Inscriptiones Asiae Provinciarvm Evropae Graecorvm Illyrici Latinae (pars 2volumini 3, pars posterior): Inscriptionum Illyrici Partes VI. VII. Res gestas divi Augusti. Edictum Diocletiani de pretiis rerum. Privilegia militum veteranorumque. Instrumenta Dacica comprehendens (Berolini: Georgivm Reimervm, 1873)

RAETIA

935

VIAE RAETIAE

XIII. VIAE RAETIAE.
1. Augusta Vindelicum Matreium.

Via haec primaria Raetiae ab Augusta Vindelicum Matreium indeque
Tridentum et Veronam sic enarratur in itinerariis, scilicet ut duplex sit
in prima parte Augusta Partanum:

Peutingerana:

Itinerarium p. 275:

Augusta Vindelicum Augusta Vindelicum

ad Novas

Avodiaco

Coveliacas
XX

XXXVI

Abuzaco

xxx

Itinerarium p. 236.259:
Augusta Vindelicum
XXVII
Ambrae
XL
ad pontes Tessenios
(Tesseninos)
xx

Tarteno
XI
Scarbia
| XVIIII
Vetonina
I
XVIII
Matreio
XX
Vepiteno

Partano
xxx p. 275
xxiii vel xxxm
p. 258
Veldidena

XXXVI
I
Vipiteno

Partano

Prima statio ad Novas ignota est. De Abudiaco, hodie Epfach, supra p. 710
egimus; convergebant ibi duae viae primariae Raetiae, altera haec

Augusta Tridentum, altera a Ponte Aeni Cambodunum. Coveliacae ignotae
sunt. Viae alterius prima statio Ambra, id est Bruck ad fluvium
Amber, proprie pertinet ad viam Augusta luvavum; statio intermedia ad
pontes Tesseninos vel Tessenios incidit fere in Spatzenhausen prope la-
cum Staffel. Partanum (nam Tartenum Peutingeranae corruptum est) esse
Partenkirchen et ex nomine colligitur et ex mensuris viae utriusque
Augusta Partanum, quae veris plane respondent. Unus ex his partibus
adhuc prolatus est cippus miliarius Severi et Caracallae Partani repertus;
sed caret et ipse tam numero quam capitis viae indicatione. Scarbia
deinde creditur esse Scharnitz vicus situs ad fluvium Isaram probabiliter.
Columna miliaria observata est paullo ante Scharnitz in summo monte
ad Mittenwald; sed exemplum eius non extat. Quae sequuntur sta-
tiones Veldidena (unde Vetonina fecit qui scripsit Peutingeranam)
et Matreium notae ex itinerariis solis propter nominum similitudinem
et spatiorum congruentiam recte referuntur ad Wilten prope Innsbruck
et Matrey sub monte Brenner. Ex hisce locis miliarios habemus
sex, quattuor Severi et Caracallae, in his tres cum numeris ab
Augusta m. p. CX (Wilten), CXVzI (Ambras), CXXX (Lueg prope
Matrey), duos luliani, in his unum cum numero ab Augusta m. p. LXXXX
(Wilten). Quae diversitas ut explicetur, Severi cippos referemus ad viam
per Ambram et pontes Tessenios, cum sic eundo ab Augusta distet Vel-
didena m. p. CXVII, Matreium m. p. CXXXV, contra luliani cippos ad
viam derectam per Abudiacum, cum sic eundo ab Augusta distet Veldidena
m. p. XCVL — Reliqua pars viae a Matreio Veronam enarrabitur in Italia;
milia quoque eius partis iam numerantur non ab Augusta, sed a Verona. —
Praeter viam primariam hanc etiam alteram itinerarium p. 259 proponit
a Ponte Aeni Veldidenam sic: Ponte Aeni — M. P. XXXVIII (XXVIII
Esc.) — Albiano — XXVI — Masciaco (Mastiaco Esc.) — XXVI —
Veldidena, quae potest esse ea, cuius vestigia visuntur infra Helfendorf
prope Tegernsee et in valle Achern, unde transit in vallem Aeni (Ver-
handlungen fur Niederbaiern 5, 374).

