DOI Artikel:
Tsuntas, Chrēstos: Mētrai kai xiphē ek Mykēnōn
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14646#0073
125
ΜΗΤΡΑΙ ΚΑΙ ΞΙΦΗ ΕΚ ΜΥΚΗΝΩΝ
126
"ναϊκής περιόδου, και έπειδή τά κοσμήματα έκεΐνα
■άνεκαλύφθησαν κατά τον δοΐπίβιηαηη έν τή δευ-
τέρα πόλει του Ιλίου, πρέπει νά είναι αρχαιότερα
της δευτέρας π. Χ. χιλιετηρίδος 1. Άλλα μετά
την άνακάλυψιν της έκτης τρωικής πόλεως δεν
είναι βέβαιον , δτι ό δοΐιΐίβιτίίΐηη δεν έπλανήθη,
ουτω δέ ήδη δ Εναη82 ένεκα άλλων λό^ων άπο-
•φαίνεται δτι «οί τρωικοί θησαυροί ουδαμώς άνή-
κουσιν εις την άπομεμακρυσμένην έποχήν, εις ην
κατ' αρχάς άνήχθησαν υπό του δοΐιΙίβΓηαηη* ή ό'λη
αυτών όψις δεικνύει δ'τι είναι μυκηναϊκοί και δτι
άνήκουσι μάλλον εις την έκτην ή εις την δευ-
τέραν πόλιν » . Ή κρίσις αυτη μοι φαίνεται όρΟή
~ν.αϊ περί άλλων και περί των μετά κοκκιδώσεως
κοσμημάτων δεν είναι δμως βεβαίως ανάγκη
■να ύποτεθώσι πάντα τά άποτελουντα τους θη-
σαυρούς έκείνους πράγματα σύγχρονα άλλήλοις'
διότι τοιαύτα κειμήλια δυνατόν είναι νά κατεσκευ-
άσίησαν αιώνας δλους πριν κατατεθώσιν εις τά
:μέρη, έν οΐς ευρέθησαν.
Εξαιρουμένων ουτω των τρωικών κοσμημάτων
μένουσι μόνον δύο έκ Μυκηνών και πιθανώς έν
κρητικόν, έξ ών δυνάμεθα νά συμ,περάνωμεν, δτι
ήδη προ της νεωτέρας μυκηναϊκής περιόδου ήτο
γνωστή ή κατασκευή και έπικόλλησις των κοκκί-
δων, ήσαν δηλαδή γνωσταί αί βάσεις, έφ' ών στη-
ρίζεται ή τέχνη αυτη. Πέραν τούτου δμως δεν
-ειχε προοδεύσει και ή χρήσίς της ήτο περιωρι-
σμένη' ίσως δέ κοσμήματα, ώς τά έκ τών τάφων
της άκροπόλεως δοΐιΙίβιΉ&ηη Μγοβηβδ 282, 283,
■354 και άλλα, έν οίς οί ομφαλοί περιβάλλονται
ύπο πυκνών έκτύπων στιγυ.ών και γρααυ.αί δλαι
(Γ ί γ Γι
και ρόδακες σχηματίζονται οι ομοίων στιγμών,
■έχρησίμευσαν ώς πρότυπα άπομιμήσεως και έδω-
καν ουτω άφορμήν εις τήν συστηματικήν χρήσιν
•και τήν τελειοποίησιν της κοκκιδώσεως' διότι τψ
οντι οί κύκλοι έκεϊνοι και αί γραμμαί και οί ρό-
-δακες έξ έκτύπων στιγμ.ών προξενουσι τήν έντύ-
πωσιν άληθους κοκκιδώσεως Ή τελειοποίησϊς δέ
■απέβλεπε βεβαίως προ πάντων τήν κόλλησιν, διότι
<αΰτη είναι τό δυσχερέστατον μέρος τή<: εργασίας3-
' Όρο Όοι-ρΓβΜ, Τιό.|£ι σ. 61.
2 .Γουπι&Ι οί' ΙιβΙΙ. δΐιιάϊβδ XIV σ. 330, 29<ι .
3 ϋαΐ'βΐΐΐΐιβί'β βΐ 8&§1ίο, ΡϊοΙίοη. «1β8 αηΙίηαϊΙβ8 I σ. 794.—
ΒΙύπιηβΓ, ΤβοΙιηο1ο§ϊ6 υηιΐ Τβπηίηο1ο$ίβ IV σ. 316 έξ.
