Chrzanowski, Tadeusz: Bardo (Wrocław [u.a.], 1980)

94

KLASZTOR REDEMPTORYSTOW

„Probostwo” — czyli obecny klasztor — powstai, po
spaleniu poprzedniego, w latach 1712—-1716, a jego budow-
niczym był prawdopodobnie tenże praefectus caementa-
riorum — Jan Jerzy Reichel, który wzniósł kościół. Kto
budowlę projektowal? Chyba nie Klein, brak tu bowiem
typowych dla niego podziaiów pilastrowych. Do czasu
kasaty zakonu w 1810 r. mieszkali tu zakonnicy cysterscy
pełniący funkcję proboszczów (superiorów) i wikarych.
Później większą część budynku przekształcono na szkołę,
świeckiemu proboszczowi pozostawiając w użytkowaniu
jedynie część przyległą do kościoła. Bardzo ważny dla
dziejów zespołu był rok 1900, kiedy to biskup wrocławski,
kardynał Jerzy Kopp uzyskał zezwołenie na osadzenie tu
redemptorystów (był to jeden z zakonów szczegółnie zwal-
czanych w okresie „Kulturkampfu”). Dopiero jednak w
1923 r. zakonnicy przejęli cały budynek i wkrótce potem
dokonali remontu oraz wbudowania w kondygnację da-
chową skrzydła poprzecznego piętra mansardowego.

Budynek, podobnie jak kościół, murowany z kamienia
i otynkowany jest piętrowy i posiada nieregularny rzut
zbliżony do litery T. Główne skrzydło, przylegające od
południa do kościoła, jest doń prostopadłe, a na przeciw-
ległym końcu łączy się ze skrzydłem poprzecznym, przy
czym jest ono usytuowane w ten sposób, że od zachodu
wysuwa się tylko nieznacznym ryzalitem przed fasadę
skrzydła głównego, natomiast od wschodu bardzo wy-
datnie, na głębokość czterech osi. Artykulacja elewacji
zewnętrznych, jak wspomniałem, jest nader prosta: two-
rzą ją podziały ramowe wyrobione w tynku oraz rytm
otworów okiennych w uszatych obramieniach, z tych nie-
które kamienne, większość również wykonana w tynku.
Portal wejściowy w skrzydle głównym od zachodu uległ
pewnej modyfikacji po przejęciu klasztoru przez redempto-