DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Lileyko, Jerzy: Sąsiedztwo polsko-szwedzkie nad Bałtykiem
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0578
564
Jerzy Lileyko
8. Tarcza paradna i hełm zpostacią
Herkulesa pochodząca ze Zbrojowni
Jagiellońskiej, wyrób włoski 1550-1560.
Sztokholm, Livrustkammaren
Sprawa szwedzkich grabieży została poruszona
przez stronę polską podczas pertraktacji pokojowych
w Oliwie w 1659-1660 r. Zachowane Acta Commis-
sionis Olivensis"55 - pominięte na Wystawie - za-
wierają żądanie zwrotu zrabowanych archiwów i
armat z Królestwa i Wielkiego Księstwa Litewskie-
go, a także biblioteki królewskiej wywiezionej z
Warszawy, pomijają natomiast dzieła sztuki i inne
dobra królewskie, kościelne i prywatne56. Żądanie
polskie zostało przez Szwedów przyjęte, ale tylko w
małej części zrealizowane. Pełnej realizacji posta-
nowień traktatu domagał sięjeszcze Jan III i August
II. Później polskie działania miały już tylko charak-
ter ewidencyjny57.
Przebieg wojny wymownie ilustrowały na Wy-
stawie i w Katalogu ryciny, głównie według rysun-
ków Dahlbergha z dzieła Samuela Pufendorfa,
obrazy batalistyczne i różnego rodzaju militaria,
tworzące swego rodzaju dopełnienie artykułu Miro-
sława Nagielskiego pt. Militarne kontakty polsko-
szwedzkie w XVI-XVIII wieku^. Autor przypomina
przyczyny i przebieg polsko-szwedzkich konfliktów
55AGAD, zbiór dokumentów nr 5502; tamże, APP 46.
56 NAHLIK, op. cit., s, 140-145.
57 A. CZOŁOWSKI, Zabytki krakowskie w Szwecji, Kra-
ków 1902; L. SIKORA, Szwedzi i Siedmiogrodzianie w
Krakowie, Kraków 1908; L. KUBALA, Wojna szwedzka
w roku 1655 i 1656, [w:] id., Szkice historyczne, Seria IV,
Lwów 1913; E. BARWIŃSKI, L. BIRKENMAJER, J.
ŁOŚ, Sprawozdanie z poszukiwań w Szwecji dokonanych
z ramienia Akademii Umiejętności, Kraków 1914; S.
o Inflanty, Pomorze i panowanie nad Bałtykiem.
Wiele eksponatów skonfrontowanych z tym tekstem
podnosi swoją rangę poznawczą i historyczną, jak
np. relikty wydobyte przez Centralne Muzeum Mor-
skie w Gdańsku ze szwedzkiego statku „Solen" za-
topionego przez flotę polską podczas sławnej bitwy
pod Oliwą w 1627 r.59 Były to wojny krwawe i bez-
względne, zresztą w większości prowokowane przez
Szwecję, nie rozumiem więc, dlaczego w tytule zo-
stały określone neutralnym wyrazem „kontakty"?
To były wojny, najazdy i bitwy, a nie „kontakty
militarne", które nie wiem jakie działania oznacza-
ją, wiem natomiast, że nie można „poprawnością hi-
storyczną" i kurtuazją dyplomatyczną zagłaskiwać
przeszłość, bez względu na to jaką ona była.
Podobne cechy „oswojenia" wojennej rzeczywi-
stości zawiera esej Petera Englunda - Oblężenie
Krakowa60. Jest to niezmiernie ciekawa, drobiazgo-
wa analiza ryciny według Dahlberga przedstawiają-
cej obóz szwedzki oblegający Kraków od końca
września 1655 r. Autor wydobywa szczegóły ryciny,
które składają się na obraz „życia codziennego" woj-
HERBST, Polonica szwedzkie (rec. publikacji R. Ce-
derstróma i I.W. Linquista z 1937 r.), „Biuletyn Historii
Sztuki i Kultury" VI: 1938, nr 1, s. 101-102; WEGNER,
op. cit. (zob. przypis 52). Prace te, niekiedy o podstawo-
wym znaczeniu dla tematu Wystawy, zostały pominięte w
wykazie Bibliografii, s. 395-421.
