DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Suchodolska, Maria: Realistyczny obraz wsi polskiej w twórczości Jana Piotra Norblina
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.37707#0477
REALISTYCZNY OBRAZ WSI POLSKIEJ W TWÓRCZOŚCI NORBLINA
II. 6. Cieśla wiejski, 1794, piórko, sepia. Muz. Nar. iv Krakowie, zb. Czart.
(Fot. L. Sempoliński)
11. 7. Chłop zbiedzony, 1794, piórko, sepia. Muz. Nar. w Krakowie, zb. Czart. 1269.
(Fot. L. Sempoliński)
II. 8. Wieśniaczka lub żebraczka z dzieckiem na reku, 1795, piórko, sepia. Muz. Nar.
to Warszaioie, zb. Gohichowskie 461. (Fot. L. Sempoliński)
oficjalny, osobisty świat malarza, płynący obok wielkiej sztuki, ale nie-
zauważony — nurt sztuki realistycznej, rodzajowo obyczajowej o tematyce
ludowej.
Przedmiotem naszego zainteresowania będzie właśnie ten nurt dru-
gi. Liczne rysunki i studia z natury na ten temat, jak również ryciny wy-
konane wprawdzie we Francji,7 ale ze studiów z natury zdjętych w Pol-
sce, będą materiałem, na podstawie którego, w uzupełnieniu dotychczaso-
wej wiedzy o Norblinie, postaramy się prześledzić odbicie w jego twór-
czości problemów wsi polskiej XVIII w.8
Wiek XVIII zarówno u nas, jak i w całej Europie, był epoką naj-
większego upadku moralnego, zdziczenia obyczajów i najcięższej niedoli
ludu. Ciemnota, żerująca i hodująca się na feudalnym układzie stosunków
społecznych, spowodowała we wszystkich krajach całkowity rozkład we-
wnętrzny, zarówno polityczny jak i społeczny. Taki właśnie stan rzeczy
: Smolik P., Jana Piotra Norblina prace rytownicze, Łódź 1934, s. 21—22.
s Materiały wykorzystane do niniejszego studium pochodzą z większych ko-
lekcji, jak: Album ze zbiorów Czartoryskich p.t. Norblin Dessins 1760—1819,
Muzeum Narodowe w Krakowie, d. zb. Czartoryskich, poz. 967—1583; Zbiory roz-
maitych strojów polskich, szkice akwarelowe do wydawnictwa: Collection de costu-
mes polonais, dessines d’apres nature par Norblin et graves par Debucourt, Paris
1817, Muzeum Narodowe w Krakowie, d. zb. Czartoryskich, poz. 1611—1692; Album
ze zbiorów goluchowskich p.t. Norblin, Muzeum Narodowe w Warszawie, poz. 97—909;
Albumy nieborowskie z kolekcji radziwiłłowskiej, Muzeum Narodowe w Warszawie,
poz. 776; Rysunki luźne ze zbiorów z Suchej, Muzeum Narodowe w Warszawie, poz.
10; Zbiór rycin Norblina. Muzeum Narodowe w Warszawie, poz. 98.
99
II. 6. Cieśla wiejski, 1794, piórko, sepia. Muz. Nar. iv Krakowie, zb. Czart.
(Fot. L. Sempoliński)
11. 7. Chłop zbiedzony, 1794, piórko, sepia. Muz. Nar. w Krakowie, zb. Czart. 1269.
(Fot. L. Sempoliński)
II. 8. Wieśniaczka lub żebraczka z dzieckiem na reku, 1795, piórko, sepia. Muz. Nar.
to Warszaioie, zb. Gohichowskie 461. (Fot. L. Sempoliński)
oficjalny, osobisty świat malarza, płynący obok wielkiej sztuki, ale nie-
zauważony — nurt sztuki realistycznej, rodzajowo obyczajowej o tematyce
ludowej.
Przedmiotem naszego zainteresowania będzie właśnie ten nurt dru-
gi. Liczne rysunki i studia z natury na ten temat, jak również ryciny wy-
konane wprawdzie we Francji,7 ale ze studiów z natury zdjętych w Pol-
sce, będą materiałem, na podstawie którego, w uzupełnieniu dotychczaso-
wej wiedzy o Norblinie, postaramy się prześledzić odbicie w jego twór-
czości problemów wsi polskiej XVIII w.8
Wiek XVIII zarówno u nas, jak i w całej Europie, był epoką naj-
większego upadku moralnego, zdziczenia obyczajów i najcięższej niedoli
ludu. Ciemnota, żerująca i hodująca się na feudalnym układzie stosunków
społecznych, spowodowała we wszystkich krajach całkowity rozkład we-
wnętrzny, zarówno polityczny jak i społeczny. Taki właśnie stan rzeczy
: Smolik P., Jana Piotra Norblina prace rytownicze, Łódź 1934, s. 21—22.
s Materiały wykorzystane do niniejszego studium pochodzą z większych ko-
lekcji, jak: Album ze zbiorów Czartoryskich p.t. Norblin Dessins 1760—1819,
Muzeum Narodowe w Krakowie, d. zb. Czartoryskich, poz. 967—1583; Zbiory roz-
maitych strojów polskich, szkice akwarelowe do wydawnictwa: Collection de costu-
mes polonais, dessines d’apres nature par Norblin et graves par Debucourt, Paris
1817, Muzeum Narodowe w Krakowie, d. zb. Czartoryskich, poz. 1611—1692; Album
ze zbiorów goluchowskich p.t. Norblin, Muzeum Narodowe w Warszawie, poz. 97—909;
Albumy nieborowskie z kolekcji radziwiłłowskiej, Muzeum Narodowe w Warszawie,
poz. 776; Rysunki luźne ze zbiorów z Suchej, Muzeum Narodowe w Warszawie, poz.
10; Zbiór rycin Norblina. Muzeum Narodowe w Warszawie, poz. 98.
99