DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26591#0185
Boefianlknnb.
Bastaardwoordenboek, door Jan Broeckaert, werkend lid der
Koninklijke Vlaarasche Academie. Gent, Siffer, 1805.
De Vlaamsclae Academie ontwikkelt eene standvastige werkzaam-
heid ; eensdeels door de uitgave van bekroonde prijsschriften, over de
meest belangrijke en verschillende onderwerpen hande'end, andersdeels
door de werken van haar eigen leden opgesteld.
Eene geheele rij wordt reeds daarmede gevuld.
Heden werpen wij een oog op de laatste soort, namelijk op het
jongst verschenen werk van den heer J. Broeckaert over de schuim- of
bastaardwoorden.
De schrijver geeft ter inleiding een kort overzicht van de geschiedenis
der taalverbastering en van de pogingen sedert de zestiende eeuw aan-
gewend, om alle schuimwoorden uit de taal te verbannen, waarna ver-
volgens Spieghel, Huygens, Hooft en anderen in onze dagen met
minder of meer goeden uitslag hebben gestreefd. Van het werk zelfs
kunnen wij niet anders zeggen, dan dat het in ’t algemeen uitmuntend
is geslaagd. Dat velen het, ondanks de 440 bladzijden, toch niet
volledig zullen vinden, behoeft niet gezegd te worden ; het is eene
soort van neuswijsheid, dewijl zulk een werk nooit volledig is, en
nooit volledig kan zijn, ten minste voor ieders oor en oog niet.
Eerst zou men daartoe moeten vaststellen wat men door de uit-
drukking bastaardwoord, verstaat; men zou de uitdrukking moeten
definieèren, dat wil zeggen zóó « omschrijven » dat de gezamenlijke
eigenschappen daarvan worden aangeduid. Dit houd ik voor onmogelijk-,
want eene menigte uitdrukkingen zullen door dezen tot de bastaarden
worden gerekend, door anderen niet.
Men zegt. b. v. kapitein, kolonel, officier zijn geen bastaardwooi den,
ook telegraaf\ telrphoon, niet. En toch zijn zij wel door meer neder-
landsche woorden te vervangen, al moet de weg door Hooft ingeslagen
ook afgekeurd worden.
Ik heb daarvan zelf de ondervinding opgedaan en vind de nederland-
sche woorden dan ook meest bij Broeckaert vermeld. Verder is b. v. een
woord als piano niet van bastardij verdacht en zou toch wel degelijk
Bastaardwoordenboek, door Jan Broeckaert, werkend lid der
Koninklijke Vlaarasche Academie. Gent, Siffer, 1805.
De Vlaamsclae Academie ontwikkelt eene standvastige werkzaam-
heid ; eensdeels door de uitgave van bekroonde prijsschriften, over de
meest belangrijke en verschillende onderwerpen hande'end, andersdeels
door de werken van haar eigen leden opgesteld.
Eene geheele rij wordt reeds daarmede gevuld.
Heden werpen wij een oog op de laatste soort, namelijk op het
jongst verschenen werk van den heer J. Broeckaert over de schuim- of
bastaardwoorden.
De schrijver geeft ter inleiding een kort overzicht van de geschiedenis
der taalverbastering en van de pogingen sedert de zestiende eeuw aan-
gewend, om alle schuimwoorden uit de taal te verbannen, waarna ver-
volgens Spieghel, Huygens, Hooft en anderen in onze dagen met
minder of meer goeden uitslag hebben gestreefd. Van het werk zelfs
kunnen wij niet anders zeggen, dan dat het in ’t algemeen uitmuntend
is geslaagd. Dat velen het, ondanks de 440 bladzijden, toch niet
volledig zullen vinden, behoeft niet gezegd te worden ; het is eene
soort van neuswijsheid, dewijl zulk een werk nooit volledig is, en
nooit volledig kan zijn, ten minste voor ieders oor en oog niet.
Eerst zou men daartoe moeten vaststellen wat men door de uit-
drukking bastaardwoord, verstaat; men zou de uitdrukking moeten
definieèren, dat wil zeggen zóó « omschrijven » dat de gezamenlijke
eigenschappen daarvan worden aangeduid. Dit houd ik voor onmogelijk-,
want eene menigte uitdrukkingen zullen door dezen tot de bastaarden
worden gerekend, door anderen niet.
Men zegt. b. v. kapitein, kolonel, officier zijn geen bastaardwooi den,
ook telegraaf\ telrphoon, niet. En toch zijn zij wel door meer neder-
landsche woorden te vervangen, al moet de weg door Hooft ingeslagen
ook afgekeurd worden.
Ik heb daarvan zelf de ondervinding opgedaan en vind de nederland-
sche woorden dan ook meest bij Broeckaert vermeld. Verder is b. v. een
woord als piano niet van bastardij verdacht en zou toch wel degelijk