58 NAGIELSKI, op. cit., s. 37-50.
59 Orzeł i Trzy Korony..., s. 235-241, poz. III 40-59.
60 Ibid., s. 51-57, s. 248, poz. III 69.
Jerzy Lileyko
8. Tarcza paradna i hełm zpostacią
Herkulesa pochodząca ze Zbrojowni
Jagiellońskiej, wyrób włoski 1550-1560.
Sztokholm, Livrustkammaren
Sprawa szwedzkich grabieży została poruszona
przez stronę polską podczas pertraktacji pokojowych
w Oliwie w 1659-1660 r. Zachowane Acta Commis-
sionis Olivensis"55 - pominięte na Wystawie - za-
wierają żądanie zwrotu zrabowanych archiwów i
armat z Królestwa i Wielkiego Księstwa Litewskie-
go, a także biblioteki królewskiej wywiezionej z
Warszawy, pomijają natomiast dzieła sztuki i inne
dobra królewskie, kościelne i prywatne56. Żądanie
polskie zostało przez Szwedów przyjęte, ale tylko w
małej części zrealizowane. Pełnej realizacji posta-
nowień traktatu domagał sięjeszcze Jan III i August
II. Później polskie działania miały już tylko charak-
ter ewidencyjny57.
Przebieg wojny wymownie ilustrowały na Wy-
stawie i w Katalogu ryciny, głównie według rysun-
ków Dahlbergha z dzieła Samuela Pufendorfa,
obrazy batalistyczne i różnego rodzaju militaria,
tworzące swego rodzaju dopełnienie artykułu Miro-
sława Nagielskiego pt. Militarne kontakty polsko-
szwedzkie w XVI-XVIII wieku^. Autor przypomina
przyczyny i przebieg polsko-szwedzkich konfliktów
55AGAD, zbiór dokumentów nr 5502; tamże, APP 46.
56 NAHLIK, op. cit., s, 140-145.
57 A. CZOŁOWSKI, Zabytki krakowskie w Szwecji, Kra-
ków 1902; L. SIKORA, Szwedzi i Siedmiogrodzianie w
Krakowie, Kraków 1908; L. KUBALA, Wojna szwedzka
w roku 1655 i 1656, [w:] id., Szkice historyczne, Seria IV,
Lwów 1913; E. BARWIŃSKI, L. BIRKENMAJER, J.
ŁOŚ, Sprawozdanie z poszukiwań w Szwecji dokonanych
z ramienia Akademii Umiejętności, Kraków 1914; S.
o Inflanty, Pomorze i panowanie nad Bałtykiem.
Wiele eksponatów skonfrontowanych z tym tekstem
podnosi swoją rangę poznawczą i historyczną, jak
np. relikty wydobyte przez Centralne Muzeum Mor-
skie w Gdańsku ze szwedzkiego statku „Solen" za-
topionego przez flotę polską podczas sławnej bitwy
pod Oliwą w 1627 r.59 Były to wojny krwawe i bez-
względne, zresztą w większości prowokowane przez
Szwecję, nie rozumiem więc, dlaczego w tytule zo-
stały określone neutralnym wyrazem „kontakty"?
To były wojny, najazdy i bitwy, a nie „kontakty
militarne", które nie wiem jakie działania oznacza-
ją, wiem natomiast, że nie można „poprawnością hi-
storyczną" i kurtuazją dyplomatyczną zagłaskiwać
przeszłość, bez względu na to jaką ona była.
Podobne cechy „oswojenia" wojennej rzeczywi-
stości zawiera esej Petera Englunda - Oblężenie
Krakowa60. Jest to niezmiernie ciekawa, drobiazgo-
wa analiza ryciny według Dahlberga przedstawiają-
cej obóz szwedzki oblegający Kraków od końca
września 1655 r. Autor wydobywa szczegóły ryciny,
które składają się na obraz „życia codziennego" woj-
HERBST, Polonica szwedzkie (rec. publikacji R. Ce-
derstróma i I.W. Linquista z 1937 r.), „Biuletyn Historii
Sztuki i Kultury" VI: 1938, nr 1, s. 101-102; WEGNER,
op. cit. (zob. przypis 52). Prace te, niekiedy o podstawo-
wym znaczeniu dla tematu Wystawy, zostały pominięte w
wykazie Bibliografii, s. 395-421.
58 NAGIELSKI, op. cit., s. 37-50.
59 Orzeł i Trzy Korony..., s. 235-241, poz. III 40-59.
60 Ibid., s. 51-57, s. 248, poz. III 69.