και έπειδή αί κοκκίδες τοΟ κρητικοΟ κοσμήματος
και τών δύο έκ τών τάφων της άκροπόλεως είναι
ίκανώς μεγάλαι και κείνται άραιώς, ή έπικόλλησ^
των βεβαίως δεν άπήτει τήν προσοχήν και δεξιό-
τητα, ίσως μάλλιστα ούδέ τά αύτά τεχνικά μέσα,
άτινα ήσαν άναγκαΐα διά τήν στερέωσιν τών μι-
κροσκοπικοί) πολλάκις μεγέθους κοκκίδων τών
ύστερωτέρων έργων.
Κατά τήν νεωτέραν μυκηναϊκήν περίοδον ποι-
κιλώτατοι είναι οί τρόποι, καθ' ους γίνεται χρήσις
τών κοκκίδων, και συχνά θαυμαστή ή λεπτότης
της έργασίας. Δείγματα ικανά έχουσιν ήδη δημο-
σιευθή και πολύ περισσότερα μένουσιν ανέκδοτα,
αλλ είναι δύσκολον και ίσως περιττόν ν1 άναφέ-
ρωμεν αύτά ένταΰθα' θά περιορισθώ λοιπόν εις εν
μόνον. Ό Άλ έξανδρος Οεΐ8ΐβ11αηί, περι ου γνωστόν
είναι πόσον έμελετησε τά χρυσά έτρουσκικά κο-
σμήματα, άτινα και άπεμιμήθη μετά πολλής έπι-
τηδειότητος, φρονεί δτι ή τέχνη το0 κοσμεϊν με-
ταλλικάς έπιπέδοας ή κυρτάς έπιφανείας οι' έπι-
κεκολλημένων έλαχίστων χρυσών κοκκιδίων έφευ-
ρέθη υπό τών Φοινίκων μεταξύ τοΟ εβδόμου και
του πέμπτου π. Χ. αιώνος1. Ή τέχνη δμως αυτη
ήτο γνωστή έν τη νεωτέρα μυκηναϊκή περιόδω, ώς
άποδεικνύουσι, πλήν άλλων, δυο μικρά κοσμή-
ματα έκ τοΟ τάφου τοΟ Βαφείου 2' τό έν τούτων
είναι σφαίρα χρυσή, κοίλη και διάτρητος -—■ κε-
φαλή καρφίδος ίσως — κεκαλυμμένη δλως ύπο
κοκκιδίων, τό δ1 έτερον δισκάριον κυρτόν φέρον έκ-
τύπους ενα όμφαλόν έν τω μέσω και οκτώ άλλους
μικρότερους πέριξ, πάντας δέ κεκαλυμμένους πά-
λιν ύπο σμικροτάτων πυκνών κοκκιδίων. Αμφό-
τερα ένθυμίζουσι κοσμήματα έκ τών τελειότατων
έτρουσκικών ή έν Έτρουρία άνακαλυφθέντων 3, μοί
φαίνεται δέ άναμφίβολον, δτι υπάρχει στενή σχέ-
σις μεταξύ αύτών, δτι δηλαδή αί παραδόσεις και
οί τρόποι της μυκηναϊκής χρυσοχοΐας κληροδοτη-
θέντες εις τάς κατόπιν έποχάς και τελειοποιηθέντες
έν πολλοίς ένταΰθα και έν ταϊς νήσοις και άκταϊς
1 Οακίοΐΐαηϊ, ϋβ§Ή οη β άβί §ϊοίβ!Ιί ηοΐΐα βχροϊίζ. άί Ρα-
ΠΚΪ 1879 σ. 7-10. Δέν ειδον εγώ τό βιβλίον τοϋτο, αναφέρει δέ τήν
γνώρ,ην το5 συγγραφέως σχεδόν αύτολεξεί ώς έν τω κειρ,ένω ό Όβ
1.1113,8, Οπ§ϊηβ8 άβ 1'οΐ'Γόνΐ'βΓΪβ οίοίκοηπόο III σ. 76, 1.
2 Αρχαιολ. Έφηυ.. 1889 γΛί. 7 άρ. 6 '/.αί 12. Δυστυ/_ώς αί εικό-
νες δεν είναι πολύ καλαί.
3 Πρβ. -. χ. τά έν ϋ3,ΓβΠΐ1)6Γ8 61 8&§Ίίθ, ΌίοΙΪΟΠ. άβ8 Β,πΙΪ-
ςαϊΐβδ I σ. 795 είκ. 960 και 961.
