DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.25580#0017
II. Wiadomości biograficzne20
Wiadomości biograficzne na temat Pawła Giżyckiego sądość liczne. Źródła jezuic-
kie (jednoroczne i trzyletnie zakonne katalogi personalne oraz nekrolog napisany po
śmierci artysty) przynoszą dane dotyczące jego życia w zgromadzeniu, nie informują
jednak, z małymi wyjątkami, o działalności artystycznej. Tak udokumentowana bio-
grafia nie pozwala więc na wysuwanie hipotez na temat edukacji Giżyckiego.
Giżycki był przez współczesnych powszechnie uznawany za architekta gruntow-
nie wykształconego. „Vir eruditione ac litteris praeclarus”21, „famosus, praeclarus archi-
tectus”22, „sławny w naszych krajach ojciec architekt”23 - to najczęściej używane
w stosunku do niego określenia. Jako kapłan był cenionym spowiednikiem i poszuki-
wanym kierownikiem duchowym24. Oprócz pełnienia funkcji duszpasterskich Giżycki
stale zajmował się architekturą, bowiem prawie zawsze można spotkać w źródłach okreś-
lenia „exercet geometriam et architecturam”, „praeter continua obseąuia architecturae”,
„callet geometriam et architecturam”25.
Sytuacja jest jednak nietypowa, gdyż pomimo tak pochlebnych opinii na temat
osoby Giżyckiego oraz dużej liczby wzmianek archiwalnych odnoszących się do jego
zawodu atrybucja zdecydowanej większości wiązanych z artystą dzieł opiera się tylko
na analizie stylowej i porównawczej26.
* * * *
Paweł Giżycki urodził się 21 stycznia 1692 w Wielkopolsce27. Niestety, nie udało się
ustalić ani, w jakiej konkretnie miejscowości przyszedł na świat, ani szczegółowych
20 Artykuł Paszendy (Paszenda 1972, s. 57-62) oraz nota w: Poplatek, Paszenda, s. 115-118
powinny zwalniać z opracowywania tego zagadnienia. Jednak w żadnej z wymienionych pozycji nie
podano dokładnych odnośników archiwalnych. Przy ustalaniu ostatecznej wersji biogramu uwzględ-
niono jednak nowe materiały archiwalne i atrybucje. Pominięte natomiast zostały atrybucje uznane za
bezzasadne i oparte na fałszywych przesłankach (np. kościoła dominikańskiego w Bohorodczanach,
pijarskiego w Lubieszowie, fasady kościoła jezuickiego w Jarosławiu; zob.: EKat., t. 5, 1989,
kol. 1097; Kowalczyk 1992a, s. 140; Kowalczyk 1994, s. 14; Boberski 1995, s. 398). Omówienie
tych atrybucji znajduje się w katalogu prac.
21 ARSI, Pol. 89, f. 63.
22 ARSI, Pol. 58, f. 273.
23 Przesławna Góra..., k. XVIII.
24 ARSI, Pol. 89, f. 69.
25 ARSI, Pol. 25, f. 91 v; Pol. 26, f. 101v; Pol. 27, f. 16; Pol. 29, f. 110; Pol. 31, f. 109v; Pol. 32,
f. 257.
26 Dokładne uzasadnienie poczynionych atrybucji znajduje się w katalogu prac.
27 ARSI, Pol. 89, f. 63.
13
Wiadomości biograficzne na temat Pawła Giżyckiego sądość liczne. Źródła jezuic-
kie (jednoroczne i trzyletnie zakonne katalogi personalne oraz nekrolog napisany po
śmierci artysty) przynoszą dane dotyczące jego życia w zgromadzeniu, nie informują
jednak, z małymi wyjątkami, o działalności artystycznej. Tak udokumentowana bio-
grafia nie pozwala więc na wysuwanie hipotez na temat edukacji Giżyckiego.
Giżycki był przez współczesnych powszechnie uznawany za architekta gruntow-
nie wykształconego. „Vir eruditione ac litteris praeclarus”21, „famosus, praeclarus archi-
tectus”22, „sławny w naszych krajach ojciec architekt”23 - to najczęściej używane
w stosunku do niego określenia. Jako kapłan był cenionym spowiednikiem i poszuki-
wanym kierownikiem duchowym24. Oprócz pełnienia funkcji duszpasterskich Giżycki
stale zajmował się architekturą, bowiem prawie zawsze można spotkać w źródłach okreś-
lenia „exercet geometriam et architecturam”, „praeter continua obseąuia architecturae”,
„callet geometriam et architecturam”25.
Sytuacja jest jednak nietypowa, gdyż pomimo tak pochlebnych opinii na temat
osoby Giżyckiego oraz dużej liczby wzmianek archiwalnych odnoszących się do jego
zawodu atrybucja zdecydowanej większości wiązanych z artystą dzieł opiera się tylko
na analizie stylowej i porównawczej26.
* * * *
Paweł Giżycki urodził się 21 stycznia 1692 w Wielkopolsce27. Niestety, nie udało się
ustalić ani, w jakiej konkretnie miejscowości przyszedł na świat, ani szczegółowych
20 Artykuł Paszendy (Paszenda 1972, s. 57-62) oraz nota w: Poplatek, Paszenda, s. 115-118
powinny zwalniać z opracowywania tego zagadnienia. Jednak w żadnej z wymienionych pozycji nie
podano dokładnych odnośników archiwalnych. Przy ustalaniu ostatecznej wersji biogramu uwzględ-
niono jednak nowe materiały archiwalne i atrybucje. Pominięte natomiast zostały atrybucje uznane za
bezzasadne i oparte na fałszywych przesłankach (np. kościoła dominikańskiego w Bohorodczanach,
pijarskiego w Lubieszowie, fasady kościoła jezuickiego w Jarosławiu; zob.: EKat., t. 5, 1989,
kol. 1097; Kowalczyk 1992a, s. 140; Kowalczyk 1994, s. 14; Boberski 1995, s. 398). Omówienie
tych atrybucji znajduje się w katalogu prac.
21 ARSI, Pol. 89, f. 63.
22 ARSI, Pol. 58, f. 273.
23 Przesławna Góra..., k. XVIII.
24 ARSI, Pol. 89, f. 69.
25 ARSI, Pol. 25, f. 91 v; Pol. 26, f. 101v; Pol. 27, f. 16; Pol. 29, f. 110; Pol. 31, f. 109v; Pol. 32,
f. 257.
26 Dokładne uzasadnienie poczynionych atrybucji znajduje się w katalogu prac.
27 ARSI, Pol. 89, f. 63.
13