Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (13.1951)

TWÓRCZOŚĆ JÓZEFA SZERMENTOWSKIEGO


Ryc. 12. Ze wspomnień Wołynia, akwarela, 1856. Własność prywatna w Krakowie.
(Fot. Wł. Gomuła).

charakteryzują ciągłe poszukiwania właściwego dla artysty tematu i wy-
razu artystycznego w zdecydowanie obranym od początku rodzaju pejza-
żowym. Prócz pejzażu zresztą podejmuje Szermentowski w tych latach
i inne tematy, jak obok obrazów rodzajowych studia zwierząt, wnętrze,
podobno kwiaty ", portret, w skromnym zresztą bardzo zakresie. Należy
przy tym zaznaczyć, że człowiekiem jako tematem obrazu interesował się
Szermentowski bardzo mało; spełnia on prawie wyłącznie rolę sztafażu,
nawet w obrazach rodzajowych nie jest do pomyślenia bez szerokiego
tła pejzażowego, a w portrecie nie wychodzi poza granice naiwnej nieco
wierności modelowi, jak o tym świadczą portrety z tróżnych czasów: Pani
Prozor i Panny Grabowskiej z r. ok. 1859 23, Aleksandra Rycerskiego
z ok. r. 1863 '"’4 czy Wojciecha Świeckiego z r. 1873 Żadne z tego typu
22 Szermentowski Eugeniusz, Wielki pejzażysta, Przegląd Artystyczny, 1946, N 10.
23 Szkice olejne w Albumie Olszyńskiego, s. 523, Muzeum Narodowe w War-
szawie.
24 rysunek, Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu.
25 rysunek reprodukowany w Kłosach, 1874. I. 117.

21