ARCHITEKTURA WIEKU OŚWIECENIA



II. 23. Projekt czworaków. Zb.Gr.B.U.W., nr inw. 315/Jeż. 78. (Fot. E. Kozłowska).

Przykładem pierwszego może być wspaniale przebudowany dla Teppera
młodszego przez Zuga pałac przy ul. Długiej z wielkimi salami, które wy-
raźnie nawiązywały juz nawet nie do reprezentacyjnych sal pałaców ma-
gnackich, ale do Sali Balowej Zamku Królewskiego (il. 13). Podobne ten-
dencje wytyczyły kierunek rozbudowy przez Zuga wiejskiego pałacu Tep-
pera w podwarszawskich dobrach Falenty. Znów kolumnowe sale (il. 14)
i wielkie galerie z polichromiami Jasińskiego utrwalić miały pozycję spo-
łeczną bankiera, który podnieść się pragnął — choćby przez swą rezyden-
cję—do klasy najbardziej tradycyjnie wielkopańskiej, magnatów-ziemian.
Potwierdzenia tej tezy dopatrywać się możemy w pompatycznym napisie,
tak podobnym do niezliczonych napisów, umieszczanych w budowlach ko-
ścielnych przez magnackich i szlacheckich fundatorów. Ewangelik Tepper,
łożąc jako kolator na remont i ozdobienie kościoła w Raszynie, majesta-
tycznie nazwał się w tablicy pamiątkowej z r. 1790: „Petrus a Tepper de
clarissima Fergussonum prosapia bonorum Falenty Gołków Głosków Ra-
szyn ac aliarum eisdem attinentium dominus et haeres...“
Wydaje się, że stary Tepper — w odróżnieniu od rozrzutnika, młode-
go Fergussona, przez siebie adoptowanego — reprezentuje nurt drugi. Za-
projektowana dla niego przez Zuga willa do Głoskowa przez wyraźne na-
wiązanie do Palladiańskiej Villa Rotonda (il. 15) i surową fasadą odbija od

19