DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Kozakiewicz, Stefan: Nieznany szkic Riepina do obrazu "Aresztowanie Agitatora"
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37707#0129
STEFAN KOZAKIEWICZ
NIEZNANY SZKIC RIEPINA DO OBRAZU
„ARESZTOWANIE AGITATORA“
W czasie ostatniej wojny znajdował się na rynku antykwarskim
w Warszawie niepublikowany dotychczas szkic liii Riepina do jednego
z najsłynniejszych jego obrazów: „Aresztowanie agitatora1', wchodzącego
w skład Galerii Tretiakowskiej w Moskwie. Lcsy tego szkicu są mi nie-
znane. Zachowała się natomiast w Archiwum Fotograficznym Muzeum
Narodowego w Warszawie klisza fotograficzna, wykonana ze szkicu ok.
r. 1942; wedle odbitki z niej zamieszczamy reprodukcję (rye. 1). Szkic
sygnowany w lewym dolnym rogu: M. PenHHu malowany był olejno
na płótnie; wymiar jego wynosił ok. 50 X 60 cm1. Jeżeli chodzi o koloryt,
dużą rolę odgrywały w szkicu — pcdobnie jak i w obrazie z Galerii Tre-
tiakowskiej — brązy i ugry; szczegóły kolorystyczne zatraciły mi się
w pamięci.
Wyczerpujący artykuł I. S. Zilbersztejna o historii powstania obrazu
„Aresztowanie agitatora", zamieszczony w t. 2 zbiorowego wydawnictwa
poświęconego Riepinowi, wydanego przed dwoma laty2, zawiera wiele
informacji, pozwalających nam z dużym prawdopodobieństwem ustalić
miejsce, jakie zajmuje zaginiony szkic olejny w dziejach powstania obrazu
z Galerii Tretiakowskiej.
Obraz Riepina, który znakomity, postępowy krytyk rosyjski Stasow
wraz z obrazami „Nie oczekiwali" i „Odmowa spowiedzi przed straceniem"
stawiał na czele wszystkich dzieł wielkiego malarza rosyjskiego, pod-
kreślając ich znaczenie dla współczesnych i przyszłych pokoleń, powstał
pod wrażeniem procesu „193-ch“, zakończonego w początkach r. 1878.
Była to rozprawa przeciw grupie postępowej młodzieży, prowadzącej
zakrojoną na szeroką skalę akcję rewolucyjną wśród ludu rosyjskiego.
Obraz z Galerii Tretiakowskiej (ryc. 2) przedstawia aresztowanie agitatora
1 Na brzegach kliszy fotograficznej, wykonanej w Muzeum Narodowym w War-
szawie, widnieją fragmenty mebli, ram itp. przedmiotów, które w części udało się
odnaleźć i wedle ich wymiarów obliczyć w przybliżeniu wymiar szkicu.
2 I. S. Zilbersztejn, K’ istorii sozdanija kartiny „Arest propagandista“, Repin,
t. 2 (wyd. Chudożestwiennoje nasledstwo). Moskwa 1949, s. 337—360.
112
NIEZNANY SZKIC RIEPINA DO OBRAZU
„ARESZTOWANIE AGITATORA“
W czasie ostatniej wojny znajdował się na rynku antykwarskim
w Warszawie niepublikowany dotychczas szkic liii Riepina do jednego
z najsłynniejszych jego obrazów: „Aresztowanie agitatora1', wchodzącego
w skład Galerii Tretiakowskiej w Moskwie. Lcsy tego szkicu są mi nie-
znane. Zachowała się natomiast w Archiwum Fotograficznym Muzeum
Narodowego w Warszawie klisza fotograficzna, wykonana ze szkicu ok.
r. 1942; wedle odbitki z niej zamieszczamy reprodukcję (rye. 1). Szkic
sygnowany w lewym dolnym rogu: M. PenHHu malowany był olejno
na płótnie; wymiar jego wynosił ok. 50 X 60 cm1. Jeżeli chodzi o koloryt,
dużą rolę odgrywały w szkicu — pcdobnie jak i w obrazie z Galerii Tre-
tiakowskiej — brązy i ugry; szczegóły kolorystyczne zatraciły mi się
w pamięci.
Wyczerpujący artykuł I. S. Zilbersztejna o historii powstania obrazu
„Aresztowanie agitatora", zamieszczony w t. 2 zbiorowego wydawnictwa
poświęconego Riepinowi, wydanego przed dwoma laty2, zawiera wiele
informacji, pozwalających nam z dużym prawdopodobieństwem ustalić
miejsce, jakie zajmuje zaginiony szkic olejny w dziejach powstania obrazu
z Galerii Tretiakowskiej.
Obraz Riepina, który znakomity, postępowy krytyk rosyjski Stasow
wraz z obrazami „Nie oczekiwali" i „Odmowa spowiedzi przed straceniem"
stawiał na czele wszystkich dzieł wielkiego malarza rosyjskiego, pod-
kreślając ich znaczenie dla współczesnych i przyszłych pokoleń, powstał
pod wrażeniem procesu „193-ch“, zakończonego w początkach r. 1878.
Była to rozprawa przeciw grupie postępowej młodzieży, prowadzącej
zakrojoną na szeroką skalę akcję rewolucyjną wśród ludu rosyjskiego.
Obraz z Galerii Tretiakowskiej (ryc. 2) przedstawia aresztowanie agitatora
1 Na brzegach kliszy fotograficznej, wykonanej w Muzeum Narodowym w War-
szawie, widnieją fragmenty mebli, ram itp. przedmiotów, które w części udało się
odnaleźć i wedle ich wymiarów obliczyć w przybliżeniu wymiar szkicu.
2 I. S. Zilbersztejn, K’ istorii sozdanija kartiny „Arest propagandista“, Repin,
t. 2 (wyd. Chudożestwiennoje nasledstwo). Moskwa 1949, s. 337—360.
112