ών τίνες δια-
τηροϋσι και λείψανα μετάλλων. Έσκέφθην, οτι αύται Ι'σως εΐχον χρη-
σιμεύσει πρός άνάρτησιν ασπίδων χαλκών.Άλλά δεν εΐνε άποδεδειγμέ-
νον αν είναι πάσαι άρχαϊαι" πάντως δέ, και άν είναι άρχαϊαι, πρέ-
πει έπί Παυσανίου τινά τουλάχιστον τών ανηρτημένων σκύλων νά
εΐχον έκλίπει ή'δη' διο'τι περί τάς όπάς εΐνε επιγραφαί νεώτεραι μεν
τών Μηδικών, άλλά παλαιότεραι του Παυσανίου.
1 Πρβ. Ηαιΐ880ΐι11ίβΓ ΒΟΗ 1881, 205 έξ.. Κο1άβ\νβγ ΑΜ
1884, 264 κέ. και 1889, 205 κέ.. Ροΐϊΐίο'νν Ββί(τ. ζ. Τορο^ν. ν·
ΏβΙρΗί 42 κέ. και ΑνβΗαοΙ. Αηζβίοβτ 1902,85. Κοβίιΐ. ΙΟΑ
σ. 169 άριθ. 3α. ΚδΙιΙβΓ, Β/ιβίη. Μηβ. 1891,1 κέ.. \νϊ1απιο-
■ννΐίζ ΑτίβΙοίβΙβθ ηηά ΑΙΚβη II, 287. ΡιΐΓΐ\ν&η§1βΓ, 8ίέζ.-
Ββτ. ά.ΜηηοΚ. Α&αά.<1901, 391 χέ.. Ηοπιοΐΐβ ΒΟΗ 1896,
615 κέ.. Εαι-ϊβΐά, ΟνίβοΗ. ΕρίρτΑΙ 419. Μίοΐΐθΐ, £βο.1116.κά..
2 Θονκ. Α' 105, Διοδ. Α' 78, Λνα. έπηαφ. 48, ΟΙΑ I 133.
8 Ήροδ. Ε'94.
4 Ήροδ. ΐ' 89, 92.
ως άπαιτεΐ ή επιγραφή, λέγουσα περί ακρωτηρίων
(άκροστολίων) πλοίων. Ό Ροιηίο\ν δμως, μή δε-
χόμενος, δτι ή στοά καϊ τά έν αύτη δπλα και ακρω-
τήρια ήδύναντο νά εΐνε προ τών μέσων τοΟ Ε' π.
Χρ. αιώνος οιονεί τρόπαιον τών Αθηναίων άφ' Ελ-
λήνων, νομίζει, δτι πρέπει νά άποδοθή ή ίδρυσις
αυτής και ή άνάθεσις τών δπλων,καί άκρωτηρίων
εις τήν έν Σαλαμΐνι ναυμαχίαν. Παρατηρεί δέ όρ-
θώς,δτι πολλαι ελληνίδες πάλεις, μετασχοΟσαι της
εν Πλαταιαϊς μάχης ή της έν Σαλαμΐνι καί της
έπ' 'Αρτεμισίω ναυμαχίας, δεν ήρκέσθησαν εις τά
κοινά, τά πανελλήνια έν Δελφοΐς άναθήματα, άλ-
λ άνέθεσαν αυτόθι καί έτερα έκάστη ίδια' δθεν συμ-
περαίνει, δτι δεν εΐνε πιστευτόν, δτι μόνοι οί Αθη-
ναίοι δεν θά άπηθανάτιζον τήν έν Σαλαμΐνι ενδοξον
συμμετοχήν αυτών, έν ω εις τούς λόγους του Απόλ-
λωνος, συμβουλεύσαντος αυτοΐς τά ξύλινα τείχη,
ώφειλον τήν νίκην καί τήν δόξαν.
'Αλλ' άν περί του χρόνου της ιδρύσεως της
στοάς έπικρατή τοιαύτη τις καί τοσαύτη διαφωνία,
περί της αναγνώσεως δμως της επιγραφής ουδε-
μία μέχρι τοθδε έγένετο άμφισβήτησις: πάντες
δηλ. συμΐωνοΟσιν, δτι αί δύο τελευταΐαι λέξεις
αυτής πρέπει νά άναγνωσθώσι τον πο[λεμί]ον
(=ζτών πολεμίων). Τήν συμφωνίαν ταύτην θά δια-
ταράξω έν τοις έπομένοις.
Δεν θά ύπήρχεν ουδεμία ανωμαλία έν τη επι-
γραφή, άν αυτη περιωρίζετο εις τάς λέξεις «' Αθη-
ναίοι άτε'Λ τ. στ. κ. τ. 'όηλ. και τάκρωτερια » ■ αί
λέξεις τεν στοάν και τά όπλα καϊ τάκρωτερια εΐνε
λογικά καί συντακτικά συμπληρώματα τοΟ ρήμα-
τος άνέΰεσαν επίσης όμαλώς θά ειχον τά πρά-
γματα, άν εις τάς λέξεις ταύτας προσετίθετο :
αάαΐό τον πολεμίον 5». Ή ελλειψις δμως της άπο
καί ή προσθήκη της λέξεως ελόντες μεταβάλλει
τήν κατάστασιν διότι ώς συμπληρώματα ταύτης
λογικώς μεν μόνον αί λέξεις τά όπλα και τάκρο-
τερια εΐνε, γραμματικώς δμως δεν χωρίζονται
άπο τούτων αί λέξεις τεν στοάν. 'Αλλ' ή στοά δεν
ήτο τών πολεμίων, ώς εΐνε τά δπλα καί τάκρω-
τήρια, ούδέ τών πολεμίων ούσαν ελαβον (είλον)
5 Ό Παυσανίας, εις ου τήν γλώσσαν έπέδρασαν βεβαίως πολύ αί
υπ' αύτοΰ άναγνωσθεϊσαι έπιγραφαί, λέγει Ι'9, 5: «Τεγεατών ανα-
θήματα απ Άΰηναίωνη, Ι' 10, 1: «άπο δεκάτης τον Μαραϋω·
Έτνπ. 10.1.12