Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (13.1951)

IRENA JAKIMOWICZ


Rijc. 11. Widok wsi kieleckiej (okolice Dębna), olej, 1855. Muzeum Narodowe
w Warszawie, Dep. w Muzeum Świętokrzyskim w Kielcach.

W Warszawie wraz z ogólnym rozwojem sztuki rozwijają się insty-
tucje artystyczne, ułatwiające pracę twórczą artystom. Po dłuższej przer-
wie w ruchu wystawowym (od r. 1845 wystaw w Warszawie nie było)
w r. 1858 powstaje Krajowa Wystawa Sztuk Pięknych, która w r. 1860
przekształca się w Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. W r. 1862 po-
wstaje Muzeum Sztuk Pięknych, zalążek dzisiejszego Muzeum Naro-
dowego. , - h*
Kształtująca się inteligencja miejska, rekrutująca się z warstw dro-
bnomieszczańskiej i drobnoszlacheckiej jest w pewnym sensie spadko-
biercą idei okresu Wiosny Ludów. W dziedzinie sztuki artyści z tej war-
stwy pochodzący bardziej lub mniej świadomie wcielają w życie postulaty
realizmu. Jest to zresztą okres budzenia się dążeń realistycznych w sztuce
na terenie całej prawie Europy. W r. 1855 występuje w Rosji Czerny-
szewski, a w Paryżu Courbet ogłasza manifest realistyczny; w r. 1863 po-
wstaje grupa Pieriedwiżników.
Czasy warszawskie Szermentowskiego to przede wszystkim okres
nauki — u Kostrzewskiego, Kossaka i w Szkole Sztuk Pięknych, — który

20