ΜΗΤΡΑΙ ΚΑΙ ΞΙΦΗ ΕΚ ΜΥΚΗΝΩΝ
126
"ναϊκής περιόδου, και έπειδή τά κοσμήματα έκεΐνα
■άνεκαλύφθησαν κατά τον δοΐπίβιηαηη έν τή δευ-
τέρα πόλει του Ιλίου, πρέπει νά είναι αρχαιότερα
της δευτέρας π. Χ. χιλιετηρίδος 1. Άλλα μετά
την άνακάλυψιν της έκτης τρωικής πόλεως δεν
είναι βέβαιον , δτι ό δοΐιΐίβιτίίΐηη δεν έπλανήθη,
ουτω δέ ήδη δ Εναη82 ένεκα άλλων λό^ων άπο-
•φαίνεται δτι «οί τρωικοί θησαυροί ουδαμώς άνή-
κουσιν εις την άπομεμακρυσμένην έποχήν, εις ην
κατ' αρχάς άνήχθησαν υπό του δοΐιΙίβΓηαηη* ή ό'λη
αυτών όψις δεικνύει δ'τι είναι μυκηναϊκοί και δτι
άνήκουσι μάλλον εις την έκτην ή εις την δευ-
τέραν πόλιν » . Ή κρίσις αυτη μοι φαίνεται όρΟή
~ν.αϊ περί άλλων και περί των μετά κοκκιδώσεως
κοσμημάτων δεν είναι δμως βεβαίως ανάγκη
■να ύποτεθώσι πάντα τά άποτελουντα τους θη-
σαυρούς έκείνους πράγματα σύγχρονα άλλήλοις'
διότι τοιαύτα κειμήλια δυνατόν είναι νά κατεσκευ-
άσίησαν αιώνας δλους πριν κατατεθώσιν εις τά
:μέρη, έν οΐς ευρέθησαν.
Εξαιρουμένων ουτω των τρωικών κοσμημάτων
μένουσι μόνον δύο έκ Μυκηνών και πιθανώς έν
κρητικόν, έξ ών δυνάμεθα νά συμ,περάνωμεν, δτι
ήδη προ της νεωτέρας μυκηναϊκής περιόδου ήτο
γνωστή ή κατασκευή και έπικόλλησις των κοκκί-
δων, ήσαν δηλαδή γνωσταί αί βάσεις, έφ' ών στη-
ρίζεται ή τέχνη αυτη. Πέραν τούτου δμως δεν
-ειχε προοδεύσει και ή χρήσίς της ήτο περιωρι-
σμένη' ίσως δέ κοσμήματα, ώς τά έκ τών τάφων
της άκροπόλεως δοΐιΙίβιΉ&ηη Μγοβηβδ 282, 283,
■354 και άλλα, έν οίς οί ομφαλοί περιβάλλονται
ύπο πυκνών έκτύπων στιγυ.ών και γρααυ.αί δλαι
(Γ ί γ Γι
και ρόδακες σχηματίζονται οι ομοίων στιγμών,
■έχρησίμευσαν ώς πρότυπα άπομιμήσεως και έδω-
καν ουτω άφορμήν εις τήν συστηματικήν χρήσιν
•και τήν τελειοποίησιν της κοκκιδώσεως' διότι τψ
οντι οί κύκλοι έκεϊνοι και αί γραμμαί και οί ρό-
-δακες έξ έκτύπων στιγμ.ών προξενουσι τήν έντύ-
πωσιν άληθους κοκκιδώσεως Ή τελειοποίησϊς δέ
■απέβλεπε βεβαίως προ πάντων τήν κόλλησιν, διότι
<αΰτη είναι τό δυσχερέστατον μέρος τή<: εργασίας3-
' Όρο Όοι-ρΓβΜ, Τιό.|£ι σ. 61.
2 .Γουπι&Ι οί' ΙιβΙΙ. δΐιιάϊβδ XIV σ. 330, 29<ι .
3 ϋαΐ'βΐΐΐΐιβί'β βΐ 8&§1ίο, ΡϊοΙίοη. «1β8 αηΙίηαϊΙβ8 I σ. 794.—
ΒΙύπιηβΓ, ΤβοΙιηο1ο§ϊ6 υηιΐ Τβπηίηο1ο$ίβ IV σ. 316 έξ.
