EEN HELD.
442
geen bloemen weer, door mijne hand voor anderen
geplukt.
« En de velen dan, wier lijden gij verzacht hebt ? »
« lk heb meer lieden gedood dan vertroost, »
klonk het plechtig.
« Maar al uwe lauweren ? Zij toch overdekken
de rivier, hoe ver uw oog ook reiken mag ? »
« (rij doelt op de gewonnen veldslagen, als zelfs
generaals zich verkozen te scharen onder mijn be-
vel; de kanonnen en de vlaggen op den vijand ver-
overd; van dat alles heb ik inderdaad eens als jonge-
ling gedroomd. Nu de droom zich verwezenlijkt heeft,
heb ik ingezien wat dit alles beteekende. De gron-
den, waarop ik mijne overwinningen behaalde, zijn
door den oorlog herschapen van bloeiende weiden
in platgetreden, verwoesten bodem; het zal lang
duren voordat er weer graan oprijst uit dat van
bloed doorweekte zand. De landbouwers zelf zijn
dood, er moet een nieuw geslacht oprijzen om de
hand weêr aan den werkeloozen ploeg te slaan, om
brood aan de natie te kunnen geven. Die kanonnen
zijn afgrijselijke moordenaars geweest; die vlaggen
werden tot het laatst toe verdedigd door haar vaan-
delwacht, die keurbende der legers, en geen van
hare kampioenen, die haar levend overgaf. Ziedaar
de naakte waarheid, die ik eerst bij het kalme licht
van mijn levensavond leerde inzien. »
Er had geen bitterheid, maar slechts een onein-
dige weemoed in den rustigen toon gelegen, waarop
deze woorden waren geuit.
<• Dus hadt gij liever het leven van een land-
edelman willen leiden ? » vroeg Madelon verbaasd.
« Ik wilde dat ik eeuwigheidswerk had ver-
richt »,
442
geen bloemen weer, door mijne hand voor anderen
geplukt.
« En de velen dan, wier lijden gij verzacht hebt ? »
« lk heb meer lieden gedood dan vertroost, »
klonk het plechtig.
« Maar al uwe lauweren ? Zij toch overdekken
de rivier, hoe ver uw oog ook reiken mag ? »
« (rij doelt op de gewonnen veldslagen, als zelfs
generaals zich verkozen te scharen onder mijn be-
vel; de kanonnen en de vlaggen op den vijand ver-
overd; van dat alles heb ik inderdaad eens als jonge-
ling gedroomd. Nu de droom zich verwezenlijkt heeft,
heb ik ingezien wat dit alles beteekende. De gron-
den, waarop ik mijne overwinningen behaalde, zijn
door den oorlog herschapen van bloeiende weiden
in platgetreden, verwoesten bodem; het zal lang
duren voordat er weer graan oprijst uit dat van
bloed doorweekte zand. De landbouwers zelf zijn
dood, er moet een nieuw geslacht oprijzen om de
hand weêr aan den werkeloozen ploeg te slaan, om
brood aan de natie te kunnen geven. Die kanonnen
zijn afgrijselijke moordenaars geweest; die vlaggen
werden tot het laatst toe verdedigd door haar vaan-
delwacht, die keurbende der legers, en geen van
hare kampioenen, die haar levend overgaf. Ziedaar
de naakte waarheid, die ik eerst bij het kalme licht
van mijn levensavond leerde inzien. »
Er had geen bitterheid, maar slechts een onein-
dige weemoed in den rustigen toon gelegen, waarop
deze woorden waren geuit.
<• Dus hadt gij liever het leven van een land-
edelman willen leiden ? » vroeg Madelon verbaasd.
« Ik wilde dat ik eeuwigheidswerk had ver-
richt »,