Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond [Hrsg.]: Bulletin van den Nederlandschen Oudheidkundigen Bond (2.Ser. 13.1920)

schaduwing, getuigt van een uiterst zakelijke opvatting, die zich absoluut richtte op het
constructieve. Met de meest mogelijke uitvoerigheid is geheel het stelsel van gewelven
met trekbalken, korbeelen en muurstijlen weergegeven en het samenstel van den bouw
uitgedrukt in de sobere klaarheid zijner beschrijvende lijnen.

We gevoelen in geheel het rigoureuze, mathematische karakter van dit blad: hier
is geen ruimte gelaten aan fantasie, aan het speelsch bewegen van een dichterlijken geest;
dit is de eenvoudige notitie van een, dien het om de waarheid, de geheele waarheid en
niets dan de waarheid, te doen is. De karakteristieke aanteekeningen, die de meester bij
zijn werk neerschrijft, bewijzen op zich zelve reeds, dat de bedoeling aanwezig was, daaraan

\<VtT>%iN\TS . -"\vVN\VA

Afb II. — Assendelft N. H. Voorm. kerk van den H. Odulphus. Gezicht vanuit het choor
n. h. W., 1643. Studie voor de schilderij in het Rijksmuseum door P. Saenredam.

(Verzameling Rijksbureau).

eene documenteele beteekenis te geven; zij pleiten, zooals de Heer Six reeds opmerkte,
voor een zekeren historischen zin1). En tevens bewijst deze teekening, hoezeer het den schilder
erom te doen was, de nauwgezetheid en zakelijkheid daarvan over te brengen in de latere
schilderij. De randen der teekening dragen er de sporen van, dat ze werden omgevouwen, en
vertoonen op regelmatige afstanden spijkergaatjes. De achterzijde is zwart gemaakt en de inkt-
lijnen zijn allen als met een puntig voorwerp overgetrokken en daardoor, evenals de letters
der inscriptie op de zerk, in het papier gegroefd. De schilder heeft dus deze teekening op
zijn paneel (»even groot als deze teekening is”) gespannen en eenvoudig doorgetrokken.

1) «Bulletin” 1910, blz. 22.

181