Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (13.1951)

PROBLEM SZTUKI W HUTNICTWIE ŻELAZA W WIEKU XVIII


II. 5. Płyta kominkowa z monogramem L S, Stanisława Lubomirskiego. Miejsce
wykonania nie znane. Powstała ok. r. 1750. Muz Nar. w Warsz. nr inw. 20414.
(Fot. L. Sempoliński)
II. 6. Płyta kominkowa z herbem „Ślepowron“. Miejsce wykonania nie znane.
Powstała ok. 1750. Muz. Nar. w Warsz., nr inw. 20417. (Fot. E. Kozłowska)

W kompozycji bryły popiersia artysta położył największy nacisk na
ukształtowanie głowy. Doskonale uchwycił typ fizyczny czaszki Jacka Ma-
łachowskiego, znany z wielu portretów. Pociągła twarz, o miękko zazna-
czonej muskulaturze, lekko garbatym nosie i wypukłym wysokim czole,
okolona jest bujnymi włosami, zebranymi z tyłu głowy w warkocz. Spo-
kojny ruch głowy, ujmujący uśmiech i lekko przymrużone oczy, są do-
skonałą ilustracją do sylwetki młodego Jacka z okresu elekcji i dobijania
się stanowisk przy rządzie. Wrażenie realistycznego ujęcia rysów postaci
ambitnego magnata potęguje matowa migotliwość czarnego żeliwa, pod-
kreślająca płynną plastykę kompozycji popiersia.
Płyty kominkowe, dzięki swej dekoracji, chociaż zaliczane są do
przedmiotów sztuki, rozpatrywane ze stanowiska produkcji hutniczej, nie

191