Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (13.1951)

Ks. BOLESŁAW PRZYBYSZEWSKI


Rye. 3. Stanisław Samostrzełnik, Mszał Erazma Ciołka, Ukrzyżowanie. Dawniej
Bibł. Nar., Warszawa, czasowo w Kanadzie, (wg S. Sawickiej, Les principeaux
manuscrits a peintures de ła Bibł. Nat. de Varsovie..., Bułletin de ła Societe Francaise
de Reproduction des Manuscrits d peintures, Paris 1935, tabl. XXV).

Pierwsza notatka źródłowa o Stanisławie pochodzi z roku 1506 (Re-
ligiosus Stanislaus pictor de Mogiła). Na pewno nie miał wtedy lat mniej,
niż 20. Urodził się więc nie później, niż pierwsza połowa lat 80-tych XV
wieku.
Nie bez znaczenia jest uwaga, że pierwsza znana o Stanisławie no-
tatka źródłowa (1506 r.), jak i ostatnia (f 1541), nazywa go malarzem
(pictor). Widocznie zaczął i skończył swój zawód malarski nie tylko jako
malarz księgowy, ale także sztalugowy, lub przynajmniej ścienny, oddając
się u szczytu swego powodzenia malarstwu miniaturowemu. Wykształce-
nie malarskie odebrał zapewne przy końcu w. XV w jednej z krakowskich
pracowni malarskich, z której wyniósł krakowski charakter swej sztuki.
Krakowscy malarze ulegali wtedy wpływom niemieckim i pośrednio fla-
mandzkim. Do znanych i bardzo czynnych mistrzów krakowskich w tym
czasie zaliczamy Stanisława Starego (f 1490), Łukasza Molnera z Wroc-

50