DOI issue:
Nr. 3/4
DOI article:Artykuły
DOI article:Boberski, Wojciech: Domicilium Varsoviense: Fundacja biskupa Teodora Potockiego dla jezuitów koronnych (1721)*
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.70649#0533
Domicilium Varsoviense
525
18. Kościół środowisk twórczychp.w. św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostola,
1998-1999. Fot. W. Boberski 2007
Zamurowane zostały wszystkie okna i wejścia do korytarzy. Nad portalem (bodaj pierwot-
nym), gdzie przeniesiona została tablica fundacyjna (na litografii Schmidtera jeszcze jej
brakuje) przepruto wielkie okno termalne, będące odtąd jedynym źródłem południowego
światła. Z wnętrza zostały usunięte przyścienne kolumny, a ściany w połowie wysokości
podzielił gzyms, na którym wspierały się korynckie kanelowane pilastry (po siedem
z każdej strony) dźwigające ciągłe belkowanie pod fasetą sufitu. Skalę zniszczeń wojen-
nych dokumentują kadry lotniczego ortoplanu miasta, fotografie Leonarda Sempolińskie-
go, a przede wszystkim kolejne pomiary wykreślone w 1946 r. w Biurze Odbudowy
Stolicy (il. 12-17)". Wypalona i odarta z tynku budowla odsłania w nich kolejne tajemni-
ce, jak choćby łuki zamurowanych okien ryzalitów, czy widoczną na ołówkowym podkła-
dzie jednego z przekrojów, zamkniętą koszowo arkadę dawnej loży kolatorskiej
umieszczonej w pobliżu chóru muzycznego na wysokości górnego korytarza99 100. Zdjęcia
oraz inwentaryzacje pomiarowe zaświadczają, że pomimo gruntownej zmiany szaty ze-
wnętrznej i wewnętrznej, aignerowska modernizacja zasadniczo nie naruszyła przestrzen-
nej dyspozycji budowli wzniesionej staraniem Potockiego. Ubrane w klasycy styczny
kostium mury barokowego sacellum przetrwały aż do wyburzenia w 1953 r.
Powyżej przedstawione źródła opisowe i ikonograficzne wiele pytań pozostawiają bez
odpowiedzi, dają wszakże podstawy do ogólnej charakterystyki kompleksu budowli
99 ZAP PW, Zbiór pomiarów, nr 660-81.
100 O istnieniu dwóch takich lóż wspominał Łukasz GOŁĘBIOWSKI, op. cit, s. 86. Mogłoby to wskazywać, że ich
zamurowanie, a także zmiana artykulacji ścian, nastąpiły już po realizacji projektu Aignera, może w trakcie prac prowa-
dzonych przez A. Gołońskiego w 1833 r.
525
18. Kościół środowisk twórczychp.w. św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostola,
1998-1999. Fot. W. Boberski 2007
Zamurowane zostały wszystkie okna i wejścia do korytarzy. Nad portalem (bodaj pierwot-
nym), gdzie przeniesiona została tablica fundacyjna (na litografii Schmidtera jeszcze jej
brakuje) przepruto wielkie okno termalne, będące odtąd jedynym źródłem południowego
światła. Z wnętrza zostały usunięte przyścienne kolumny, a ściany w połowie wysokości
podzielił gzyms, na którym wspierały się korynckie kanelowane pilastry (po siedem
z każdej strony) dźwigające ciągłe belkowanie pod fasetą sufitu. Skalę zniszczeń wojen-
nych dokumentują kadry lotniczego ortoplanu miasta, fotografie Leonarda Sempolińskie-
go, a przede wszystkim kolejne pomiary wykreślone w 1946 r. w Biurze Odbudowy
Stolicy (il. 12-17)". Wypalona i odarta z tynku budowla odsłania w nich kolejne tajemni-
ce, jak choćby łuki zamurowanych okien ryzalitów, czy widoczną na ołówkowym podkła-
dzie jednego z przekrojów, zamkniętą koszowo arkadę dawnej loży kolatorskiej
umieszczonej w pobliżu chóru muzycznego na wysokości górnego korytarza99 100. Zdjęcia
oraz inwentaryzacje pomiarowe zaświadczają, że pomimo gruntownej zmiany szaty ze-
wnętrznej i wewnętrznej, aignerowska modernizacja zasadniczo nie naruszyła przestrzen-
nej dyspozycji budowli wzniesionej staraniem Potockiego. Ubrane w klasycy styczny
kostium mury barokowego sacellum przetrwały aż do wyburzenia w 1953 r.
Powyżej przedstawione źródła opisowe i ikonograficzne wiele pytań pozostawiają bez
odpowiedzi, dają wszakże podstawy do ogólnej charakterystyki kompleksu budowli
99 ZAP PW, Zbiór pomiarów, nr 660-81.
100 O istnieniu dwóch takich lóż wspominał Łukasz GOŁĘBIOWSKI, op. cit, s. 86. Mogłoby to wskazywać, że ich
zamurowanie, a także zmiana artykulacji ścian, nastąpiły już po realizacji projektu Aignera, może w trakcie prac prowa-
dzonych przez A. Gołońskiego w 1833 r.