5978 in Partakirch in statua fragmenta hec peut. similiterque apian.

Frustra indagavit rosch-

mannus ms.

I Μ P i
L ■SEPTIM^
PE RTI NAX
AD IAB Γ
5 PONTIF;
IMP «XII
IMP · CA
~'',τοί

Aventinus apud Apianum 448, 5 et Peutingerum
cod. 527 f. 55 et 56'; apud ipsum Aventinum in an-
nalium recensione Latina deest, in Germanica (codd.
1560. 1567 et ed. 1566 f. 157) profertur quidem
columna Partenkirchensis, sed inscriptione Rad-
stattensis columnae (cum atmliii) n. 5722 pro
hoc fragmento substituta. Ex Apiano Velserus
1594 p. 260, ex hoc Grut. 158, 1. Hefner
n. 144.
Vv. recte separavit Peutinger II solus; Peut. I Apianusque continuant.— 2 SEPTiNiPeut.il.—
8 in. hiatum notat solus Peut. II.

5979 Inutrium,jetzt Mittenwald, ein margkt nitweit
vom Ursprung der Iser. Daselbst ein alter Stain
gefunden worden, den hat Kayser Maximillian
gen Insprugkh fuhren lassen Aventinus.
Aventinus in annalium recensione Germanica cod.
1560 f. 148 ‘, ed. 1566 f. 156 (in Latina recensione
deest; ex Aventino repetiit Hefner n. 154) sub
praescriptione hac proponit cippum miliarium vere
Radstattensem relatum supra n. 5722. Ipsa igitur
inscriptio cippi Mittenwaldensis apud eum deside-
ratur neque ullus extat Ambrasi, quem probabile
sit stetisse Mittenwaldi. Nam Ambrasiensis n. 5982
quamquam quo loco repertus sit ignoratur,
tamen non potest esse Mittenwaldensis, cum nu-
merus cxvii refragetur.

5980 ‘bini miliarii reperti sunt in fundo rustici ad viam regiam ad summitatem montis Schonberg ad districtus Wilthine ecclesiastici, qui ad pedem
huius montis protendit, viciniam’ roschmann, agens de titulis hoc et n. 5989. Adhuc Wilteni in coenobio.

IMP CAES L S sic
SEVERO PIO PERTl
NACI AVG ARABICO

ADIABENICO PART BRIT

5 P MAX T-P-III IMP VII CoS II p. C. 195

P P PROCOS · Έ IMP

M BRITANNICO Μλίχ

p. C. 215

ΪΙΙΙΙ P P PROCj/oriisi

FELIC PRINCipi

10 TR P XVIII IMP Illi cos

CAE|«
M AVR ANTONINO Pio

Descripsi. Habet Roschmannus in commentario ms. (bibi. Dipaul. n. 449, nunc 929) sic inscripto:
‘par sine pari lapidum milliariorum Romanorum, qui nuper reperti lectissimam bibliothecam
Wilthinensem nunc exornant, brevibus notis illustrati ab Antonio Roschmann S. C. M. bibliothe-
cario’. Eum commentarium scriptum esse a. 1758 auctor est Siauve (de ant. Norici viis p. XII),
recte, opinor; certe in dissertatione eiusdem Roschmanni de cursu publico, quae annum habet in-
scriptum 1755, hos lapides non refert inter reliquos Tirolenses miliarios, nec magis leguntur in sylloge
eius inscriptionum. Edidit titulum nemo.
4 part-brit· non recte conveniunt anno 195 videnturque descendere ex titulis, quibus extremis annis
usus est Severus Parth. max. Brit. max. Cf. n. 5745. — post 9 desiderantur Germanico · max ·
pontif-max; praetermissa a me putabam, sed ectypum a Schenkelio benigne subministratum confir-
mavit ea abesse a lapide. — 10 extr. descripsi mv. — 12 sic excepi: iciri/i; quod posui supra,
habet Roschmannus.