Beger, Lorenz: Thesaurus Brandenburgicus Selectus (Band 3): Continens Antiquorum Numismatum Et Gemmarum, Quae Cimeliarchio Regio-Electorali Brandenburgico nuper accessére Rariora : Ut & Supellectilem Antiquariam Uberrimam, id est Statuas, Thoraces, Clypeos, Imagines tàm Deorum, quàm Regum & Illustrium: Item Vasa & Instrumenta varia, eaque inter, fibulas, Lam (Coloniae Marchicae, 1701) [Cicognara, 2757-3]

I

ANTIQUITATES VARI^. 225

nitore fplendefcens, adebque Noctis fimulacrum efle potuit; fecus autem hoc
eft in velo Dianx, ut dixi, candido. Si Nox fub velo intelligi non poteft, in-
quit ARCH^EOPHILUS,tamenmodefti£ hoc,&pudoris virginaiisindi-
cium eife, inconfeflo eft, qua ratione quin'Dianfe debeatur, ne dubitari qui-
dem poteft. Qiiin debeatur, refpondit DULODORUS, nec mihi dubium
eft, an autem ob modeftiam & pudorem virginalem ? Id eft, in quo diftentio.
Pudicitia in nummis veldfaciem tegerefuevit, non osciput, qualiter hic; qua-
liter & alibijuno & Cybele,quas fane pudor virginalis jamdudum deferuerat;
Quidni potius ob fanclitatem, ut in Vefta ? aut divinitatem, qualiter in Jovc
Deorum fummo, qui apud Martianum Capellam inter publica indumenta,
etiam caput ex pojtich velamine rutilante , mQmoxzt\ir,contexiJJe. De \^eIo
acquiefco, excepit ARCH/EOPHILUS ; Sed qusenam fuerit ratio nigre-
dinis, faciei, manuum, & pedum ? ciim ccetera hujus fimulacri fint cahdida ?
Non alia, refpondit DULODQRUS, quam Numinis obfcuritas. Vide-
bant Ephefii Luns vires univerfe Mundi machinas non fuflkere : Videbant &
Luna? interdum defeclus. Flinc eo devenerunt, ut majus quoddam Numen
ftatuerent; Ciim autem ejus naturam non aflequerentur, credibile eft nigro
ore, manibus,& pedibus id eos eftormafle, eadem ratione,qua Athenienfes, ut
apud Paufaniam,& in Sacris eflyaram pofuerunt, Osoft dyvosoig, Dw incognitii.
Si hsec ratio foret, inquit ARCH/EOPHILUS, facies, manus, & pedes in
omnibus Deorum fimulacris eflent nigra?; Sed res fecus fe habet. NuIIo mo-
do, refpondit DULODORUS , pauci enim eb devenerunt, utDeorum
fuorum naturam obfcuram eile faterentur. Qui creaturas adorarunt, utique
Deos fibi cognitos credebant. Minimum, perrexit ARCH./EOPHILU S,
in iis,ubi facies,manus,& pedes a reliquo ornatu diftinguntur, ea ratio foret;
Et tamen nec iri his nigredo apparet: In ftatuis ApoIIinis & Veneris apud
Paufaniam p. 577. & 640. Os,Manus & imi Pedes e marmore,reIkma e ligno
memorantur: Apud Eundem p. 592. fignum Minervas itidem iigneum, facie,
fummismanibus,acpedibus,eburneislegitur. Eburneis,inquam ; Eburenim
candidum efle, quis nefcit ? Diverfa in his ratio eft, refpondit DULODO-
RUS. Ad dignitatem refpexere artifices, indeque cum veftes ligneas face-
rent, faciem tamen, fummasquemanus, & pedes, ex materia nobiliore, Mar-
more puta aut Ebore formarunt: In Dian^ autem Ephefis fimulacro ftmul ad
Numinis obfcuritatem videntur refpexifle, quicunque primiim ex Ebeno fe-
cerunt, ut plures tefte Plinio tradiderunt. Ebenum certe nigrum efle, etiam
vulgopatet. Pateat,inquitARCHy5iOPHILUS,mod6tanta fit pluribus
Authoritas, ut aflertum fulcire poflint. An nefcis, Vitruvium DianamEphe-
fiam ex Cedro memorare faclam? An nefcis, alios Vitigineam pnedicare, inter
quos apud Eundem Plinium Mucianus Conful, qui illud proxime fpectavit ?
ffec fcio, inquit DULODORUS, &facile arbitror conciliari pofle, etiam
non morofionbus; Quid enim, li Facies, Pedes & Manus ex Ebeno, reiiqua
autem vel ex Cedro, vel vitiginea fuerint ? Nonne rite diceretur, vel cum
pluribus, fuifle ex Ebeno, intelligendo ipfam Deam ? vel cum Vitruvio, aut
Muciano, fuifle vel ex Cedro, vel Vitigineam,intelIigendo de reliquo corpore,
& veftium ornatu ? Credibile fane eft, ad primi prototypon reliqua , fi non
materia, tamen colore fuifle exprefla, indeque non tantum in Noftro , fed &
in omnibus, quas Menetrejus dedit,rem eandem occurrere, quod fane de ni-
hilo non eft.

(Ff)

Fateor,