DOI Heft:
[Nr. 6]
DOI Artikel:Muller, Samuel: Pyroen
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19839#0267
'
Zeker : hier was een verschil in vorm ; maar, naar het schijnt, ook hier toch niet in beteekenis.
Immers Dr. Haslinghuis deelt ons twee zeer opmerkelijke feiten mede, die de beteekenis
van de perrons toelichten. In 1468, zegt hij, is de Luiksche zuil door Karei den Stoute
naar Brugge gevoerd, en tien jaren later is zij naar Luik teruggebracht. Deze reizen
van den Luikschen perron nu hebben (wat Dr. Haslinghuis verzuimt ons mede te
deelen) zonder twijfel eene zeer bepaalde en zeer duidelijke beteekenis gehad. 1468 is het jaar
van de »sac de Liège,” bloediger gedachtenis: de totale verwoesting van de stad Luik
door Karei den Stoute, als straf voor haar verzet tegen de Bourgondische macht. Zoo
de tyran den Luikschen perron niet ook
verwoest heeft, maar zich de moeite gegeven
heeft, hem mede te voeren naar Brugge,
dan heeft dit zonder twijfel eene bepaalde
bedoeling gehad. En het feit, dat de Luike-
naars in 1478 hun perron naar Luik hebben
teruggevoerd, verduidelijkt die beteekenis
nog; want 1478 is het jaar van den opstand
van geheel Nederland tegen het Bourgon-
dische gezag, na het sneuvelen van Karei
den Stoute. Zoo ook de Luikenaars zich toen
beijverd hebben, om hun perron terug te
voeren naar zijne oude standplaats, dan
hebben ook zij daarin zonder twijfel eene
bepaalde symbolische beteekenis gezien. En
geen andere beteekenis kan dat zijn dan
deze, dat zij in den perron hebben gezien
het embleem van de zelfstandigheid der stad
Luik, die haren burgers dierbaar was, terwijl
zij den overweldiger een doorn in het oog
was. Vóór de overweldiging door Karei
den Stoute was Luik een centrum van verzet
geweest midden in het omliggende land, — Marktkruis te Chichester.
een zelfstandige kern, die van bijzondere
beteekenis was in den Bourgondischen tijd, maar die toch ook in normale tijden eene
eigene beteekenis had gehad, zooals iedere stad met haar eigen beheer iets afzonderlijks was
in het omliggende land. Al was de Luiksche perron dus van wat anderen vorm, in
beteekenis was hij stellig verwant aan den Utrechtschen pyroen.
Nu brengt Dr. Haslinghuis echter nog eene derde soort van pyroen in het
debat, — een monumentje, dat eene andere beteekenis schijnt te hebben: het marktkruis,
waarvan hij verschillende voorbeelden aanwijst. Deze aanwijzing trof mij; want een
der monumentjes, die hij noemt, heb ik zelf aanschouwd en ik kan er hierbij
16
247
Zeker : hier was een verschil in vorm ; maar, naar het schijnt, ook hier toch niet in beteekenis.
Immers Dr. Haslinghuis deelt ons twee zeer opmerkelijke feiten mede, die de beteekenis
van de perrons toelichten. In 1468, zegt hij, is de Luiksche zuil door Karei den Stoute
naar Brugge gevoerd, en tien jaren later is zij naar Luik teruggebracht. Deze reizen
van den Luikschen perron nu hebben (wat Dr. Haslinghuis verzuimt ons mede te
deelen) zonder twijfel eene zeer bepaalde en zeer duidelijke beteekenis gehad. 1468 is het jaar
van de »sac de Liège,” bloediger gedachtenis: de totale verwoesting van de stad Luik
door Karei den Stoute, als straf voor haar verzet tegen de Bourgondische macht. Zoo
de tyran den Luikschen perron niet ook
verwoest heeft, maar zich de moeite gegeven
heeft, hem mede te voeren naar Brugge,
dan heeft dit zonder twijfel eene bepaalde
bedoeling gehad. En het feit, dat de Luike-
naars in 1478 hun perron naar Luik hebben
teruggevoerd, verduidelijkt die beteekenis
nog; want 1478 is het jaar van den opstand
van geheel Nederland tegen het Bourgon-
dische gezag, na het sneuvelen van Karei
den Stoute. Zoo ook de Luikenaars zich toen
beijverd hebben, om hun perron terug te
voeren naar zijne oude standplaats, dan
hebben ook zij daarin zonder twijfel eene
bepaalde symbolische beteekenis gezien. En
geen andere beteekenis kan dat zijn dan
deze, dat zij in den perron hebben gezien
het embleem van de zelfstandigheid der stad
Luik, die haren burgers dierbaar was, terwijl
zij den overweldiger een doorn in het oog
was. Vóór de overweldiging door Karei
den Stoute was Luik een centrum van verzet
geweest midden in het omliggende land, — Marktkruis te Chichester.
een zelfstandige kern, die van bijzondere
beteekenis was in den Bourgondischen tijd, maar die toch ook in normale tijden eene
eigene beteekenis had gehad, zooals iedere stad met haar eigen beheer iets afzonderlijks was
in het omliggende land. Al was de Luiksche perron dus van wat anderen vorm, in
beteekenis was hij stellig verwant aan den Utrechtschen pyroen.
Nu brengt Dr. Haslinghuis echter nog eene derde soort van pyroen in het
debat, — een monumentje, dat eene andere beteekenis schijnt te hebben: het marktkruis,
waarvan hij verschillende voorbeelden aanwijst. Deze aanwijzing trof mij; want een
der monumentjes, die hij noemt, heb ik zelf aanschouwd en ik kan er hierbij
16
247