Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (65.2003)

Figuralna snycerka ołtarzowa Krzysztofa Perwangera w diecezji warmińskiej

247

13. Krzysztof Perwanger,
św. Katarzyna Sieneńska
(fragment), figura
z ołtarza różańcowego
w kościele
archiprezbiterialnym
w Ornecie, ok. 1 760-64


szerokich wylotach ostrzy oraz tarnikami i pilnikami27. Widoczne w figurach biskupich z
Dobrego Miasta drobne, okrągłe wgłębienia i podłużne żłobienia na powierzchni komż,
zdradzają użycie wiertła oraz dłuta tzw. zakrzywionego o małej średnicy wylotu. Na sto-
sowanie dłut kolankowych wskazują - nieliczne co prawda - głębokie i wąskie wybrania
rzeźbiarskiego tworzywa, widoczne min. na styku głów i draperii (zwłaszcza śś. Wojciech
i Katarzyna Sieneńska) oraz między rękoma a tułowiem (w różnym stopniu w każdej z
figur).
Godną podkreślenia jest umiejętność tworzenia iluzji zróżnicowania gatunków szat.
Przykład możliwości rzeźbiarza w tym zakresie stanowią obszerne poły kap biskupich,
jawiących sięjako grube, sztywne i ciężkie, czy też mnisze stroje śś. Dominika i Katarzy-
ny Sieneńskiej, których płynne fałdowania sugerują wełnianą, miękką tkaninę.
Opracowanie kształtu głów oraz odsłoniętych części tułowi i kończyn znamionuje - obok
precyzji wykonawstwa - daleko posunięte wysublimowanie. Dokonuje się ono w ramach

27 Dla ostatecznych wniosków niezbędna byłaby jednak analiza struktury rzeźbiarskiej dzieł pozbawionych gipsatury,
polichromii i złoceń. Niewykluczone bowiem, iż charakterystyczną płynność powierzchni statui spotęgowało nałożenie
na nie ich grubej warstwy.