και έπειδή αί κοκκίδες τοΟ κρητικοΟ κοσμήματος
και τών δύο έκ τών τάφων της άκροπόλεως είναι
ίκανώς μεγάλαι και κείνται άραιώς, ή έπικόλλησ^
των βεβαίως δεν άπήτει τήν προσοχήν και δεξιό-
τητα, ίσως μάλλιστα ούδέ τά αύτά τεχνικά μέσα,
άτινα ήσαν άναγκαΐα διά τήν στερέωσιν τών μι-
κροσκοπικοί) πολλάκις μεγέθους κοκκίδων τών
ύστερωτέρων έργων.
Κατά τήν νεωτέραν μυκηναϊκήν περίοδον ποι-
κιλώτατοι είναι οί τρόποι, καθ' ους γίνεται χρήσις
τών κοκκίδων, και συχνά θαυμαστή ή λεπτότης
της έργασίας. Δείγματα ικανά έχουσιν ήδη δημο-
σιευθή και πολύ περισσότερα μένουσιν ανέκδοτα,
αλλ είναι δύσκολον και ίσως περιττόν ν1 άναφέ-
ρωμεν αύτά ένταΰθα' θά περιορισθώ λοιπόν εις εν
μόνον. Ό Άλ έξανδρος Οεΐ8ΐβ11αηί, περι ου γνωστόν
είναι πόσον έμελετησε τά χρυσά έτρουσκικά κο-
σμήματα, άτινα και άπεμιμήθη μετά πολλής έπι-
τηδειότητος, φρονεί δτι ή τέχνη το0 κοσμεϊν με-
ταλλικάς έπιπέδοας ή κυρτάς έπιφανείας οι' έπι-
κεκολλημένων έλαχίστων χρυσών κοκκιδίων έφευ-
ρέθη υπό τών Φοινίκων μεταξύ τοΟ εβδόμου και
του πέμπτου π. Χ. αιώνος1. Ή τέχνη δμως αυτη
ήτο γνωστή έν τη νεωτέρα μυκηναϊκή περιόδω, ώς
άποδεικνύουσι, πλήν άλλων, δυο μικρά κοσμή-
ματα έκ τοΟ τάφου τοΟ Βαφείου 2' τό έν τούτων
είναι σφαίρα χρυσή, κοίλη και διάτρητος -—■ κε-
φαλή καρφίδος ίσως — κεκαλυμμένη δλως ύπο
κοκκιδίων, τό δ1 έτερον δισκάριον κυρτόν φέρον έκ-
τύπους ενα όμφαλόν έν τω μέσω και οκτώ άλλους
μικρότερους πέριξ, πάντας δέ κεκαλυμμένους πά-
λιν ύπο σμικροτάτων πυκνών κοκκιδίων. Αμφό-
τερα ένθυμίζουσι κοσμήματα έκ τών τελειότατων
έτρουσκικών ή έν Έτρουρία άνακαλυφθέντων 3, μοί
φαίνεται δέ άναμφίβολον, δτι υπάρχει στενή σχέ-
σις μεταξύ αύτών, δτι δηλαδή αί παραδόσεις και
οί τρόποι της μυκηναϊκής χρυσοχοΐας κληροδοτη-
θέντες εις τάς κατόπιν έποχάς και τελειοποιηθέντες
έν πολλοίς ένταΰθα και έν ταϊς νήσοις και άκταϊς
1 Οακίοΐΐαηϊ, ϋβ§Ή οη β άβί §ϊοίβ!Ιί ηοΐΐα βχροϊίζ. άί Ρα-
ΠΚΪ 1879 σ. 7-10. Δέν ειδον εγώ τό βιβλίον τοϋτο, αναφέρει δέ τήν
γνώρ,ην το5 συγγραφέως σχεδόν αύτολεξεί ώς έν τω κειρ,ένω ό Όβ
1.1113,8, Οπ§ϊηβ8 άβ 1'οΐ'Γόνΐ'βΓΪβ οίοίκοηπόο III σ. 76, 1.
2 Αρχαιολ. Έφηυ.. 1889 γΛί. 7 άρ. 6 '/.αί 12. Δυστυ/_ώς αί εικό-
νες δεν είναι πολύ καλαί.
3 Πρβ. -. χ. τά έν ϋ3,ΓβΠΐ1)6Γ8 61 8&§Ίίθ, ΌίοΙΪΟΠ. άβ8 Β,πΙΪ-
ςαϊΐβδ I σ. 795 είκ. 960 και 961.