De Dietsche warande: tijdschrift voor kunst en Zedegeschiedenis (3: 9.1896)

TENTOONSTELLINGEN.

291

meer gebruikelijk wordt, hebben zich allerlei parasieten om
het gebouw verzameld, wel gedeeltelijk om tot sieraad te ver-
strekken, maar tevens om de inkomsten daarvan te deelen.

Die het inzicht heeft uit Belgiën of de Nederlanden,
Berlijn te bezoeken, moet op de heen- of terugreis Kiel eens
aandoen; daar is op de scheepsten toon stelling even zooveel
leerrijks als vermakelijks te zien. Hier is het noord-oost
zeekanaal. De pracht der openingsfeesten is nog met geheel
verdwenen. En dan, hoevele binnenlandsche landratten
zijn er niet, die nog nooit een oprecht oorlogschip hebben
gezien ? —

Verder hebben wij nog tentoonstellingen zooveel als men
wil. Laat ons maar beginnen met de zulke die door eene
zeer merkwaardige, geheimzinnige aantrekkelijkheid omkleed
zijn: Rusland, het land van het absolutismus, wat in ont-
wikkeling en politische beschaving achter gebleven is, wordt
dikwijls ook beschouwd als het land waar de nijverheid ach-
teruit blijft. In zekere opzichten is dat ook waar, en daarom
zal het tafereel des te bekoorlijker zijn, wat de bezoeker in
Nischni-Novgorod wacht. Wij hebben hier eene verzameling
van voortbrengselen, die voor ons reeds lang verouderd en
hierlangs omslachtigen weg in hei leven zijn geroepen; maar
zij hebben dan ook een nationaal karakter en zijn van on-
dubbelzinnige duurzaamheid. Het is niet te verwonderen
wanneer, zooals wij zeiden, voor ons een sluier van geheim-
zinnigheid over deze russische voortbrengselen ligt verspreid.
Vooreerst is de russische afgeslotenheid voor den reiziger
eerst na een soort van examen te overwinnen, en dan is
de afstand van de westkust van Europa bijna met die van
Palestina te vergelijken. Verre achter Moskau ligt Nischni-
Novgorod; van Warschau naar Moskau heeft de sneltrein
reeds 30 uren noodig !

In Nischni-Novgorod houdt de spoor op. Wie verder oost-
waarts, naar het oude Kazan wil, moet de Wolga-stoomboot
gebruiken. Op deze reis heeft men gelegenheid genoeg een
beeld van het oud-Russisch leven te bestudeeren. —

Nu trekken wij naar eene streek waar eenzijdig Chau-
vinismus nog een hindernis schijnt te zijn tot het bereiken
van het hoogtepunt der beschaving.

Zoolang als men in Hongarije Duitschers noodig had,
liet men zich hunne aanwezigheid en hunne taal welgevallen;
men duldde ook de duitsche joden; maar nadat men ze bij